امام با تأکید بر اینکه مجلس اعلای شیعیان تعارضی با مجلس اعلای مسلمانان اهل سنت ندارد و مکمل آن است، خاطرنشان کرد که مجلس پیشنهادی ماهیتی همچون مجلس اعلای اهل سنت و مجلس ملی دروزیان خواهد داشت.
امام در مصاحبهای با مجلۀ الحوادث در تاریخ 1966/10/7 جزئیات طرح تأسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان را که قرار بود نمایندگان شیعه به پارلمان لبنان ارائه دهند، اعلام کرد و یادآور شد که دیگر مذاهب و فرقهها این طرح را تأیید کردهاند.
امام با تأکید بر اینکه مجلس اعلای شیعیان تعارضی با مجلس اعلای مسلمانان اهل سنت ندارد و مکمل آن است، خاطرنشان کرد که مجلس پیشنهادی ماهیتی همچون مجلس اعلای اهل سنت و مجلس ملی دروزیان خواهد داشت. ایشان اجرای این طرح را برای پر کردن خلأ موجود و رفع کاستیهایی دانست که هنوز وجود دارند و مانع همکاری مؤثر میان مذاهب اسلامی و تمامی فرقههای لبنان میشوند. ایشان، در ادامه، احداث مدرسه و بیمارستان و راه و تأمین آب و برق و فرصتهای شغلی و غیراینها را شعار مجلس اعلای شیعیان برشمرد.
امام در خاتمه خاطرنشان کرد: «تصمیم داشتم در مصاحبۀ مطبوعاتی شرکت نکنم، اما الحوادث بهمثابۀ مجلهای میهندوست و مورد اعتماد مردم جایگاه ویژهای نزد من دارد. از این رو، آن را برای گفتوگو برگزیدم، آن هم نه برای پاسخ به آنچه مغرضان در خفا مطرح میکنند، بلکه برای تبیین اینکه طرح تشکیل مجلس اعلای شیعیان که در همین دورۀ فعالیت پارلمان تقدیم نمایندگان خواهد شد و اینکه مکمل وظایف مجلس اعلای مسلمانان (اهل سنت) خواهد بود...»
محسن دلول، شخصی که آن مصاحبه را با امام صورت داده بود، در مقدمه چنین نوشت: «از منزل علامه (امام صدر) بیرون آمدم، در حالی که آمیزهای از تحسین و شگفتی از شخصیت امام موسی صدر و اطلاعات گسترده و دلایل قاطع و منطق آشکار و شیوای ایشان بر جانم احاطه یافته بود. با خود گفتم: راستی، عجیب نیست که چنین دانشمند بلندهمتی که نقش مهمی در تاریخ شیعیان ایفا کرده، اینگونه مورد خصومت و بیمهری قرار گیرد... بلکه، اگر چنین دشمنیهایی صورت نگیرد، جای تعجب خواهد بود.»[1]
امام چندی پیش از آن، به مناسبت آغاز به کار دورۀ جدید فعالیت پارلمان، در سخنانی با تبیین طرح تأسیس مجلس اعلای شیعیان و ابراز شگفتی از اتهام دخالت ایشان در امور سیاسی، اعلام کرد که شماری از علما و حقوقدانان و صاحبنظران شیعه پس از بررسیهای گسترده دربارۀ قوانین و ساختار مجالس دیگر مذاهب و با در نظر گرفتن قوانین و احکام ویژۀ مذهب تشیّع، طرح مقدماتی تشکیل مجلس اعلای شیعیان را تدوین کرده و پس از دریافت دیدگاههای اغلب روحانیون و صاحبنظران شیعه، تغییراتی در آن اعمال کردهاند و در زمان بررسی در پارلمان متن نهایی آن را نمایندگان شیعۀ پارلمان و کمیسیون مديريت و دادگستری تنظیم خواهند کرد. ارکان مجلس اعلای شیعیان عبارتاند از:
مجمع عمومی (با حضور تمامی نیروها و استعدادهای شیعیان)، هيئت شرعی (به انتخاب علمای دین و با هدف اجرای امور دینی و مذهبی) و هیئت اجرایی که مجمع عمومی اعضای آن را انتخاب میکنند و مسائل اجرایی مجلس اعلای شیعیان را در اختیار خواهد داشت.[2]
نبیه برّی، رئیس فعلی پارلمان لبنان، معقتد است که طرح تأسیس مجلس اعلای شیعیان «امام صدر را در معرض شدیدترین حملات و تهمتها از جانب فئودالیسم سیاسی قرار داد، چرا که آنان خطر فروپاشی سلطۀ خود و برچیده شدن بساط خویش را احساس کرده بودند. شدیدترینِ این حملات از سوی کامل اسعد صورت گرفت که لقب «امام» را از ایشان سلب کرد. شمار دیگری از روحانیون شیعه نیز در آن مرحله با امام مخالفت کردند.»
نبیه برّی میافزاید: «ولی امام راه خود را ادامه داد و افرادی همچون شیخ عبدالأمیر قبلان و شیخ محمد یعقوب و بنده (نبیه برّی) و حسین الحسینی و احمد قبيسی و نجیب جمالالدین و مالک بدرالدین و حسین کنعان و حسین یتیم را برای آمادهسازی مقدمات تأسیس مجلس اعلای شیعیان و جلب حمایتهای لازم برای این طرح از سوی همۀ فِرَق لبنان تعیین کردند. نامبردگان در منزل حسینالحسینی (نمایندۀ مجلس) در خلده و یا در منزل استاد نجیب جمالالدین در رأسالنبع تشکیل جلسه میدادند.» [3]
------
[1]. الحوادث، 1966/10/7.
[2]. الحیاة، 1966/10/21.
[3]. هیثم، نبیل، نبیه برّی، اسکن هذا الکتاب، دار بلال، بیروت، 2004،ص82.