مواضع سیاسی امام صدر از ایمان محکم او به خداوند و باور او به انسان نشئت گرفته بود و در مراحل سرنوشت‌ساز دیدگاه‌های مبتنی بر علم و معرفت و خودباوریِ برخاسته از جایگاه والای دینی و سیاسی، در عملکرد ایشان مشهود بود. از این رو، مواضع ایشان همواره در عالیترین سطوح مسئولیت‌پذیری قرار داشت و جامعۀ لبنان، که وارد عرصۀ تاخت و تاز سیاست‌های نادرست و انحرافی شده بود، نظیر اقدامات منحصر به فرد امام را به یاد نداشت. اعتصاب غذای امام در ۱۹۷۵/۶/۲۷ و در مسجد الصفا، در مجتمع آموزشی عاملیه (الکلیة العاملیة) و در نزدیکی مناطق درگیر جنگ و خونریزی، یکی از‌‌ همان اقدامات بی‌سابقه بود که به‌مثابۀ سیاست اجتماعیِ جدیدی در تاریخ سیاسی لبنان به ثبت رسید. 

این اقدام امام که برای نخستین بار اجرا می‌شد، برای همه غیرمنتظره بود. ایشان با به دوش کشیدن پرچم رسالتی آشکار از مکانی مقدس، همۀ طرف‌های درگیری را در موضع انفعال قرار داد؛ اعتصاب غذا در اعتراض و مخالفت با وقایع جاری کشور. امام، خود، در بیان علت این اقدام چنین فرمود: 

تمام دیروز و دیشب شکایت‌های مردان و صدای گریۀ یتیمان و بیوه‌زنان به گوشم می‌رسید. با وجود آنکه تلاش‌های بسیار کردم و لحظه‌ای چشم به هم نگذاشتم، گلوله‌باران متوقف نشد و اوضاع وخیم‌تر گردید. ساعت دو بعدازظهر بود که تصمیم گرفتم تحصن کنم و روزه بگیرم. توشه‌ای جز کتاب خدا و اندکی آب به همراه ندارم و در اینجا می‌مانم تا به شهادت برسم و یا کشور به وضع طبیعی بازگردد. با مادر و همسر و فرزندانم وداع کردم و به اینجا آمدم تا نیایش کنم و از خدا بخواهم که میهن را نجات دهد. [۱] 

امام صدر با صدور بیانیه‌ای، ضمن تشریح علل واقعی بحران و نقش برخی سیاستمداران در گسترش آن، برای پایان دادن به اعتصاب غذا شروطی تعیین کرد. در بخشی از آن بیانیه چنین آمده بود: «اکنون، میهن بیش از همه محروم مانده است. گفت‌وگو بی‌فایده است و گوش شنوایی نیست و وجدان‌ها به وجدانی نیاز دارند که آن‌ها را به لرزه درآورد... خاک وطن را آلودند ومن نیز به خانۀ خدا پناه آوردم تا از او نیرو و یاری طلب کنم.» 

امام در بخش دیگری از این بیانیه یادآور شد که برخی از سیاستمدارانی که وی با آنان گفت‌وگو کرده است، اذعان داشته‌اند که اوضاع کشور خطیر و بحرانی است و دامنۀ جنگ و ناآرامی از لبنان فرا‌تر خواهد رفت. آنان بر این عقیده بودند که نقشه‌هایی برای تغییر معادلات منطقه به نفع اسرائیل در دست اجراست. [۲] 

با اعلام خبر تحسن، که هم‌زمان با نماز عصر از بلندگوهای مساجد حومه‌های بیروت انتشار یافت، مردم گروه گروه به سوی مسجد الصفا حرکت کردند. امام صدر دستور داد که از نزدیک شدن افراد حامل سلاح به مسجد جلوگیری کنند، زیرا اقدام ایشان مسالمت‌آمیز است و «سلاح به سبب کشتن بی‌گناهان بدنام شده است.» امام خطاب به جمعیت حاضر در مسجد ـ که بسیاری از شخصیت‌های سیاسی نیز در میان آنان به چشم می‌ خورد ـ تصریح کرد: «در سراسر عمر خود نشنیده‌ام که حتی در میان کشورهای متخاصم ملتی روز و شب به دست نیروهای خود گلوله‌باران شود.» منظور ایشان گلوله‌باران وحشیانۀ منطقۀ شیاح به دست خودروهای زرهی حکومتی بود. سلیمان فرنجیه، رئیس‌جمهور، نیز تصمیم امام صدر را موجب نجات لبنان دانست. [۳] 

در پی تحصن امام، ساکنان تمامی شهر‌ها و روستاهای جنوب در اعتراض و محکومیت جنایات حزب کتائب در شیاح و در تأیید اقدام امام دست به اعتصاب زدند. 

روز بعد، تأیید و حمایت از اقدام امام پی‌درپی اعلام شد. دیدارهایی میان علمای شیعه و مسیحیِ جنوب صورت گرفت و بیانیه‌هایی با مضمون فراخوان به راهپیمایی به طرف بیروت و شرکت در تحصن صادر شد. تظاهراتی نیز در بعلبک و هرمل در تأیید اقدام امام به راه افتاد. [۴] 

در سومین روز اعتصاب غذا، مسجد عاملیه پذیرای حضور جمعیتی از ساکنان چهل روستای جنوب بود. امام با ایراد سخنرانی در جمع حاضران تأکید کرد که به کمتر از محاکمۀ عاملان وقایع اخیر از هر گروه و دسته‌ای که باشند راضی نخواهد شد. ایشان تشکیل کابینه‌ای بی‌طرف به‌منظور کشف حقیقت را خواستار شد و اعلام کرد این راه را ادامه خواهد داد، زیرا آن را از هر سلاحی قوی‌تر می‌داند. [۵] 

در منطقۀ بعلبک و هرمل بخشداران و شهرداران و سران عشایر گرد هم آمدند و حمایت خود را از امام صدر اعلام کردند. در صور نیز زنان مسیحی و مسلمانِ منطقه با تجمع در مقر فرقۀ روم کاتولیک اقدام امام را تأیید و از آن حمایت کردند. در روستای علماالشعب، اسقف نبیل الحاج، رئیس کلیسای مارونی، با تحصن در کلیسای روستا حمایت خود را اعلام کرد و شماری از فرهنگیان نیز مواضعی در حمایت از امام اتخاذ کردند. [۶] 

------