نویسنده: سید علی حق شناس کمیاب
سال: 1388، چاپ اول
تیراژ: 1100 نسخه
تعداد صفحه: 240
قیمت: 35000 ریال
دربارۀ کتاب:
کتاب ساختار سیاسی اجتماعی لبنان و تاثیر آن بر پیدایش جنبش امل نخستین منبع فارسی درباره جنبش امل است. این کتاب پژوهشی دانشگاهی است که سید علی حق‌شناس آن را تالیف کرده است.
فصل‌بندی کتاب بر اساس پژوهش‌های علمی است: در ابتدا، چارچوب نظری و مباحث تئوریک مانند مفهوم دولت ـ ملت، عناصر قدرت ملی و اصول دموکراسی اجماعی ذکر شده است. فصل دوم به تاریخچه لبنان و بافت سیاسی اجتماعی آن پرداخته است.
فصل سوم درباره زمینه‌های پیدایش جنبش امل است.
فصل چهارم به حضور امام موسی صدر در لبنان و فعالیت‌های وی اختصاص دارد. موضوع فصل پنجم تاثیر جنبش امل بر ساختار سیاسی لبنان است. در این فصل جنگ‌های داخلی لبنان و ربودن امام نیز بررسی شده است.
فصل ششم، امل پس از ربودن امام موسی صدر را بررسی کرده است. در این فصل حوادث مربوط به حمله اسرائیل به لبنان در سال ۱۹۸۲ میلادی، انشعاب در امل و اختلاف با جنبش فتح و حزب‌الله و تحولات بعد از قرارداد طائف (پایان جنگ‌های داخلی لبنان) بررسی شده است.
یادداشت مؤلف
سال ۱۳۸۵ و در دروس سمینار مسایل کشورهای جهان سوم و سمینار جنبش‌های اسلامی قرن بیستم در مقطع کار‌شناسی ارشد علوم سیاسی بود که داوطلبانه، کنفرانس ساختار سیاسی لبنان و تأثیر آن بر ادامه تنش‌ها در این کشور و کنفرانس جنبش امل را عهده‌دار شدم. با توجه به سال‌ها علاقه‌مندی‌ام در خصوص مسایل کشور لبنان، این سرزمین کوچک ولی فوق‌العاده با اهمیت در منطقه و نظام جهانی و همین‌طور چگونگی شکل‌گیری و فعالیت جنبش تشیع این کشور، فرصتی مغتنم برای مطالعه این موضوع فراهم گردید. از ابتدای کار متوجه محدودیت منابع فارسی راجع به کشور لبنان به ویژه عدم وجود منبع منسجم و جامع، حتی در منابع عربی و لاتین در خصوص جنبش امل شدم و از سویی دیگر افسوس خوردم که چرا این حرکت تاریخی که همچون غالب جنبش‌های ملی میهنمان علاوه بر مؤسسان ایرانی خود، بر پایه ریشه‌های آزادی‌خواهی در پیشینه و فرهنگ اصیل ایرانی و همچنین پیوندهای عمیق با قیام سیدالشهداء امام حسین (ع) بنا گردیده، در کشورمان تا حدودی محجور مانده است.
پس از فراغت از تحصیل با سفر به لبنان و انجام تحقیقات می‌دانی، جمع‌آوری منابع جدید و ملاقات و گفتگو با مقامات ارشد جنبش امل، نگارش تکمیلی و چاپ این اثر که ماحصل سه سال تحقیق و پژوهش علمی است، آغاز گردید. این کتاب مشتمل بر شش فصل است که به طور خلاصه طرح مباحث تئوریک و نظری مرتبط، آشنایی با تاریخ، موقعیت استراتژیک، بافت اجتماعی و سیستم سیاسی لبنان، زمینه‌های پیدایش جنبش امل، تأسیس و روند حرکتی آن تا امروز را شامل می‌شود. یکی از ویژگی‌های این اثر آن است که به رغم آنکه موضوع به صورت خاص حول ساختار سیاسی اجتماعی لبنان و خیزش شیعیان این کشور در قرن بیستم است، عملاً برخی موضوعات حساس تاریخ منطقه و بین‌الملل نیز در آن بر حسب ارتباط با موضوعات ذکر شده است. در این کتاب سعی کرده‌ام تا به رسم انصاف و بی‌طرفی حتی‌الامکان از هر گونه موضع جانب‌دارانه پرهیز و صرفاً به بیان حقایق مستند و مستدل بپردازم.
ضمن تشکر از تمامی بزرگان و عزیزان به ویژه دفتر امل در تهران و بیروت که در تهیه و تدوین این کتاب نقش داشته و مرا یاری رساندند، امیدوارم با تلاش‌هایی که در نگارش این اثر صورت گرفته، تصویری روشن و جامع از کشور لبنان و جنبش امل به دست داده شود تا بدین طریق مفید فایده برای دانش پژوهان به خصوص دانش‌جویان رشته‌های علوم سیاسی و تاریخ و همچنین راهنمایی برای تصمیم‌گیران و کارگزاران سیاست خارجی در این عرصه گردد. امید است خوانندگان محترم و پژوهش‌گران گرامی نظرات و منابع تکمیلی خود را به نشانی اینترنتی www. haghshenas. ir و یا به وبلاگ www. haqshenas. persianblog. ir ارسال دارند.
سید علی حق‌شناس کمیاب
تهران- بهار ۱۳۸۸