حسن قبلان متولد سال ۱۹۶۲ در منطقه میس الجبل در جنوب لبنان است. او فارغ التحصیل رشتۀ تاریخ از دانشگاه عربی بیروت است. قبلان شاگرد مکتب امام موسی صدر بوده و اکنون عضو دفتر سیاسی جنبش أمل و از اعضای ارشد مؤسس این جنبش است. یادداشت وی درباره مقاومت لبنان را در ادامه می‌خوانید.


امام موسی صدر از بیم آنکه لبنانیان نیز به رنج فلسطینیان در آوارگی و کوچ از وطن گرفتار شوند و از آنجا که نگاهی ژرف به ریشه‌های مسئله فلسطین (همچون سهل انگاری و دست کم گرفتن خطر طرح‌های اسرائیل و طمع آن به خاک فلسطین و همه سرزمین‌ها و کشورهای پیرامون) داشت، و نیز به دلیل آنکه خود شاهد فاجعه سال ۱۹۶۷ (سال شکست ) بود و از فاجعه ۱۹۴۸ نیز اطلاع داشت، از این‌رو، نخستین طرح مقاومت پیشگیرانه را آغاز کرد تا از اشغالگری دشمن پیشی بگیرد و از آن جلوگیری کند و تجاوزگر را به عقب براند. او در سال ۱۹۷۴ گفت: «منتظر نخواهیم ماند تا اسرائیل جنوب لبنان را اشغال کند و سپس مقاومت را تاسیس کنیم.»

او در دو سطح نظری و عملی تلاش کرد و گسترده‌ترین حرکت فکری و اعتقادی و روانی و ملی را برای بسیج کردن مردم به راه انداخت و اهداف و طمع‌های اسرائیل در جنوب لبنان برای تسلط بر آب‌های رود لیطانی و وزانی و نیز ضربه زدن به اقتصاد لبنان و مبارزه با مهاجران لبنانی در دیگر کشورها را برملا کرد و به تبیین تناقض میان جنبش صهیونیسم و رژیمی که در سرزمین فلسطین بر پا کرده از یک سو، و الگو و تجربه لبنانی از سوی دیگر، پرداخت و بر این باور بود که جهان عرب از هر گونه حمایت از لبنانیان به ویژه مردم جنوب در رویارویی با اسرائیل ناتوان است همان گونه که از حمایت فلسطینیان نیز ناتوان بود. او مردم جنوب و بقاع را قانع کرد که سرنوشت آنان به دست خودشان است و نباید بر کسی تکیه کنند. او برای آمادگی روانی مردم برای مقاومت، بر ژرفای اندیشه و اعتقادات آنان و به طور مشخص بر گزاره‌هایی که از قاموس کربلا الهام گرفته بود، تاکید کرد.

در عرصه عملی نیز دولت لبنان را به تأسیس مجلس جنوب واداشت تا عهده‌دار توسعه و رشد مناطق جنوبی و به‌ویژه مرزی باشد و همچنین فعالیت گسترده‌ای برای ساخت پناه‌گاه و درمان‌گاه در همه روستاهای مرزی واقع در طول خط مقدم با دشمن انجام داد. او نخستین کسی بود که خواستار اجباری شدن خدمت سربازی شد و همچنین مشوق نیروهای کمکی ارتش در مسلح کردن اهالی روستاهای خط مقدم بود.

اما با توجه به تحولاتی که در عرصه نبرد اعراب و اسرائیل در منطقه رخ داد و با آشکار شدن نشانه‌های ضعف و ناتوانی دولت لبنان در رویارویی با تجاوزهای روزانه و پی‌در‌پی اسرائیل به روستاهای جنوب لبنان و همچنین تجاوز نیروهای اسرائیلی در سال ۱۹۷۲ و سپس در سال ۱۹۷۸، امام صدر در صدد تأسیس أفواج مقاومت لبنان (أمل) برآمد و در این پیوند از درایت و اندیشۀ تشکیلاتی و سازمانی و اعتقادی شهید دکتر مصطفی چمران بهره گرفت.

فعالیت این جنبش مقاومت لبنان، تابع هیچ گروه و سازمان منطقه‌ای از جمله گروه‌های فلسطینی یا ارتش‌های عربی نبود و از دل این سرزمین و روح این ملت سر برآورده بود. او خیلی زود آغاز عصر مقاومت مردمی و اعتقادی را که مستقل از منافع دولت‌ها و حاکمان بود، اعلام کرد. این مقاومت توانست بر بلندی‌های بنت جبیل و طیبه و رب ثلاثین و شلعبون و تله مسعود مسلط شود. اعلام شکل‌گیری این مقاومت در نگاه اول یک ماجراجویی زیان‌بار به نظر می‌رسید، ولی امروز به جایی رسیده که جایگاه ویژه‌ای در منطقۀ خاور میانه دارد.

نسلی که امام صدر آموزش داد و آماده کرد همان نسلی است که مسئولیت رویارویی با اسرائیل در همه صحنه‌ها را بر عهده گرفت. این نسل تشکیل دهنده مقاومتی بود که در سال ۲۰۰۰ آزادسازی کامل را تحقق بخشید و در پیروزی سال ۲۰۰۶ نیز أفواج مقاومت لبنان (أمل) شریک بودند چراکه فرزندان آموزش دیده و اسلحه به دست آن، خاک جنوب را رها نکردند و در نبرد بر ضد دشمن صهیونیستی مشارکت کردند و بیش از ۵۰ شهید در میدان جنگ تقدیم کردند.