تجلیل از مهاجران لبنانی

در مراسمی که امام در ساختمان جمعیت احسان و نیکوکاری در حومۀ شهر صور (ساختمان مدرسۀ فنی‌وحرفه‌ای جبل‌عامل در برج شمالی) برگزار کرد، از صد‌ها لبنانی مقیم خارج به سبب مشارکت در بنای ساختمان مذکور تجلیل به عمل آمد. 

امام طی سخنانی در این مراسم چنین فرمود: 

امروز به مناسبت میلاد حضرت زهرا (س) گرد هم آمده‌ایم. آن هم در چنین مؤسسه‌ای که حاصل همکاری و همیاری ملت بزرگوار ما و لبنانیان مقیم داخل و خارج کشور با دولت است... با تلاش اینان بود که این بنای عظیم برافراشته شد تا حاصلی فرا‌تر از بیان در بر داشته باشد: ساعتی علم‌آموزی برای دانشجویان و امکان آموزش برای کارگران و بهبود وضع معیشت خانواده‌ها... امروز در کنار شما گرد آمده‌ایم تا نتیجۀ تلاشی مشترک را به تماشا بنشینیم که اکنون به درختی تبدیل شده که به تازگی روییدن آغاز کرده است. این مسئله نشان‌دهندۀ آن است که هرگاه شما بخواهید، می‌توانید کارهای بزرگ را به انجام برسانید. و إن‌شاءالله با همکاری و تلاش‌های مخلصانه و معجزه‌وار به گلستانی خرّم تبدیل خواهد شد. 

این نهال نوپا را در این خاک گرانقدر و در کنار این سرزمین مقدس جای دادیم تا این تلاش ناچیز و نمادین را گواه این حقیقت قرار دهیم که همواره آماده‌ایم هرگاه لازم باشد، همۀ امکانات و حتی جان خود و فرزندانمان را در راه هدف خویش تقدیم کنیم. 

در برابر این سخاوت و دهشِ بی‌مانند نمی‌توانم سخنی بر زبان آورم، جز اینکه از شما عزیزان تجلیل و قدردانی کنم و با اصرار از شما بخواهم که اکنون و در آینده بر روند برنامه‌ریزی و اداره و حسابرسی این مؤسسه نظارت داشته باشید. 

إن‌شاء‌الله مدرسه فعالیت خود را از سال تحصیلی ۱۹۶۹ - ۱۹۷۰ آغاز خواهد کرد و، پیش از آن، کادر اداری و امکانات آموزشی و ماشین‌آلات پیشرفتۀ مدرسه نیز همچون بنای باعظمت آن و بسان همت بلند شما عزیزان، به سطح مطلوب خواهد رسید. 

در اینجا لازم می‌دانم یادآور شوم که دولت فرانسه قول مساعد داده است تا در رساندن مدرسه به سطح مطلوب یاریگر ما باشد. همچنین، ادبِ وفاداری حکم می‌کند که از تلاش‌ها و حمایت‌های ریاست محترم جمهور جناب آقای شارل حلو و نیز اقدامات و تلاش‌های کم‌نظیر و مخلصانۀ رئیس‌جمهور سابق، جناب آقای فؤاد شهاب، قدردانی کنم. 

پیش از پایان مراسم مذکور، حاضران در جلسه، خواستار توجه دولت لبنان به موارد ذیل شدند: 

· تحکیم رابطه با کشورهای مهاجرپذیر آفریقایی از طریق برقراری و تقویت روابط دیپلماتیک؛ 

· تقویت روابط اقتصادی لبنان با کشورهای مذکور و تشویق سرمایه‌گذاران لبنانی به سرمایه‌گذاری در این کشور‌ها؛ 

· افزایش تعداد بورس‌های تحصیلی جوانان و دانشجویان آفریقایی برای علم‌آموزی در لبنان و آشنایی با سابقۀ درخشان تمدن این کشور؛ 

· اعزام هیئت‌ها و کار‌شناسان صنعت و اقتصاد به این کشور‌ها به صورت مستمر برای بررسی نیاز بازارهای آفریقا و محصولاتی که می‌توان از این کشور‌ها به لبنان وارد کرد؛ 

· تشویق مؤسسات و سازمان‌های لبنانیِ واجد توانایی‌های فنی و تکنولوژیک به‌منظور مشارکت در تأمین نیازهای کشورهای میزبان و ارتقای صنعت پیشرفتۀ ساختمان‌سازی در زمینه‌های مختلف؛ 

· مقابله با فعالیت‌ها و اقدامات صهیونیستی از طریق اتخاذ سیاست‌های تبلیغاتیِ از پیش تعیین‌شده که کار‌شناسان متعهد و منتخب دولت آن‌ها را بررسی کرده‌اند و تشویق و افزایش سفر‌ها و دیدارهای متقابل جوانان و برپایی همایش‌ها که موجب تصحیح نگرش می‌شود و فرصت بهره‌برداری تبلیغاتی و سم‌پاشی‌های گمراه‌کنندۀ دشمن را از بین می‌برد. امضای موافقت‌نامه‌های فرهنگی و ایجاد مراکز تبلیغاتیِ مجهز در تمامی کشورهای آفریقایی، نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در پشتیبانی از مواضع جهان عرب و مقابله با تهدیدهای انحرافی صهیونیسم خواهد داشت. 

· ارتقای سطح فکری مهاجران لبنانی و یاری رساندن به آنان برای تحکیم پیوند با میهن از طریق حمایت از مدارس لبنانی خارج از کشور و افزایش تعداد این قبیل مدارس، به‌گونه‌ای که این مدارسِ فقط به آموزش اولیه و ظاهری اکتفا نکنند، بلکه شیوه‌نامۀ رسمی مصوب وزارت آموزش و پرورش لبنان را اجرا کنند و برگزاری امتحانات نهایی دورۀ ابتدایی در پایان هر سال با نظارت سفارت لبنان در کشورهای مذکور، که سؤالات آن در وزارت آموزش و پرورش لبنان طرح شود و قبول‌شدگان نیز مدرک رسمی پایان دورۀ ابتدایی را اخذ کنند، همانند آنچه به قبول‌شدگان مدارس داخل کشور اعطا می‌شود. 

· تأکید به نمایندگان سیاسی و دیپلمات‌های لبنانی به‌منظور آگاهی از وضع معیشت مهاجران لبنانی و بررسی مسائل و مشکلات اجتماعی آنان و تلاش‌های مخلصانه برای یافتن راه‌حل ریشه‌ای مشکلات و ارتقای وضع اجتماعی مهاجران. 

درخصوص اوضاع جنوب نیز حاضران در همایش خواستار ارتقای وضعیت اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی روستاهای جنوب لبنان شدند و با حمایت از خواسته‌های کشاورزان تنباکوکار، تأمین نیازهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی ساکنان جنوب را خواستار شدند. تقویت روستاهای مرزی و آموزش نظامی جوانان و مسلح کردن آنان به‌مثابۀ سپر دفاعی کشور و افزایش بودجۀ دفاعی کشور برای تقویت ارتش، از دیگر خواسته‌های حاضران بود. 

حاضران در مراسم، همچنین، ضمن تأیید جنبش مقاومت وعده دادند که از عملیات چریکی حمایت عملی و مالی و لسانی می‌کنند. [۱] 

مدرسۀ فنی‌ و حرفه‌ای جبل‌ عامل

این مؤسسه یکی از شاخه‌های جمعیت احسان و نیکوکاری است که امام سیّد عبدالحسین شرف‌الدین در سال ۱۹۳۶ آن را تأسیس کرد. جمعیت احسان و نیکوکاری در سال ۱۹۶۰ تحت نظارت امام موسی صدر و با تلاش‌ها و پیگیری‌های ایشان مجدداً فعال شد و در ابتدا ضمن مقابله با پدیدۀ تکدی‌گری در شهر صور، آن را از میان برد و، سپس، تلاش‌ برای ریشه‌کنی فقر در منطقه را آغاز کرد و به پیشنهاد امام صدر، تأسیس مدرسه‌ای فنی‌وحرفه‌ای به‌منظور آموزش فنی‌وحرفه‌ای جوانان متناسب با نیازهای شغلی و آماده کردن آنان برای ورود به بازار اشتغال در دستور کار جمعیت قرار گرفت. در ۱۹۶۲/۲/۱۴ (۱۳۴۱/۹/۲۵ شمسی)، جمعیت احسان و نیکوکاری تأسیس چنین مدرسه‌ای را (که در بدو امر مؤسسۀ اجتماعی نام گرفت) با حمایت رئیس‌جمهور وقت، فؤاد شهاب، آغاز کرد. [۲] 

احداث ساختمان مدرسه در نیمۀ سال ۱۹۶۸ (۱۳۴۷ شسمی) با کمک‌های مالی لبنانیانِ خارج از کشور و با همکاری وزارت آموزش و پرورش و سازمان بازپروری اجتماعی (مصلحة الإنعاش الإجتماعی) به پایان رسید. دولت فرانسه نیز در تأمین ابزار و تجهیزات آن مشارکت داشت. 

فعالیت آموزشی این مرکز در سال تحصیلی ۷۰-۱۹۶۹ و با پذیرش ۱۵۰ دانش‌آموز آغاز شد. در سال تحصیلی ۷۲-۱۹۷۱، امام صدر ریاست و ادارۀ مدرسه را به دکتر مصطفی چمران سپرد و وی تا سال ۱۹۷۹ که لبنان را به مقصد ایران ترک کرد، عهده‌دار این سمت بود. رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای این مرکز عبارت بود از: مکانیک عمومی و مکانیک کشاورزی و الکترونیک و برق و صنایع چوب و دکور و قالی‌بافی. [۳] 

اسرائیل از زمان آغاز تجاوز به لبنان در مارس ۱۹۷۸، چندین بار به این مدرسه هجوم بردند که شدید‌ترین آن‌ها حملات سال ۱۹۸۲ بود. 

مقاومت و مبارزه با اشغالگران نیز از همین مدرسه آغاز شد و از زمان ورود اسرائیل به لبنان در سال ۱۹۸۲ تا عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی به منطقۀ موسوم به کمربند امنیتی در سال ۱۹۸۵، بسیاری از شهدای مقاومت که در مبارزه با اشغالگران به شهادت رسیدند، از جملۀ اساتید و دانش‌آموزان این مدرسه بودند. از میان اساتید می‌توان شهید ماهر حرب و شهید موسی بداح و شهید طه حسین و فرمانده مقاومت، شهید محمد سعد، و از میان دانش‌آموزان، شهید حسن قصیر و شهید حسن مُشیمش (که هنگام مقاومت با ورود ارتش اسرائیل به حریم مدرسه مورد اصابت قرار گرفت) و بسیاری دیگر را نام برد که امکان ذکر اسامی همۀ آنان در این مجال نیست. در زمستان سال ۱۹۸۸ (۱۳۶۶ شمسی) روزنامه‌نگاری کانادایی از روزنامۀ لوژور که برای مأموریتی رسانه‌ای به لبنان آمده بود، در زمان حضور در لبنان از جنوب بازدید کرد و با خانواده‌های شهدایی آشنا شد که در نبرد با اشغالگران اسرائیل به شهادت رسیده بودند. وی در گفته‌های خود چنین اظهار داشت که در دیدارهای خود با خانواده‌های شهدا دریافت که بیشتر شهدا از دانش‌آموزان مدرسۀ فنی‌وحرفه‌ای جبل‌عامل هستند. از این رو، وی بسیار علاقه‌مند شد که از مدرسۀ مذکور بازدید کند و با آن آشنا شود. 

------
[۱]. لسان‌الحال، ۱۹۶۸/۹/۱۷. 
[۲]. مصاحبه با سیّد حسین بیطار، مدیر مسئول جمعیت احسان و نیکوکاری شهر صور. 
[۳].‌‌ همان.