بلافاصله پس از اعلام خبر قطع ارتباط با امام موسی صدر و همراهانش، شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین به وسیلۀ رسانههای گروهی در تاریخ ۱۹۷۸/۹/۱۳ (۲۲ شهریور ۱۳۵۷) دادستانی کل ایتالیا تحقیقات خود را در این زمینه آغاز کرد.
در تاریخ ۱۹۷۹/۵/۱۹ (۱۳۵۸/۲/۲۹) دادستان کل ایتالیا، «گراندا»، در بیانیهای به طور قاطع اعلام کرد که امام و همراهانش خاک لیبی را ترک نکرده و در تاریخ و با پرواز مذکور در بیانیۀ رسمی دولت لیبی، به ایتالیا وارد نشدهاند.
متن کامل بیانیۀ دادستانی کل ایتالیا از این قرار است:
بيانيۀ دادستان كل ايتاليا
پس از بررسی مدارك و اسناد مربوط به موضوع ناپديد شدن امام موسی صدر، به اطلاع میرساند:
در تاريخ ۱۳ سپتامبر ۱۹۷۸ (۲۲ شهریور ۱۳۵۷)، نيروهای امنيتی ايتاليا از طريق رسانه های ارتباطی باخبر شدند كه يكی از شخصيت های مذهبی شيعيان لبنان به نام امام موسی صدر به همراه دو تن از ياران خود در تاريخ ۲۵ آگوست ۱۹۷۸ (۳ شهریور ۱۳۵۷)، لبنان را به مقصد ليبی ترك كردهاند و از آن زمان، خبری از آنان به دست نيامده است.
و اينكه رسانه های گروهی در ادامه چنين آوردهاند كه حكومت ليبی در پاسخ به پرسش و استسفار دولت لبنان در اين باره، مدعی شدهاند كه ديدار امام موسی صدر از ليبي، در تاريخ ۳۱ آگوست ۱۹۷۸ (۹ شهریور ۱۳۵۷) پايان يافته و ايشان با پرواز هواپيمايی آليتاليا، خاك ليبی را به مقصد رم ترك كردهاند.
و اينكه پيگيری های انجام شده در دفتر هواپيمايی ايتاليا در طرابلس نشان می داد كه در تاريخ ۳۱ آگوست (۹ شهریور) و برای پرواز شماره ۸۸۱ در مسير «طرابلس- رم»، سه بليط به نام های امام موسی صدر، شيخ محمد يعقوب و عباس بدرالدين صادر شده است. همچنين، از بررسی های انجام شده در سفارت ايتاليا در طرابلس چنين برمیآيد كه در تاريخ ۳۱ آگوست دو فقره رواديد ورود به ايتاليا به نامهای موسی صدر و محمد يعقوب صادر شده است. مسئولان دايره صدور رواديد در فرودگاه «ويامچينو» ايتاليا نيز اعلام كردهاند آقای عباس بدرالدين كه رواديد ورود به ايتاليا دريافت نكرده بود، با مراجعه به واحد اتباع خارجه در مقر پليس فرودگاه «لئوناردو داوينچي»، برای دريافت روادید ۴۸ ساعته اقدام كرده و اظهار داشته است كه قصد مسافرت به «مالت» را دارد. تحقيقات بعدی نشانگر آن است كه چنين امری صحت نداشته است.
و در ساعت ۲۰: ۱۱ صبح روز ۲۴ سپتامبر (۲ مهر ۱۳۵۷) در حالی كه روزنامه های «بروش» و «الشرق الاوسط»، اخبار ضد و نقيضی را در مورد ناپديد شدن مرموز امام موسی صدر منتشر میكردند، يكی از مسئولان سازمان امنيتی ايتاليا از طريق يك تماس تلفنی باخبر شد كه چمدانهای امام موسی صدر و همراه او شيخ محمد يعقوب در هتل «هاليدی اين» شهر رم است. در پی تماس مذكور، مأموران سازمان امنيت ايتاليا بلافاصله ضمن عزيمت به محل، چمدان ها را تحت نظارت قضايی قرار دادند و سپس، رأسا اقدام به گشودن آن ها کردند. بدين ترتيب، مشخص شد که چمدانها توسط افرادی بسته شده كه در حفظ محتويات آن ها دقت لازم را انجام ندادهاند، به طوری كه لوازم و ملزومات داخل چمدان ها به شكل تصادفی و بدون نظم و ترتيب قرار گرفته و با اسناد و نامه های موجود، درهم آميخته بودند و اين موضوع بيانگر آن بود كه بيشتر وسايل موجود در چمدانها به شكل نامنظم و با عجله چيده شده بود. حقيقت روشن بود زيرا وسايل شخصی به همراه اسناد، مدارك و نامههايی كه برخی از آن ها تايپ شده بود، در درون دو چمدان پراكنده شده بود.
بديهی است كه اگر امام، خود قصد مسافرت داشتند، مدارك و اوراق را اين گونه درهم و بينظم قرار نميدادند. حتی وسايل نظافت شخصی نيز در چمدان ها وجود نداشت، آن هم برای شخصی مانند امام كه به آراستگی ظاهر خود بسيار اهميت ميدادند. دستگاه امنيتی ايتاليا در اتاق های افرادی كه خود را به عنوان امام و شيخ معرفی كردهاند، دو گذرنامه به نام امام موسی صدر و شيخ محمد يعقوب يافته است كه بر روی ميز و در معرض ديد قرار داشتند.
سازمان امنيت ايتاليا ضمن برقراری ارتباط با خانواده امام كه در پاريس حضور داشتند، تصويری از امام به دست آورده است. پس از ارائۀ تصوير مزبور به كاركنان هتل، همه آنان تأكيد داشتند كه فرد مراجعه كننده به هتل، به هيچ عنوان از نظر چهره و قامت، به امام موسی صدر شباهت نداشته است. در بازپرسی های به عمل آمده از كاركنان فرودگاه «فيا مچينو»، آنان نيز اظهار داشتند كه شخصی با ويژگی ها و مشخصات ظاهری امام موسی صدر هرگز از بخش امنيتی مربوط به اتباع بيگانه در فرودگاه عبور نكرده است. همچنين، تمام مسافران ”First Class” (بخش درجه يك) پرواز هواپيمايی آليتاليا در تاريخ ۳۱ آگوست نيز اعلام كردند كه شخصی با ويژگيهای ظاهری شبيه به امام موسی صدر، هرگز در هواپيما حضور نداشته است. كادر پرواز۸۸۱ نيز تمامی اين مطالب را با همۀ جزئيات تأييد كردهاند.
در ادامه، سازمان امنيت ايتاليا طی تحقيقات خود در صدد برآمد كه مشخص كند آيا امام، با پرواز شركت هوايی ديگری (غير از آليتاليا)، در تاريخ ۳۱ آگوست يا پس از آن، به هيچ يك از كشورهای خاور نزديك يا خاورميانه مسافرت كرده است يا خير؟
نتايج تحقيقات نشان داد كه امام در هواپيماهای هيچ يك از خطوط هوايی حضور نداشته است.
از اين رو، با اطمينان ميتوان گفت كه هيچكس امام را خارج از طرابلس، پايتخت ليبی مشاهده نكرده است.
از سوی ديگر، يكی از دوستان امام به نام «علي نظر» اظهار ميدارد كه در هتل الشاطی شهر طرابلس، با امام صدر ملاقات كرده و امام، پيامی شفاهي[1] به او داده است تا به محض رسيدن به پاريس آن را به خانوادۀ ايشان برساند. با توجه به اظهارات علي نظر، چنين انتظار ميرفته كه امام در روزهای دوم يا سوم سپتامبر ۱۹۷۸ (۱۱یا ۱۲ شهریور ۱۳۵۷)به پاريس عزيمت كند. علی نظر تصريح ميكند كه با توجه به تأكيد امام تاريخ سفر امام به فرانسه را در پاريس به اطلاع فرزند ايشان رسانده است.
بنا بر اظهارات علي نظر، ملاقات وی با امام در حضور عباس بدرالدين اتفاق افتاده و بدرالدين به او گفته است كه در صورت عدم امكان پرواز مستقيم به پاريس، ممكن است از طريق رم به پاريس بروند. درعين حال، علی نظر اظهار ميدارد كه امام در سخنان خود در مورد رفتن به رم چيزی نگفته است. از جمله نكات بسيار مهم اين ديدار آن است كه امام، زمان ديدار با قذافی را اول سپتامبر اعلام كرده بودند. بنابراين، احتمال اين كه ايشان در تاريخ ۳۱ آگوست خاك ليبی را ترك كنند، غيرممكن و غيرمنطقی است.
از مجموعۀ تحقيقات انجام شده، يك نتيجۀ قطعی به دست ميآيد و آن اينكه حتی «يك» دليل هم مبنی بر اينكه امام با پرواز شمارۀ ۸۸۱ هواپيمايی آليتاليا از طرابلس به رم سفر كرده باشند، وجود ندارد. به علاوه، با توجه به اسناد و مدارك متعدد، امام با هيچ شركت هواپيمايی ديگری نيز طرابلس را ترك نكرده است.
با توجه به بررسی های مذكور، دادستانی كل دادگاه عالی ايتاليا در رم تأكيد ميكند كه امام و يارانش خاك ليبی را به مقصد ايتاليا ترك نكردهاند.
از اين رو، با استناد به مادۀ ۷۴ قانون محاکمات جزایی و مواد ۶ و ۷قانون جزا، رسيدگی به اين موضوع در صلاحيت قاضی تحقيق دادگاه عالی رم قرار دارد و بدين ترتيب، با انجام اين تحقيقات مأموريت دستگاه امنيتی ايتاليا در رم پيرامون اين قضيه خاتمه يافته تلقی ميشود.
مارگاريتا گراندا
دادستان كل ايتاليا، رم -۵/۱۹ /۱۹۷۹
مطابق با ۱۳۵۸/۲/۲۹
1. در واقع آن پيام «كتبي» بوده و به خط امام نوشته شده بوده و همان مطالب مذكور را دربرداشته است. نامۀ مذكور در همان زمان در روزنامه ها به چاپ رسيد. توضيح آنكه نزار علی در روز ۳۱ آگوست به پاریس سفر کرده و امام، روز پیش از آن یعنی ۳۰ آگوست وی را ملاقات كرده بود. [مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر].