مقدمه
نوآوری در معنا به ارائۀ اندیشه، طرح و راه‌حل تازه، و یا نوعی فرآوردۀ فکری یا فناورانه‌ای اطلاق می‌شود که پیش از زمان و مکان تولد یا تولید آن، پدیده‌ای مشابه و نظیر نداشته باشد و مورد استقبال جامعه یا اندیشمندان و دانشمندان ذیربط قرار گیرد. اما ماهیت نوآوری امری تصادفی نیست و انسان مبدع و خالق آن، باید خصیصه‌ها و توانایی‌هایی داشته باشد که او را به خلق تازه یا تولید پدیدۀ جدید یاری و موفق سازد.
کشف این خصیصه‌ها همواره توجه صاحب‌نظران و پژوهشگران، خصوصاً معتقدان به مکتب جدید روانشناسیِ مثبت‌گرا را جلب کرده است و حاصل تحقیقات ایشان اینک در اختیار ماست.
علی‌رغم برخی اختلاف‌ها، محققان، جملگی، بر ضرورت وجودی چند خصیصۀ کلیدی در انسان‌های نوآور اتفاق نظر دارند:
- اشراف و تسلط کافی از قلمرو علمی مرتبط و آخرین یافته‌های جهانی؛
- آینده‌نگری و آگاهی کامل از نیاز جامعه برای توسعه و یا ضعف‌ها و مشکلات و بحران‌هایی که فرآیند توسعه را کند یا متوقف می‌سازد؛
- شناخت ظرفیت‌ها و ویژگی‌های فرهنگی و زبان و ذائقۀ جامعه و بهره‌مندی شایسته از آن برای عرضه و معرفی نوآوری.
حال اگر با این معیارهای علمی به تحلیل سیر اندیشه و آثار مکتوب بانوی شهید، آمنه (بنت‌الهدی) صدر، بپردازیم، حداقل سه خصیصۀ پیش‌گفته را به‌وضوح در‌می‌یابیم.
قرن بیستم هنگامۀ روی آوردن مکاتب فکری جدید به سینما و ادبیات و استخدام قالب زبانی قصه و رمان برای بیان مبانی نظری خود و جلب پیروان جدید است. نیز تندباد تفکر مدرن جوامع شرقی را، که هنوز به ضرورت بازسازی میراث فکری و معنوی خود پی نبرده‌اند، در می‌نوردد.
بانوی شهید، بنت الهدی، به‌خوبی درمی‌یابد که برای یادآوری و بیان آموزه‌های الهی و تقویت بنیان‌های فرهنگی جوانان جامعۀ اسلامی باید زبان نو و ادبیات و قالب جدیدی را انتخاب کند.
او که اسلام و ظرفیت پاسخگویی آن را به نیازهای زمان می‌شناسد، در سایۀ پر برکت برادر دانشمندش و فقیه زمان‌شناس، شهید آیت‌الله سید محمد باقر صدر، به شناخت مبانی فلسفی و فکری می‌پردازد.
سپس، به شناخت ادبیات و ساختار قصه‌نویسی همت می‌گمارد و زبان قصه و روایت را برای بیان اندیشه‌ها، هشدار‌ها، تحلیل‌های جامعه‌شناختی و روان‌شناختی خود بر می‌گزیند.
مجموعۀ نوشته‌های شهیده بنت‌الهدی صدر آینۀ تلفیق و ترکیب این سه خصیصۀ بزرگ در حیات علمی و فکری این بانوی اندیشمند و دلسوز خاندان صدر است که ثمرۀ آن نگارش چندین قصه و روایت و سفرنامه و نامه و مقاله در دهه‌های پنجاه و شصت و هفتاد قرن بیستم است و این همه دلایل و اسبابی است که مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر را برای ترجمه و تدوین و انتشار مجدد قصه‌ها و خاطرات ایشان مشتاق کرده است. پیش از این مؤسسه مجموعه آثار ایشان را در دو جلد به علاقه‌مندان عرضه کرده بود که یک جلد دربردارندۀ داستان‌ها و جلد دیگر شامل سفرنامه و مقالات بود. اینک، و بنابر تقاضای خوانندگان، داستان‌ها و سفرنامه و مقالات به صورت جداگانه در نه جلد و با ویرایش جدید تقدیم به فرهنگ‌دوستان می‌شود.
در این پیوند از مساعدت خالصانه و مشارکت مؤثر خانوادۀ شریف آیت الله شهید سید محمد باقر صدر کمال تشکر را داریم که بی‌همراهی آنان انتشار این مجموعه قطعاً می‌سر نمی‌شد.
سخن کوتاه کنیم و خوانندگان تیزبین را به خواندن این اثر ماندگار، البته با تامل بر سه خصیصه برشمرده دعوت می کنیم.
با تشکر
مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر