نبرد کرامه‌ [۱] 

واپسین سال‌های دهۀ ۱۹۶۰ شاهد تبلور مبارزۀ مسلحانۀ فلسطینیان ضداشغالگران بود و مهم‌ترین عملیات آن مرحله نبرد کرامه نام داشت. کرامه روستایی است در فاصلۀ چهارکیلومتری شرق رود اردن که نخستین پایگاه‌های نیروی مقاومت فلسطین در این روستا و حومۀ آن احداث شد. این منطقه به خط مقدم مبارزه با اشغالگران مبدّل گردید. و در اوضاعی که پس از شکست اعراب در ژوئن ۱۹۶۷ و تضعیف روحیۀ ملت‌های عرب، آنان دیگر قدرت نیروهای نظامی خود را باور نداشتند، مقاومت فلسطین پس از نبرد کرامه به تنها نقطۀ امید همۀ ملل عربی تبدیل شده بود. 

در ۲۱ مارس ۱۹۶۸ نیروهای اشغالگر اسرائیلی با پشتیبانی آتش توپخانه و تانک‌ها و نفربرهای زرهی و هواپیما‌ها به طرف روستای کرامه حرکت کردند. نیروهای مقاومت فلسطین با کمک برخی یگان‌های ارتش اردن در برابر آنان ایستادگی کردند. نبرد سختی میان دو طرف درگرفت و نیروهای فلسطینی و یگان‌های ارتش اردن توانستند حملۀ اسرائیل را با شکست مواجه و خسارت‌هایی به آنان وارد کنند. 

این حادثه از لحاظ روحی بازتاب گسترده‌ای در جهان عرب داشت و در تثبیت جایگاه نظامی و تبلیغاتی مقاومت فلسطین نقش مهمی ایفا کرد و موجب افزایش کمک‌های ملل عرب به مقاومت شد. بدین‌ترتیب، نبرد کرامه نقطۀ اوجی در مبارزۀ نیروهای مقاومت فلسطین به شمار می‌آید. [۲] 

اقدامات نیروهای مقاومت فلسطین تحسین و تأیید ملت‌های عرب را به دنبال داشت. ملت لبنان مسئلۀ فلسطین را نخستین و مهم‌ترین مسئلۀ مورد توجه خود می‌دانستند و با شعارهای خود بر ارزش و قداست مبارزۀ فداییان تأکید می‌کردند. در آن مرحله، راهپیمایی‌هایی هم در تأیید ملت فلسطین و حمایت از مقاومت مبارزان فلسطینی در لبنان به راه افتاد که مهم‌ترین آن‌ها در ۲۸ آوریل ۱۹۶۸ و هنگامی بود که جمعیت بسیاری، که شمار آنان صدهزار نفر تخمین زده شد، در تشییع جنازۀ یکی از مبارزان فلسطین حاضر شدند. رهبران همۀ مذاهب و احزاب در این گردهمایی حضور یافتند و ناقوس کلیسا‌ها در طول مسیر به صدا درآمد. [۳] 

فتح لاند؛ پایگاه مبارزان فدایی در عرقوب

به دنبال تحول اساسی در روند مبارزۀ مسلحانۀ فلسطینیان و حمایت گستردۀ مردمی از آنان در لبنان و سراسر میهن عربی، توجه رهبران مقاومت فلسطینی به لبنان جلب شد و آن را پل مهمی برای مبارزۀ فداییان نامیدند [۴] و قرارگاه عملیاتی خود را به منطقۀ عرقوب در جنوب شرق لبنان منتقل کردند. صد‌ها مبارز مسلح به منطقۀ مذکور وارد شدند و آن را «فتح لاند» نامیدند. جاده‌های کوهستانی که محل رفت و آمد نیروهای امداد و تدارکات بود، نیز «خط عرفات» نام گرفت. [۵] بدین‌ترتیب، این منطقه به مرکز مبارزۀ مسلحانۀ فداییان و نقطۀ آغاز هجوم آنان به داخل سرزمین‌های اشغالی فلسطین تبدیل شد. سلاح‌ها از سوریه می‌رسید و حکومت لبنان هم تحت فشار افکار عمومی و سیاسی جهان عرب نتوانست فعالیت‌های مسلحانۀ مبارزان فلسطینی را محدود کند، به‌ویژه آنکه وجود ۳۲۵ هزار پناهندۀ فلسطینی در اردوگاه‌های لبنان و آمادگی آنان برای پیوستن به صفوف مقاومت، جایگاه مبارزان فدایی را تثبیت می‌کرد. [۶] 

------
[۱]. ر. ک: ضمیمۀ شماره ۴ کتاب: نمونه‌هایی از اهتمام و توجه امام صدر به قضیۀ فلسطین. 
[۲]. فلسطین الثوره، ۲۹ دسامبر ۱۹۷۴، شماره ۱۲۴. 
[۳]. الحلو، شارل، حیاة فی ذکریات، صص ۲۶۵ و ۲۶۶، دارالنهار، ۱۹۹۵ م. 
[۴]. تیموویف، ایگور، کمال جنبلاط الرجل الاسطورة، دارالنهار، ۲۰۰۱ م، ص ۳۲۷. 
[۵]. خلف، سمیر، لبنان فی مدار العنف، دارالنهار، ۲۰۰۲، ص ۲۸۰. 
[۶]. تیموویف، ایگور، همان، ص۳۲۷.