همۀ ادیان به همگرایی و گفت وگو فرمان دادهاند و انسان باید در همگرایی دایمی با دیگران باشد و همگرایی و ارتباط و گفت وگو، ابزار یادگیری و پیشرفت است.
باشگاه فرهنگی-اجتماعی دامور امام موسی صدر را برای سخنرانی در ورزشگاه مدرسۀ دولتی دامور دعوت کرده بود که گزارش این سخنرانی در تاریخ 8 جولای 1970 در روزنامۀ الجریده منتشر شد. ترجمه فارسی این گزارش را در ادامه میخوانید.
امام موسی صدر در این همایش گفت: «همگرایی فِرَق و ادیان در لبنان، پاسخ ادیان به اتهاماتی است كه متوجه آنها میشود و آنها را مانع همگرایی میداند. خدا لبنان را برگزید تا به وسیلۀ آن پاسخ تشكیكکنندگان را بدهد.»
امام موسی صدر، كه در شهر دامور به دعوت باشگاه فرهنگی ـ اجتماعی دامور سخن میگفت، به تفسیر مفهوم همگرایی و پیوند پرداخت و گفت: «تمام جهان بر اساس نظامی دقیق و زیبا حركت میكند كه در آن عناصرش با یكدیگر در همگراییاند. اگر ملل با هم متفاوت و از هم دور نبودند، میان آنان همگرایی پدید نمیآمد.»
وی ادامه داد: «كیهان محل همگرایی دستههایی از ستارگان با یكدیگر است و زمین و دریاها نیز چنیناند.»
وی افزود: «لبنان محل همگرایی فِرَق مختلف و یكی از توجیهات موجودیت لبنان است و خدا این كشور را برگزید تا به وسیلۀ آن به تشکیککنندگان پاسخ دهد.»
وی در ادامه چنین گفت: «همگرایی میان ادیان و نیز میان فِرَق، امری است كه تحقق یافته، زیرا لبنان كشوری است كه فرقهگرایی در آن راه ندارد، مگر آنكه سیاستمداران در پی سوء استفاده برآیند و آتش فرقهگرایی را برافروزند. در حالیكه در كشوری مانند ایرلند هماكنون نبردی خونین و وحشتناك میان دو فرقه از یك دین و در یك كشور جریان دارد، اما در لبنان همگرایی و گفت وگو میان پیروان ادیان رایج برقرار است و این امر روابط میان مردم را سامان میدهد.»
امام موسی صدر افزود: «همۀ ادیان به همگرایی و گفتگو فرمان دادهاند و انسان باید در همگرایی دایمی با دیگران باشد و همگرایی و ارتباط و گفت وگو، ابزار یادگیری و پیشرفت است.»
وی گفت: «دین از تكبر و خودپسندی و بیان سخنان فتنه برانگیز نفرت دارد، زیرا اینگونه رفتارها بر انسان چیره شود، میان انسان و دیگران مانعی پدید میآورد و او را از یادگیری از دیگران و برقراری گفت وگو و ارتباط و همگرایی با دیگران باز میدارد.»
وی گفت: «اساس هستی بر همگرایی استوار است. ذرۀ كوچكی كه هوا آن را به این سو و آن سو میبرد، سببش همگرایی میان ذره و هواست. باد همان همگرایی میان دو طبقه است. برق و هر مادهای كه روی زمین است با یکدیگر همگرایی دارند، در جسم انسان نیز همگرایی فوقالعادهای میان اعضای بدن از دست و كتف و چشم و صورت وجود دارد، همگرایی این اجزا با یكدیگر، انسان را تشكیل میدهد. از این رو، همگرایی امری ضروری و واجب و واقعیتی است. پس همۀ فِرَق و ادیان لبنان باید همگرایی میان خود را تعمیق بخشند تا لبنان و رسالت آن حفظ و حراست کنند.»
امام موسی صدر حاضران این همایش را اینگونه خطاب کرد: «من در مقام روحانی به شما میگویم: اگر علمای دین و یا یكی از طرفها شما را به قطع ارتباط با دیگران و گفت وگو نكردن با دیگران دعوت كردند، او را طرد كنید و از آن دین دست بكشید، زیرا امكان ندارد كه دینی وجود داشته باشد ولی به همگرایی و ارتباط با دیگران دعوت نكند. در لبنان، همه وظیفه دارند برای تفاهم و دوستی و همزیستی مسالمتآمیز به گفت وگو تن در دهند.»
وی سخنانش را چنین پایان داد: «لبنان جز با تلاقی و ارتباط و گفت وگوی همگان زنده و پاینده نمیماند و اگر میخواهیم لبنان برای همیشه پایدار بماند راهی جز اعتقاد به گفتگو و همگرایی و تعمیق ارتباط میان خود و دیگران نداریم.»