به دنبال تصویب قانون ساماندهی اوضاع شیعیان در پارلمان، گروهی از علما و روحانیون شیعه با ارسال نامهای خطاب به رئیس پارلمان خواستار تغییراتی در مواد ده و پانزده این قانون شدند.
فعالیتهای امام صدر
سال ۱۹۶۹ (۱۳۴۸ش)
با آغاز سال ۱۹۶۹ فعالیتهای امام صدر در عرصههای گوناگون ادامه یافت و ایشان همچون گذشته با حضور در همایشها و دیدارها و ایراد سخنرانی، حاضران را در زمینۀ مسائل دینی و فرهنگی ارشاد و راهنمایی میکرد و از هر فرصت مناسبی برای هشدار دربارۀ خطر صهیونیسم و زیادهخواهیهای دشمن بهره میگرفت. مهمترین وقایع و رویدادهای این سال عبارت بود از:
تأسیس مجلس اعلای شیعیان
درخواستِ تغییر در قانون ساماندهی وضعیت شیعیانبه دنبال تصویب قانون ساماندهی اوضاع شیعیان در پارلمان، گروهی از علما و روحانیون شیعه با ارسال نامهای خطاب به رئیس پارلمان خواستار تغییراتی در مواد ده و پانزده این قانون شدند. بلافاصله، مجموعهای از نمایندگان پارلمان با ارائۀ طرحی با قید فوریت، اِعمال تغییرات را در دستور کار مجلس قرار دادند. تغییرات مورد نظر به تصویب رسید و متن مادۀ دهم قانون مذکور به این شکل تغییر یافت:
رئیس مجلس در جلسۀ مشترک هیئت اجرایی و هیئت شرعی مجلس و با رأی اکثریت نسبی اعضا از میان چهار تن از علمای اعلام که هیئت شرعی معرفی کرده است، انتخاب میشود.
متن مادۀ پانزدهم نیز پس از تغییر به این صورت درآمد: «نایبرئیسان اول و دوم را هیئت اجرایی و هیئت شرعی و با اکثریت نسبی اعضا انتخاب میکنند. نایبرئیس اول باید از میان چهار نفری باشد که براساس مادۀ دهم معرفی شدهاند و نایبرئیس دوم نیز از میان اعضای هیئت اجرایی تعیین میشود و مدت دورۀ نیابت آنان معادل دورۀ ریاست رئیس مجلس است و انتخاب مجدد آنان بلامانع خواهد بود.» [۱]
در نامۀ علما به رئیس پارلمان علت تقاضای تغییر در مواد مذکور چنین ذکر شده بود: «در مجلس اعلا باید حال و هوای معنوی حاکم باشد، بهویژه دربارۀ شخص رئیس مجلس که همچون رؤسای دیگر مذاهب بالاترین رهبر مذهب به شمار میآید. براساس قانون، عدۀ روحانیون عضو مجلس در مقایسه با دیگر اعضا در اقلیت است. و فقط دوازده نفر روحانی هیئت شرعی را تشکیل میدهند، در حالی که هیئت اجرایی را ۳۱ نفر غیرروحانی تشکیل میدهند.» [۲]
هیئت مقدماتی انتخابات مجلس اعلای شیعیانکمیتۀ فرعی که در هیئت مقدماتی انتخابات مجلس اعلای شیعیان تشکیل شد، اقدام به آمادهسازی فهرست اعضای مجمع عمومی مجلس کرد [۳] و، پس از آن، در جلسۀ شورای مقدماتی با حضور صبری حماده، رئیس پارلمان، فهرست اعضا به تأیید نهایی رسید و روز جمعه مورخ ۱۹۶۹/۵/۱۶ میلادی (۱۳۴۸/۲/۲۵ شمسی) تاریخ برگزاری انتخابات اعضای مجلس در تالار یونسکو تعیین شد و، سپس، موعد انتخابات تا روز یکشنبه ۱۹۶۹/۵/۱۸ به تعویق افتاد. [۴]
دعوت امام صدر از علما برای گردهماییبنا بر دعوت امام صدر جلسهای با حضور علما و روحانیون شیعه در حسینیۀ برجالبراجنه تشکیل شد و پس از بررسی مسائل جاری، تصمیمات زیر گرفته شد:
- تأیید و حمایت از اقدامات مبارزان چریکی فلسطینی و لزوم هماهنگی آن با مسئولان امنیتی کشور بهطور شفاف و صریح و به دور از چالشها و منفعتجوییها و منازعات، بهگونهای که نتیجهبخش بودن این اقدامات تضمین شود.
- تقویت موقعیت دفاعی جنوب و ارتقای سطح عمرانی و اجتماعی آن و اجباری شدن خدمت نظام وظیفه و آموزش و آگاهی دادن به اهالی منطقه و تقویت بنیۀ دفاعی ارتش، بهگونهای که ملت و ارتش لبنان بتوانند از میهن و از عملیات چریکی حمایت کنند.
- درخواست مؤکد ازعموم مردم برای رفتار آگاهانه و مسئولانه در اوضاع خاصّ کنونی.
همچنین، حاضران در همایش با بحث دربارۀ موضوع تأسیس مجلس اعلای شیعیان و ضمن تأکید بر ضرورت اتحاد و وحدت کلمه، برگزاری این جلسه را تا زمان تکمیل فهرست وظایف و عمل به مسئولیتی که بر دوش دارند، مستمر دانستند.
------
[۱]. الکفاح، ۱۹۶۹/۱/۱۳.
[۲]. همان.
[۳]. الحیاة، ۱۹۶۹/۷/۱۱.
[۴]. الحیاة، ۱۹۶۹/۴/۱۹.