امام موسی صدر قرآن را معجزۀ باقی و مستمر میداند که در دستان ما قرار دارد.
به گزارش روابط عمومی مؤسسهٔ امام موسی صدر، امام صدر در یک سخنرانی درباره قرآن، اعجاز آن، وجوه نزول و معانی حروف مقطعه سخن میگوید.
او درباره قرآن میگوید: «در حقیقت قرآن مهمترین چیزی است که در زندگی مسلمانان وجود دارد، زیرا قرآن معجزۀ جاودان رسولالله است. ما معجزاتی را که از رسول خدا در ایام حیات ایشان صادر شده، ندیدهایم و از آنها فاصله داریم، اما قرآن معجزۀ باقی و مستمر در دستان ماست. از همینرو، قرآن راهِ رسیدن به پیامبر و اسلام و خداست. قرآن راهنمای رسیدن به رسالت خداست. علاوه بر این، قرآن کریم سبب جاودانگی اسلام است. اگر قرآن با این کیفیت و با این زبان نبود و اگر قرآن با الفاظش وحی الهی نبود، اسلام هرگز جاودانه نمیماند. جاودانگی اسلام از قرآن است، کما اینکه اصل اسلام از قرآن است.»
امام صدر سپس به بحث تاریخی و سیر نزول قرآن پرداخته و در بخشی توضیح میدهد: «قرآن بر حسب ظاهر آیات دو بار نازل شده؛ بار اول یکباره و مرتبۀ دوم به تدریج در بیست و سه سال. قرآن نزولِ اول را «إنزال» مینامد: «إنّا أَنزَلناهُ فِی لَیلَه القَدرِ» إنزال یعنی نزول یکباره. اما نزول به معنای دوم نزول تدریجی است که در بیست و سه سال صورت پذیرفت و قرآن آن را «تنزیل» مینامد: «نَزَّلنا». تنزیل یعنی نزول تدریجی قرآن و إنزال همانطور که گفتیم نزول یکبارۀ قرآن است. این سخن را چرا و بر چه اساسی میگوییم؟ میدانیم که میان «إنزال» و «تنزیل» در زبان عربی تفاوت وجود دارد. یکی از استادان بزرگ ما، علامه طباطبایی (حفظهالله)، در تفسیر المیزان از این مسئله پرده برداشته و تفاوت میان «إنزال» و «تنزیل» را بیان کرده و برای اثبات آن به برخی مسائل استناد میکند.»
چگونگی جمعآوری قرآن و عدم تغییر و تحریف آیات، مبحث دیگری است که در امام موسی صدر در این سخنرانی به آن میپردازد و در ادامه به بحث اعجاز قرآن در دو بخش فصاحت و بلاغت و خبر از غیب اشاره کرده و میگوید: «اگر بخواهیم معجزاتی را که در قرآن آمده بیان کنیم، سر تسلیم فرود میآوریم و به اعجاز قرآن اذعان میکنیم. این معجزات نه تنها هیچ منافاتی با علم جدید ندارد، بلکه آرا و نظریات قرآن و کشفهای آن، منطبق بر جدیدترین نظریات علمی است که در عهد رسول اکرم پوشیده بود. میبینیم که قرآن کریم در باب هیئت و فلکیات به هیچ وجه از هیئت بطلمیوسی و حرکت خورشید به دور زمین تأثیر نمیپذیرد و آن را قبول ندارد و آنچه علم جدید میگوید، بیان میکند. در علوم و افلاک و صنعت و جامعهشناسی نیز چنین است.»
او همچنین دربارهٔ حروف مقطعه نکاتی را یادآور شده و میگوید: «معنای «الم»، «حم»، «عَسَقَ»، «کَهیعَصَ»، «المَر» و «یس» که در قرآن آمده است، چیست؟ در این باره تفاسیر مختلف و آرای متعددی وجود دارد که من نظری را که خود برگزیدهام و به آن معتقدم برای شما بیان میکنم. من اعتقاد ندارم که این کلمات رمز و حساب ابجد و حساب جُمَّل است یا اسرار و ابهام و از این قبیل مسائل است. چرا به این معنا معتقد نیستم؟ بدین علت که همانطور که گفتیم، پیامبر در برابر خود دشمنانی داشت، دشمنان باهوش و ادیب و سخنور و نقادی که مترصد یک خطا بودند. همهچیز را میفهمیدند، خصوصاً پس از آن مبارزهطلبی و تحریک. اگر در کلام پیامبر خطا یا پیچیدگی و ابهامی مییافتند، از آن بر ضد او استفاده میکردند.»
متن کامل این سخنرانی که با ترجمهٔ علیرضا محمودی در کتاب «حدیث سحرگاهان» منتشر شده، در بخش «اندیشه» سایت با عنوان
«قرآن معجزه جاودان» قابل مطالعه است.