يَآ أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِن جَآءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبِإٍ فَتَبَيَّنُواْ أَن تُصِيبُواْ قَوْماً بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُواْ عَلَى‏ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِين (آیۀ ۶، سوره حجرات)

اى كسانى‏ كه ایمان آورده ‏اید! اگر فاسقى براى شما خبرى مهم آورد تحقیق كنید، مبادا (از روى زودباورى و شتاب‏زدگى تصمیم بگیرید و) ناآگاهانه به گروهى آسیب رسانید، سپس از كردۀ خود پشیمان شوید.

فاسق و دروغگو کمتر از روی حقیقت سخن می گوید، بلکه سخنان او بیشتر بر طبق منافع و خواسته های دل اوست. دروغگو دروغ را به سود خود می‌پندارد چون دروغ را می‌تواند به هر شکلی درآورد. او باور نمی‌کند که دروغ برای او زیان داشته باشد. دروغگویان اگر کسی را دوست بدارند، ستایش می‌کنند و اگر دشمن بدارند، نکوهش و آنچه بتوانند سخنانی بی‌پایه در ستایش آن و نکوهش این می‌گویند. این نادان مردمان می‌پندارند که دروغگویی نشانۀ عقل و فرزانگی است یا به تعبیر امروز رمز سیاستمداری است! زهی تصور باطل، زهی خیال محال!

دروغ، نشانۀ بی‌عرضگی و نالایقی است، زیرا قدرت راست گفتن از دروغگو سلب شده است.

دروغگو نباید گمان کند که دروغگویی زیرکی است زیرا همه کس حتی ضعیف‌ترین مردم قادر بر دروغ گفتن است و زیرکی چیزی است که هر کسی آن را ندارد و دارای قدرت به کاربردن زیرکی نباشد.

دروغگو باید بداند که راستگویی عرضه می‌خواهد، هر کسی شهامت راست گفتن ندارد، در صورتی که دروغگویی از پیره‌زنان بسیار ضعیف و ناتوان نیز ساخته است.

دروغ، گفتار جنایت‌کاران و بدخواهان است که گمان می‌کنند بدان وسیله می توانند جنایتشان را پنهان کنند و کسی از بدخواهی آنان آگاه نشود.

دروغگو می‌تواند بر اثر دروغ به همه کس زیان برساند، میان دو دوست را به هم بزند، کسی را به کشتن دهد و دودمانی را نابود کند و جامعه‌ای را به خاک سیاه کشاند و خود و مردمی را در آتشی که به وسیلۀ دروغ خود می‌افروزد، بسوزاند.

بنابراین، دروغ دو خطر و بدبختی در پیش دارد: خطری برای خودِ دروغگو و خطری برای جامعه. قرآن کریم در این آیه، راه دفع خطر دروغگو را برای جامعه به مسلمانان نشان می‌دهد.

.........

* نبأ به معناى خبر است و آیه ۶ سوره حجرات بر لزوم بررسى خبر فاسق تاکید می کند تا از روى نادانى و بی خبری، عمل نادرستی انجام نشود، از همین رو این آیه را «آیه نبأ» می نامند.