روز گذشـته سـالروز عاشـورای حسـینی را چـون سالهـای گذشته با برگزاری مراسم و جلسات گسترده و پرشور که در جایجای جهان در روزی چنین عظیم و پرحادثه برگزار میشود، پشت سر گذاردیم. مهمترین حادثۀ این روز شهادت امام حسین (ع) به همراه خانواده و یاران خویش است که فاجعهای بینظیر در تاریخ پدید آورد؛ فاجعهای که آن را دهها هزار جنگجو با محاصرۀ امام و یارانش آغاز کردند و به کشته شدن همۀ آنان انجامید، سپس پیکرهای مطهر آنان لگدکوب شد و به زیر شنهای صحرا مدفون گردید، خیمههاشان به آتش کشیده شد و زنان و کودکانشان به شکلی فاجعهآمیز و کمنظیر به اسارت درآمدند.
بلافاصله پس از وقـوع ایـن حادثـه، در صـفوف سـپاه مقابـل تزلزل پدیدار شد. اعتراضات و مخالفتهایی پدید آمد، و در ادامه، انقلابهایی خونین به وقوع پیوست که سراسر جهان اسلام را فراگرفت و به سقوط بنیامیه منجر شد و حکومتی را که انحراف و گرایش به مادیات و ظلم و تجاوز به حقوق مردم ویژگی بارز آن بود، به زیر کشید.
در میان مناسبتهایی که از هزار سال پیش تاکنون در گرامیداشت این حادثه برپا شده و شعار همیشگی آنان «یا لَیتَنا کُنّا مَعَکَ فَنَفُوزُ فَوزاً عَظیماً» (ای کاش با شما بودیم و به رستگاری عظیم نایل میشدیم) بوده است، مراسمی که امسال و در روزهای دشوار و پردرد و رنج لبنان برگزار شد، حالتی متفاوت و متمایز داشت، چراکه درگیریهای خونین و اندوهباری که در این سرزمین عزیز در جریان است، گسترش یافته و به مناطقی دیگر کشیده شده و با کمال تأسف، همۀ مردم را درگیر کرده است و امیدواریم که از ابتدا چنین هدفی مدنظر نبوده است. از طرفی، چنین به نظر میرسد که تلاشهای صورتگرفته همچون راهکارهای سیاسی حل بحران، رایزنیها، صدور پیامها و بیانیهها و مخاطب قرار دادن اندیشهها و وجدانها، جملگی تأثیر خود را از دست دادهاند، حال آنکه کشور ما کشور وجدان و اندیشه و سرزمین سیاست و گفتوگوست.
عاشورای امسال با ویژگیهای متمایز خود، تمامی شهروندان بهویژه سیاستمداران و جنگجویان و برخی از گروهها و احزاب مسلح را که به سازماندهی و قدرت مسلحانه و کثرت سلاحهای پیشرفتۀ خود میبالند، در برابر حقایقی جدید قرار داد که برخی از آنها از این قرار است:
۱. تمامی معادلات موجود و مبتنی بر نیروی نظامی و محاسبات برد و باخت، با ورود عاملی با عنوان «شهادت»، رنگ میبازد. شهادت، فرد را به سلاحی شکستناپذیر مبدل میسازد و شهید را به چشمهای جوشان تبدیل میکند که همگان را متحول میکند و وجدان و اندیشه و نیروی انسان را به حرکت درمیآورد. از اینرو، همۀ طرفهای درگیر باید در محاسبات خود و در مورد امکان پیروزی با استفاده از نیروی سیاسی، نظامی و تبلیغاتی خود، تجدیدنظر کنند.
۲. ملتی که از هزار سال پیش سالگرد شهادت حسین (ع) را گرامی میدارد و رنج و محنت او را به یاد میآورد، با وجود همۀ خشونتها و دشواریهایی که پیشرو دارد، هیچگاه مواضع و روشهای شرافتمندانۀ خویش را تغییر نداده و با زور و فشار و گلولهباران و شکنجۀ ربودهشدگان، یا حتی با جلوگیری از رسیدن مواد غذایی و دشوار کردن اوضاع زندگی نمیتوان چنین ملتی را که این حادثه را بزرگ میدارد، به تسلیم واداشت.
۳. آنان که این حادثه را بزرگ میدارند، باید همچون حسین (ع) همواره برای گفتوگو، آتشبس، تلاش جدی در راه ساختن میهن و کوشش مشترک در راه نجات وطن و هموطنان آماده باشند... از اینرو، در چنین مناسبتی وظیفۀ خود میدانم که به تمامی جنگجویان حاضر در صحنه که نبرد خود را اصولی و هدفدار میدانند و ریختن خون خود و دیگران را به بهای ناچیز و برای هواهای نفسانی یا تفکرات بیاساس روا نمیدارند، یادآور شویم که ظاهراً درگیریهای کنونی بر مبنای محاسبات نادرست آغاز شده است، زیرا خشونت و انتقامجویی را سرلوحۀ خود قرار دادهاند و میخواهند با روشهای خشونتآمیز، تمامی اقشار ملت را به عرصۀ نبرد وارد کنند. اما بدانند که خشونت و بیرحمی و اقدام مسلحانه هرگز مواضع را تغییر نمیدهد و، همچنانکه موضع حسین (ع) را دگرگون نکرد، مواضع کسانی را هم که در طول تاریخ خواهان پیوستن به او بودهاند، دگرگون نخواهد کرد.
هـرچه باشد و به هر قیمتی تمـام شـود، تجزیـۀ لبنان محقـق نخواهد شد، چراکه با ایمان و تعهد و رسالت ما در تعارض است.
تجاوز به لبنان ـ بهویژه جنوب لبنان ـ موجب آغاز جنگی خواهد شد که پایانی بر آن متصور نیست، هر چند نیروها و معیارهای طرفین بسیار متفاوت باشد. همچنین، از بین بردن مقاومت فلسطین ـ که اکنون در وجدان جامعۀ جهانی جای گرفته و خود را در برابر شر مطلق یعنی اسرائیل قرار دادهـ محال و غیرممکن است.
به گمان ما پرداختن به این سه مقوله جز خدمت به دشمنان ما فایدهای در برندارد و شری پدید میآورد که نه آینده را میسازد و نه سعادت نسلهای بعد را تأمین میکند.
تنها نکتۀ باقیمانده، رسیدگی به خواستههای سیاسی و اجتماعی و پرداختن به سازندگی و پیشرفت کشور است، که همواره از طریق گفتوگوی سازنده و اندیشه و مهرورزی امکانپذیر خواهد بود.
بدینوسیله همزمان با بزرگداشت عاشورای حسینی (ع)، اعلام میکنیم که درصدد تعرض یا تحمیل یک عقیدۀ سیاسی و اجتماعی بر کسی نیستیم و، در عین حال، هیچگونه تعرض و تجاوز یا تحمیل عقیدۀ سیاسی و اجتماعی را از کسی نمیپذیریم.
جنگ و خونریزی را رها کنید و افراد مسلح را از عرصه دور سازید. به بیگناهان تعرض نکنید و از محاصرۀ بیش از یکصد هزار تن از هموطنان در وضعیت سلامتی و معیشتی تحملنشدنی دست بردارید. به ندای عقل و عشق پاسخ دهید و تلاش مشترک برای ساختن کشوری متحد و بهبود وضع رنجدیدگان را آغاز کنید. بیایید یاد و روش و هدف حسین (ع) را گرامی بداریم؛ همان هدف و روش شرافتمندانهای که پیشتر مسیحع نیز بدان پایبند بود و همۀ پیامبران الهی آن را دنبال کردند. بیایید پیش از آخرین نبرد، خویشتن را محاسبه کنیم و معیارها و معادلات را بازنگری کنیم و از خود بپرسیم: چرا و چه کسی ما را به این عرصه کشاند؟ سابقه و پیشینۀ آنان چگونه است؟ هدف آنان چیست؟
زندگی و حیات مردمان ارزشمند است و امانتی الهی است که باید در راه عزیزترین چیزها فدا گردد، نه برای امیال و هواهای نفسانی.
هموطنان گرامی، بار دیگر یـادآور میشویم که پیروزی تنها از آنِ حق است، اما سلاح هرچه باشد، معادلات را تغییر نمیدهند و کشور و شهروند نمیسازد. بیایید پیش از آنکه اندیشههای آگاه به بنبست برسند و دلهای گشاده و دستهای گشوده بازگردند، با یکدیگر به تفاهم برسیم.