در تاریخ ۱۹۷۸/۳/۲۰، امام صدر تلگرافهایی درخصوص حملۀ اسرائیل به جنوب لبنان، خطاب به شخصیتهای مذهبی جهان ارسال کرد. این افراد عبارت بودند از:
- آیات عظام سیّد ابوالقاسم خویی و امام خمینی و سیّد محمدباقر صدر در عراق؛
- آیات عظام سید محمدکاظم شریعتمداری و سیّد محمدرضا گلپایگانی و سیّد احمد خوانساری در ایران؛
- شیخ عبدالحلیم محمود (شیخالازهر) در مصر؛
- شیخ محمدعلی حرکان، دبیر کل اتحادیۀ جهان اسلام (رابطۀ العالم الإسلامی) در عربستان؛
- پاپ پولس ششم در واتیکان؛
- اسقف اعظم الیاس چهارم در سوریه؛
- مجمع کلیساهای جهان در اتریش؛
متن تلگراف ارسالی بدین شرح بود:
اسرائیل با سلاحهای مخرّب خود خاک جنوب لبنان را به آتش کشیده و با دهها هزار تن از نیروهای خود این منطقه را به اشغال درآورده است و اینک اهالی صبور این منطقه را اخراج میکند، مزارع را به آتش میکشد و با استفاده از هواپیما و تانک و توپخانۀ سنگین، خانهها و پلها را ویران میکند. ما خواهان محکوم کردن این اعمال وحشیانه و پایان دادن این مصیبتها ـ که از همۀ مصائب فراتر است ـ و جبران پیامدهای دردناک آن هستیم. [۱]
یاری رساندن به آوارگان
همان روز (۱۹۷۸/۳/۲۰) امام صدر برای بررسی امکانات موجود بهمنظور یاری رساندن به آوارگان و مهاجران با برخی از نمایندگان پارلمان دیدار کرد و با صلاح سلمان، وزیر کشور، و حلیم فیاض، استاندار جنوب، تماس گرفت. پس از آن، امام مقرر کرد که یک کارگروه امدادی تشکیل شود و ایشان برای تحقق این هدف با فعالانِ اقتصادیِ شیعه و روحانیان ومفتیهای شیعه در استانهای مختلف دیدار و گفتوگو کرد. [۲]
پیام امام به ملت لبنان
امام صدر در آن تاریخ پیامی نیز خطاب به لبنانیان صادر کرد و در آن، ضمن تقدیر از کسانی که در روستاها و خانههای خود ماندند و ایستادگی کردند، از آحاد ملت لبنان، اعم از ساکنان داخل و خارج کشور، خواست بخشی از حق میهن و جنوب را ادا کنند و از اهالی بقاع پیروی کنند که هریک از خانوادههای آنان میزبانی یک خانوادۀ آوارۀ جنوب را پذیرفته است. امام در بخش دیگری از پیام خود تأکید کرد که مجلس اعلای شیعیان همچون گذشته با هماهنگی کمیتۀ عالی امداد، محلهایی برای دریافت کمکهای نقدی و غیرنقدی مردمی در نظر گرفته و گروههایی را برای بررسی و توزیع اقلام تعیین میکند و در راه تأمین مایحتاج زندگی برای آوارگان میکوشد. [۳]
افزایش دیدارها
در ادامه، امام صدر به دیدار الیاس سرکیس، رئیسجمهور لبنان، رفت و پس از آن دیدار، در گفتوگویی تصریح کرد:
دیدار با رئیسجمهور و گفتوگو دربارۀ ابعاد تجاوز اسرائیل و پیامدهای سیاسی و اجتماعی آن و روشهای مقابله و رفع آن پیامدها ضروری به نظر میرسید، بهویژه پس از آنکه قطعنامۀ شورای امنیت تصویب شد.... ما از جهانیان یا کشورهای عربی نمیخواهیم کارهایی را انجام دهند که وظیفۀ ما و مسئولیت ماست ـ همچون پاسداری از وطن، رفع نابسامانیهای آوارگان، جبران خرابیهای منطقه و یا نجات کسانی که ایستادهاند و پایداری میکنند. اینک، وطن از فرزندان خود میخواهد که چهبسا برای آخرین بار مسئولیت تاریخی خویش را ادا کنند و فقط در خدمت میهن باشند. [۴]
مجلس اعلای شیعیان نیز با صدور بیانیهای، ضمن تقدیر از کسانی که «در منازل خود در جنوب ماندند و ایستادگی کردند و شرافتمندانه به مبارزه با تجاوزگران برخاستند، از تعیین مراکزی برای امداد و خدمات اورژانسی در برخی مناطق و اختصاص حدود هزار باب منزل مسکونی در بقاع و شمال و زهرانی برای اسکان آوارگان خبر داد. [۵]
در ۱۹۷۸/۳/۲۲، امام صدر در دیدار با اعضای جبهۀ ملی پاسداری از جنوب، اوضاع جنوب را بررسی کرد. ایشان، همچنین، در دیدار با بسیاری از شخصیتها و فعالان سیاسی، راههای غلبه بر پیامدهای سوء تجاوز اسرائیل و مشکل آوارگان را بررسی و مقرر کرد هفت مرکز درمانی برای مبارزه با بیماریها و عمل زایمان مجهز شوند و خودروهای آمبولانس در اختیار آنان گذاشته شود. [۶]
در ادامه، امام برای عرض تسلیت به مناسبت فوت مادر کامل اسعد، رئیس پارلمان، عازم منزل وی در حازمیه شد. در آن دیدار، نمایندگان جبهۀ اصلاح دمکراتیک (جبهة الإصلاح الدیموقراطی) که ریاست آن را کامل اسعد به عهده داشت و شماری از علمای شیعه نیز حضور داشتند. پس از دیدار مذکور، امام صدر در گفتوگویی هدف از آن دیدار را «تسلیت به مناسبت وفات مادر کامل اسعد و بررسی اوضاع و تبادل نظر» برشمرد و تصریح کرد: «در اوضاع کنونی، به انسجام و تلاش بیشتر نیاز داریم و امیدواریم این دیدار گام مؤثری در راه اقدامات جدیتر برای خدمت به جنوب و رسیدن به وفاق ملی باشد.» [۷]
------
[۱]. آرشیو اسناد مجلس اعلای شیعیان، ۱۹۷۸/۳/۲۰.
[۲]. همان.
[۳]. النهار، ۱۹۷۸/۳/۲۰.
[۴]. السفیر، ۱۹۷۸/۳/۲۲.
[۵]. النهار، ۱۹۷۸/۳/۲۲.
[۶]. الأنوار، ۱۹۷۸/۳/۲۳؛ مسیرة الامام السید موسی الصدر، ج ۹، ص ۳۱.
[۷]. النهار، ۱۹۷۸/۳/۲۴.