تجمع صور با واکنشهای مختلف و متعددی روبرو شد. برخی از این واکنشها را در ادامه میخوانیم.
روز بعد از تجمع، روزنامۀ النهار در تحلیلی دربارۀ آن چنین نوشت:
صور، شهری که در طی تاریخ در برابر متجاوزان ایستادگی کرده و دروازههای خود را به روی آنان بسته نگاه داشته است، دیروز به روی جمعیتی انبوه که لبنان به ندرت همانند آن را شاهد بوده، آغوش گشود و آنان را در سینۀ خود جای داد. شماری از زنان نیز در کنار مردان به خیابانها آمده بودند تا در تجمع حضور یابند، و عدهای دیگر بر فراز بامها با هلهله و کف به افرادی که گروه گروه وارد شهر میشدند، خوشامد میگفتند... اکنون ساعت ده بامداد است و دهها هزار نفر از هموطنان در محلۀ بوابه، محل برپایی گردهمایی، چشم به راه ورود امام موسی صدر هستند.
نمایندگان مجلس و شخصیتها در یکی از میادین اصلی گرد آمدهاند. شدت ازدحام به حدی است که همهچیز درهم آمیخته و خودروها امکان عبور از منطقۀ البصّ ــ که دو کیلومتر با محل تجمع فاصله دارد ــ و نزدیک شدن به محل تجمع را ندارند. در خیابانهای منتهی به این منطقه یکونیم ساعت طول میکشد تا فاصلۀ یک کیلومتری پیموده شود. سرانجام در ساعت دوازده، امام صدر به محل تجمع رسید و جمعیت حاضر و منتظر که شمار آنان از دهها هزار نفر فراتر میرفت، یک صدا بانگ برآوردند: الله اکبر... بالروح بالدَّم نَفذیک یا امام. [۱]
مواضع و واکنشها در قبال تجمع
- شیخ حسن خالد، مفتی اهل سنت لبنان، در اظهارنظری دربارۀ تجمع تصریح کرد: «تجمع صور جلوهای حقیقی از علاقه و گرایش مردم به اندیشۀ عدالت اجتماعی و ملی است که پایبندی به آن یکی از ضروریات جامعۀ لبنان است. باید گفت مفهومی به نام «خواستههای امام صدر» وجود ندارد. ایشان خواستۀ شخصی و اختصاصی ندارد. خواستههایی که مطرح میکند، ملی و عمومی است.» [۲]
- اگوست باخوس، نمایندۀ پارلمان لبنان، پس از دیدار با رئیسجمهور، سلیمان فرنجیه، اذعان کرد:
رئیسجمهور از آغاز گفتوگو با امام صدر دربارۀ خواستههای شیعیان استقبال میکند.» وی، همچنین، به رئیسجمهور یادآوری کرد که امام خواستههای غیرممکن و اجرانشدنی مطرح نکرده است، زیرا ایشان بیش و پیش از همه از واقعیتهای کنونی کشور آگاه است و خواستههای شیعیان را نیز بر اساس همین واقعیتهای جامعه پیگیری میکند. [۳]
اِعمال فشار بر روزنامۀ النهار
روزنامۀ النهار به سبب پوشش دادن اخبار مربوط به اقدامات امام صدر و حمایت از خواستههای مطرحشدۀ ایشان، از سوی مسئولان در معرض فشار و بازخواست قرار گرفت. در پی آن، امام صدر بیانیهای مطبوعاتی صادر کرد که در بخشی از آن چنین آمده بود: «... هرگز بیتفاوت نخواهم ماند، بهویژه در برابر فشارهایی که بر روزنامۀ النهار اعمال میشود؛ روزنامهای که به جنوبِ در معرضِ خطر و به تمامی ستمدیدگان وطن خدمات بزرگی ارائه کرده است. این فشارها پدیدۀ خطرناکی است که همۀ رسانههای عمومی آزاد و همۀ مبارزانی را تهدید میکند که امکان بهرهگیری از رسانههای دولتی را ندارند. در اینجا به همه هشدار میدهم که با درک وضعیت موجود در برابر آن واکنش نشان دهند، پیش از آنکه نوبت به خود آنان برسد و بگویند: من همان روزی خورده شدم که گاو سفید خورده شد.» [۴] در ادامۀ بیانیه، امام خطاب به مسئولان بیان کرد: «بهزودی پشیمان میشوید و با اعتراض نسلهای گذشته که همهچیز خود را فدا کردند تا کشوری آزاد و مستقل و مقتدر ایجاد کنند و مخالفت نسلهای آینده که میخواهند مسئولیت خود را بهخوبی ادا کنند تا این میهن عزیز همچنان مهد آزادی و قلعۀ ارزشها باقی بماند، مواجه خواهید شد.» [۵]
در تاریخ ۱۹۷۴/۵/۳۰، خبرگزاری ملی لبنان رسماً اعلام کرد که در پی تماسهای برقرار شده میان امام صدر و برخی مسئولان حکومتی و از آنجا که جنوب لبنان منطقهای نظامی است، سرلشکر اسکندر غانم، فرماندهِ ارتش، موظف شد با بررسی دقیق خواستههای امام صدر، برای تحقق مواردی که در حال حاضر اجرایی است، تلاش کند و بقیۀ موارد را برای بررسی و اقدامات لازم در اختیار کارشناسان قرار دهد. [۶]
------
[۱]. النهار، ۱۹۷۴/۵/۶.
[۲]. النهار، ۱۹۷۴/۵/۱۲.
[۳]. النهار، ۱۹۷۴/۵/۱۵.
[۴]. اشاره به داستان مشهور سه گاو.
[۵]. النهار، ۱۹۷۴/۵/۲۶.
[۶]. النهار، ۱۹۷۴/۵/۳۰.