مهدی فرخیان: آنچه در پی می‌آید، سخنان شهید دکتر چمران در جمع دانشجویان انجمن‌های اسلامی دانشجویان خارج از کشور است. در این جلسه حضار سؤال‌هایی دربارۀ فعالیت‌های امام موسی صدر و شهید چمران، رابطۀ شیعیان لبنان با فلسطینی‌ها، مواضع جنبش محرومان در جنگ داخلی و ... مطرح کرده‌اند و او یک به یک به این سؤالات پاسخ می‌دهد. نوار کاست این جلسات در آرشیو خصوصی مرحوم دکتر صادق طباطبایی بود که در اختیار این جانب قرار گرفت. به مناسبت سالگرد شهادت دکتر چمران و برای نخستین بار، بخشی از این سخنان به علاقه‌مندان تقدیم می‌شود.

امام صدر به کرات تاکید می‌کرد که بجنبید و سازمانی ایجاد کنید

سؤال دربارۀ تأثير حركت ما در كشورهای اسلامي و به‌خصوص در اين مقطع زماني در ايران است. به‌طور خيلي خلاصه مي‌خواهم بگويم كه چشم تمام كشورهای مسلمان و به‌خصوص شيعه به سمت لبنان دوخته شده است. همان‌طور كه مي‌دانيد در هيچ كجا اميدی نيست. فشار و قدرت، امكان حركت را در همۀ كشورها از بين برده است و همه به لبنان نگاه مي‌کنند. این مجالي است كه در لبنان پيش آمده و اگر در اين زمينه پيروز شود، مي‌تواند مشعلي شود برای روشن كردن و نجات كشورهاي ديگر.

سؤالی تكنيكي درباره مركزيت شيعيان در يك نفر کرده‌اند كه چه اندازه این کار درست است و چه كوشش‌هايي برای اينكه شخص دیگر يا يه چيز ديگری جايگزين این نفر شود، انجام مي‌گيرد. باید بگویم مركزيت و مواضع دست آقای صدر است و شخصيتش آن‌قدر در مقایسه با ديگران بالاست كه متأسفانه، اگر براي او اتفاقی بيفتد، همه‌چيز ويران خواهد شد.

هيچ‌كس ديگری نيست، نه تنها از ما، بلکه خود لبناني‌ها از بزرگان و علمای خودشان حتي يك نفر را ندارند که به او ايمان داشته باشند و دنبالش بروند. آنها مي‌توانم بگويم که تقريباً همه‌شان بي‌كاره و بي‌آبرو و فاسدند. آنهايي هم كه خوبند، اصلاً شخصيتي ندارند كه چنين قدرت رهبری در آن‌ها وجود داشته باشد. این مسئله خطری بزرگ برای ما دارد. راه‌حلي كه ما داريم پيش‌بيني مي‌كنيم، ايجاد سازماني به جای يك نفر است. اين سخني است كه خود امام موسي به كرات وقتي كه در دانشگاه‌ها برای كادرها صحبت مي‌كند، تكرار مي‌كند. مي‌گويد که من از شما مي‌خواهم كه زودتر بجنبيد، سازماني ايجاد كنيد كه جايگزين من شود.

پس همان‌طور كه ذكر كردم، تنها ضمان بقای خود آقای صدر هم ايجاد سازمان است، چون اگر سازماني پشتيبان ايشان نباشد، چه‌بسا از طرف قدرت ايشان را ترور کنند. در حالي كه اگر قدرتي باشد و ضامن برای وجود ايشان باشد، آنها مي‌ترسند و مي‌دانند که اگر امام را بزنند، این سازمان از تفرقه و نفاق جلوگيری خواهد كرد و كارهای او را ادامه خواهد داد و انتقام خواهد گرفت.

بنابراين، راه‌حل ما ايجاد سازمان است، به جاي يك فرد. ولي همان‌طور كه گفتم، شخصيت ايشان آنقدر عالي و بالاست كه شايد اين حرف‌ها را كه مي‌زنم، شما فكر مي‌كنيد دارم اغراق مي‌كنم. ولي اين حرف‌ها را من مي‌زنم، مني كه شايد بيشتر رهبران بزرگ كشور خودمان را ديدم و لمس كردم. امام موسی وجودی است بي‌نظير و عده‌ای كه او را با سيد جمال اسد آبادی قياس مي‌كنند، به ‌هيچ وجه با سید جمال قابل قياس نيست و به مراتب بالاتر است.