من پیش‌تر تاریخ علمای شیعه لبنـان را مطالعه می‌کردم و به نتیجه شگفتی دست یافتم. آن نتیجه این بود که یک پنجم علمای شیعه از لبنان‌اند و یک‌پنجم کتاب‌های شیعه را علمای شیعه لبنانی نوشته‌اند، با اینکه جمعیت شیعیان لبنان هیچ‌گاه به یک‌درصد جمعیت شیعه جهان نرسیده است. هیچ روستا و مزرعه‌ای در لبنان نیست، مگر آنکه عالمی فقیه یا ادیب یا فیلسوفی از آن سر برآورده است.
اولین دوره انتخاباتِ ریاستِ مجلس اعلای شیعیان در سال ۱۹۶۹ برگزار شد و امام صدر به اتفاق آرا به مقام ریاستِ این مجلس رسید. پس از این اتفاق، شارل حلو، رئیس‌جمهور لبنان، به دارالإفتاء جعفری رفت تا به امام صدر تبریک گوید. متن زیر سخنرانی امام موسی صدر در این دیدار به نقل از روزنامه بیروتی النهار مورخ ۳۰/۵/۱۹۶۹ است.
جناب رئیس‌جمهور، من پیش‌تر تاریخ علمای شیعه لبنـان را مطالعه می‌کردم و به نتیجه شگفتی دست یافتم. آن نتیجه این بود که یک‌پنجم علمای شیعه از لبنان‌اند و یک‌پنجم کتاب‌های شیعه را علمای شیعه لبنانی نوشته‌اند، با اینکه جمعیت شیعیان لبنان هیچ‌گاه به یک‌درصد جمعیت شیعه جهان نرسیده است. هیچ روستا و مزرعه‌ای در لبنان نیست، مگر آنکه عالمی فقیه یا ادیب یا فیلسوفی از آن سر برآورده است.
من این پدیده را بررسی کردم. برخی این پدیده را نتیجه قداست این سرزمین و برکتی دانسته‌اند که خداوند بدان بخشیده است. اما اکنون و به مناسبت شکل‌گیری این مجلس، می‌توانم تفسیری علمی از این پدیده ارائه کنم. در این ایام دیدیم که لبنانی‌ها از همه طبقات ملت و علمای دین و رهبران غیردینیِ سیاسی و غیر این‌ها با ما همدلی و همراهی کردند و این اتفاق مبارک را خوشامد گفتند و اکنون ما در خانه خود و در میان خود، شاهد حضور رئیس کشوریم که اوج این خوشامدگویی و تکمیل‌کننده این شادمانی است.
لبنان همین است که دلش را به روی علم و تشکیلات و ارشاد دینی تمام فرقه‌های خود گشوده است. لبنانْ و ملت بزرگش پشت این پدیده قرار دارند، زیرا فضیلت در فضایی مناسب رشد می‌کند و می‌بالد و شمار علما و تولیداتشان در چنین کشوری فزونی می‌گیرد. در مقابل این عواطف و مواضع، وظیفه خود می‌دانیم از این ملت و کشور و رئیس بزرگوار آن، که قانون سامان‌دهی امور شیعیان در عهد ریاستش و با امضای او صادر شده و در ایام او اجرا شده است، عمیقاً سپاسگزاری کنیم. از صاحب امضای دوم جناب نخست‌وزیر، رشید کرامی، نیز تشکر و تقدیر می‌کنیم. اما جناب رئیس پارلمان، صبری حماده، که در تمام مراحل این طرح را حمایت کرده و از آن نگاهبانی و پشتیبانی‌کرده و با دل و خرد و تجربه‌اش به آن خدمت کرده است؛ من اولیتر از او به شیعیان نیستم تا از او سپاسگزاری کنم.
جناب رئیس‌جمهور، بر مبنای چنین واقعیتی، ما امروز با اطمینان و امید به آینده می‌نگریم، زیرا سازمان‌دهی به امور شیعه به ما امکان می‌دهد وضع موجود این فرقه را بهبود بخشیم و در بهبود وضع کشور فعالانه مشارکت جوییم. سازمان‌یابی نیرو‌ها از برخورد آن‌ها با یکدیگر و هدر رفتن آن‌ها جلوگیری می‌کند و، درنتیجه، دستاورد‌ها را فزونی می‌بخشد. در چنین اوضاعی و با ادای وظایف شهروندی به شیوه‌ای درست هیچ مانعی در برابر مطالبه حقوق و احقاق این حقوق از سوی مقامات و دیگر شهروندان وجود نخواهد داشت.
جناب رئیس‌جمهور، ما معتقدیم صبغه دینی راز قدرت و کامیابی مجلس است، چرا که گذر از مَنیت‌گرایی‌های زمینی و گرایش‌های خاص، قطعاً به تقریب و نزدیکی و سهولتِ همکاری سازنده منجر می‌شود. شیعیان با آرا و افکار و مواضع مختلف گرد هم آمدند و مجلس را تشکیل دادند و اکنون برای کامیابی و تحقق اهداف آن با هم متحدند.
ایمان به خدایی که از وصف و تعریف فرا‌تر است و تلاش برای کسب خشنودی بی‌‌‌نهایت او، آرزوهای بلند ناگسستنی‌ای در انسان پدید می‌آورد و او را به جنبشی وامی‌دارد که تا آخرین لحظه زندگی‌اش و در خدمت به خلق خدا و به هدف طلب رضایت او ادامه می‌یابد.
این صبغه دینی اساس را ایمان و تکیه به خدا قرار می‌دهد و ما هم به او و نه به خویش تکیه داریم، چراکه ما از خود چیزی نداریم و نیرو‌ها و وجودمان همگی امانتی از سوی خداست و اعتماد به خدا ما را از غروری بازمی‌دارد که انسان را به جمود می‌کشاند و احساس خودبسندگی و استغنا به او می‌دهد و فعالیت و تحرک ما را در مسیر خیر و مصلحت عمومی قرار می‌دهد و اگر ما گام در مسیر بدی‌ها نهیم و دل به هوی و هوس و خودپرستی دهیم، خدا از ما راضی نخواهد بود. این صبغه و ماهیت دینی‌ای که مجلس دارد و سرمایه آن است، بر ما ایجاب می‌کند تا به وضع تربیت دینی و جلوگیری از فساد و هرزگی اهتمام ورزیم. برای تحقق این هدف، ما وظیفه داریم با دولت و دیگر فِرَق لبنانی همکاری و همیاری کنیم. این همکاری ثمربخش، به‌طور مستقیم به منافع ملی خدمت می‌کند و میهن را از فروپاشی نجات می‌دهد و، در عین حال، اعتماد متقابل برای حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان را از طریقی اخلاقی افزایش می‌دهد.
جناب رئیس‌جمهور، اجـازه می‌خواهـم پس از ایـن مقدمه و اطلاع از محتوای آن، به نام همه شیعیان لبنان که هیچ‌گاه در ادای وظیفه ملی و میهنیشان کوتاهی نکرده‌اند، به حضرت‌عالی اعلام کنم که ما اکنون با افتخار تمام و با اعتماد و امیدی بیشتر برای بر دوش‌کشیدن همه مسئولیت‌های ملی و ادای وظیفه‌مان در حراست از استقلال لبنان و آزادی و تمامیت ارضی آن با بذل هرگونه فداکاری و پرداخت همه هزینه‌های آن آماده‌ایم.
من اعلام می‌کنم که اکنون و پیش از آن، برای عمل به وظایفمان در آزادسازی اراضی غصب‌شده از راه حمایت از مقاومت مقدس فلسطینی و مشارکت عملی با کشورهای دوست عرب آماده‌ایم. ما شهروندان این کشور این مسئولیت‌ها را بر دوش خود احساس می‌کنیم و با همراهی و همدلی با رهبران با اخلاصی که دشواری‌های رهبری را در این اوضاع سخت تحمل می‌کنند و تحت رهبری شما، جناب رئیس‌جمهور، به این وظایف عمل خواهیم کرد.
حضرت رئیس‌جمهور، هرکس گمان بَرد که وجود فرقه‌های مختلف در لبنان و سازمان‌دهی امور این فرقه‌ها سبب ضعف احساسات ملی است، به این مسئله از دریچه‌ای تنگ نگریسته است. ما بر این باوریم که وجود فرقه‌های سازمان‌یافته مختلف، نقطه آغاز همکاری و دریچه‌های تمدن به روی دستاوردهای میلیارد‌ها انسان در این عصر و اعصار گذشته است. این فرقه‌ها، این تجارب را وارد لبنان کرده‌اند و تبادل می‌کنند و پیکره‌ای واحد را تشکیل می‌دهند که نباید عضوی از آن ناقص باشد و، درنتیجه، همبستگی ملی و انسانی تقویت می‌شود.
درباره مجلس ما می‌توانیم اعلام کنیم که آمادگی کامل داریم با همه مسلمانان برای خدمت به اسلام عزیز و تلاش برای نزدیکی و وحدت مسلمانان همراهی کنیم. همچنین، آمادگی کامل خود را برای همکاری با همه فرقه‌ها برای خدمت به دین و اخلاق و پاسداری از این میهنِ گران‌ارج اعلام می‌کنیم.
سخنان جناب رئیس‌جمهور
جناب رئیس‌جمهور در پاسخ به سخنان علامه صدر، بدون آمادگی قبلی سخنانی را ایراد کرد که متن آن چنین است:
حضرت آقا، حضار محترم، همراهی بهتر از پاسخ است. عواطف گران‌قدر حضرت‌عالی را سپاس می‌گویم. در استقبال گرمتان از من سخنانی گفتید که گویای احساس صادقانه شما به شخص من و همه فرقه‌های تشکیل‌دهنده لبنان و وطنتان لبنان است. خوشوقتم تا به شیعیان برای مجلس جدیدشان و به شخص حضرت‌عالی به سبب اعتماد و اجماعی که شما را به این مسئولیت بزرگ برگزید، خالصانه تبریک بگویم. مسئولیتی که شما بر عهده گرفته‌اید، به شما امکان می‌دهد بر امور فرقه شریفتان نظارت و اشراف داشته باشید و رشته‌های محبت میان شیعه و دیگر فِرَق لبنانی را در دایره مبارک وحدت ملی تقویت کنید.
این وطن چیزی نیست جز خانواده‌ای واحد که چنان‌که حضرت‌عالی بیان کردید ایمان به خدای یگانه و پروردگارِ وصف‌ناپذیر و تعریف‌ناپذیر آن را وحدت بخشیده است. عامل دیگری که به این وطن وحدت و یکپارچگی بخشیده است، ایمان به ارزش‌های معنوی است که بهترین بنیان این وطن به‌ویژه در این دوره حساس است که بیش از هر زمان دیگر بر ما ایجاب می‌کند صفوف خود را در برابر خطرهایی که لبنان را تهدید می‌کند، به‌هم پیوسته و نیروهای پراکنده‌مان را یکپارچه کنیم. من اکنون ضرورتی نمی‌بینم در وصف و شمار این خطر‌ها، سخن را دراز کنم، زیرا در مناسبتی شاد قرار داریم. من در این اوضاع ویژه، مزایا و سجایای عالی‌ای که شما بدان آراسته‌اید و اخلاص فرزندان شریف شیعه و میهن‌دوستی و صدق و اخلاص شما را به این کشور، بهترین پشتیبان سیاسی‌ای می‌دانم که به ما اجازه می‌دهد تا میان حقوق و وظایف لبنان در چارچوب حاکمیت و سلامت و کرامت و در زمینه همکاری برادرانه عربی تعادل و سازگاری ایجاد کنیم.
حضرت آقا، از خدا می‌خواهیم تا عمرتان را دراز گرداند و گام‌هایمان را در پیمودن آنچه خیر و صلاح لبنان و تمام فرقه‌های لبنانی است ـ که حضرت آقا از آن‌ها به خانواده تعبیر کردند ـ استوار بدارد. زنده‌باد لبنان.