مدرسۀ رحاب الزهرا(س) از سال ۱۹۸۵ کار خود را برای آموزش و حمایت از دختران یتیم و محروم جنوب لبنان آغاز کرده و تا امروز با قدرت ادامه داده است.
به اعتقاد امام موسی صدر رابطۀ مستقیمی میان محرومیت فرهنگی و اقتصادی وجود دارد و این دو بسیار در مسائل فکری و اخلاقی مؤثرند. به همین دلیل او کوشید برنامهای برای گروههایی که بیش از همه به حاشیه رانده شدهاند، بچیند. هدف درازمدت امام صدر به طور کلی، ارتقا و احیای همۀ جامعه به ویژه تقویت نقش زن برای تربیت نسلهایی صالح وایمن از جهل و فقر بود. او میگوید: «به انسان خدمت کنید تا در خدمت خداوند باشید.»
قصۀ مدرسه
امام موسی صدر در آغاز فعالیت نهادسازی اجتماعی در سال ۱۹۶۱ به زنان نقشی زیربنایی در توسعۀ اجتماعی محول کرد و به همین منظور در سال ۱۹۶۳ جمعیت بیت الفتاة را تأسیس کرد.
پس از ربودن امام موسی صدر در سال ۱۹۷۸، سیده رباب صدر، رسالت برادر را با عزم و پافشاری بر رسیدگی به محرومان و نیازمندان جامعه و بازگرداندن آنان به متن جامعه و زندگی ادامه داد. آغاز فعالیتهای سرپرستی، شامل بیت الفتاة و آموزش فشردۀ یکسالۀ خیاطی و الگوسازی و دیگر فعالیتها در زمینۀ ارتقای توانمندی زنان، به سال ۱۹۶۳ باز میگردد و مدرسۀ رحاب الزهرا(س) سال ۱۹۸۵ برای دختران سنین ۵ ساله تا پیش از دانشگاه تأسیس شد.
مؤسسات امام صدر کار خود را در وضعیتی بسیار سخت در سال ۱۹۶۳ آغاز کرد و علیرغم وضعیت دشوار کوشید تا جایگاهش را مدام تقویت کند. تمرکز فعالیت مؤسسات برای کار با زنان به تأسیس مدرسۀ رحاب الزهرا(س) انجامید. مدرسهای که دژ مستحکمی برای توسعه و تقویت سطح فرهنگی و دینی در جنوب لبنان است.
این مدرسه در سال تحصیلی ۲۰۱۳-۲۰۱۴ پذیرای ۴۲۱ دختر یتیم یا دارای وضعیت اجتماعی دشوار بود. در این مدرسه در کنار خدمات اولیۀ حیاتی به برنامههای آموزشی و پرورشی و اجتماعی و بهداشتی و دینی و روانی و سرگرمی دختران نیز پرداخته میشود. افزون بر این دختران تحت پوشش مؤسسات پس از اتمام کلاس ششم ابتدایی، تحصیل خود را زیر نظر مؤسسات در مدارس و آموزشگاههای شهر ادامه میدهند.
در سال تحصیلی ۲۰۱۳-۲۰۱۴ ، تعداد ۱۱۹ دختر در مدارس خارج از مؤسسات حضور داشتند که تا رسیدن به مرحلۀ ورود به دانشگاه در زمینههای مختلف تحتپوشش مؤسسات قرار داشتند و نیازهای حیاتی و آموزشیشان تأمین میشد.
تکفل دختران درون خانواده
نقش خانواده در زندگی دختران بسیار با اهمیت است، از این رو مؤسسات امام صدر از سال تحصیلی ۲۰۰۱-۲۰۰۲ طرح «تکفل دختران درون خانوادۀ خودشان» را آغاز کرد. این مسیر با نمونۀ محدودی شامل ۱۶ دختر از ۲۴۱ دختر دانشآموز آغاز شد. سال بعد یعنی سال تحصيلي ۲۰۰۲-۲۰۰۳ این پروژه رسما آغاز شد و تعداد اعضای آن به ۱۰۴ دختر از ۲۴۳ دختر دانشآموز رسید. دایرۀ این طرح تا رسیدن به آمار ۴۱۶ دختر از ۴۲۱ دختر دانشآموز در سال ۲۰۱۳-۲۰۱۴ گسترش یافت. پیشرفت مدرسۀ رحاب الزهرا(س) به سمت تکفل دختران در عین حضورشان در محیط گرم خانواده، چالشی تازه بر سر راه مؤسسات قرار داد که همانا ضرورت توانمندسازی خانوادهها مخصوصاً بیسوادان یا مادران سرپرست خانوار بود. در این مرحله بود که فعالیت شاخۀ خدمات اجتماعی آغاز شد.
خدمات اجتماعی
شاخۀ خدمات اجتماعی مدرسۀ رحاب الزهرا(س) به دختران و خانوادههایشان برای رسیدن به درک خویشتن، شناخت تواناییها و امکانات، استقامت و رویارویی با مشکلات، تقویت رفتارهای مثبت در دختران و خودباوری اجتماعی و محیطیشان کمک میکند. برخی فعالیتهای این بخش عبارتاند از:
- دریافت و بررسی درخواستهای جدید تکفل
- بازدید از خانههای دختران برای بررسی محیط زندگیشان و اطلاع از روند تغییر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوادهها
- اجرای جلسات آگاهیبخشی و ارشاد دختران با هدف تقویت انسجام اجتماعی و روانی آنان و معرفى اندیشه امام موسی صدر
- طراحی و اجرای برنامۀ مداخله اجتماعی دربارۀ دخترانی که نیازمند پیگیری مداوم هستند. به همین منظور دختران با مشکلات متنوع و متفاوت معین میشوند و برنامههای ویژه برای آنان و خانوادههاى آنان طراحی میشود.
- اجرای نشستها و کارگاههای مختلف برای خانوادهها با هدف توانمندسازیشان برای مشارکت در روند تربیت و پرورش فرزندانشان.
خدمات روانشناسی
مؤسسات امام صدر به دختران مدرسۀ رحاب الزهرا(س) خدماتی همهجانبه برای تقویت سلامت روانی جامعۀ هدف ارائه میکند، بهویژه، آنکه جامعۀ هدف در معرض آسيبهاى رفتاری و روانی قرار دارند. رسیدگی به سلامت روان دخترانِ تحتپوشش مؤسسات چه آنهایی که در مدرسۀ رحابالزهرا(س) و چه آنهایی که در مدارس خارج از مؤسسات تحصیل میکنند، زیر نظر متخصصان و روانشناسان انجام میپذیرد.
بهداشت و درمان
همۀ دختران مدرسۀ رحاب الزهرا(س) تحت پوشش خدمات بهداشت و درمان هستند. وضعیت آنها زیر نظر پزشکان متخصص در درمانگاه این مدرسه دنبال میشود و موارد سخت در بیمارستانهاى تخصصى پیگیری میشود تا سلامت کامل همگانی تضمینشده باشد.
فعالیتهای دینی، فرهنگی و ورزشی
فعالیتهای فوق برنامه خود هدف مستقلی نیست، اما وسیلهای برای رشد عقلی، جسمی، روانی، اجتماعی، معرفتی، مهارتی و اخلاقی دانشآموز است تا به شهروندی شایسته در جامعه تبدیل شود. به همین سبب، وجود چنین فعالیتهایی بخشی جداییناپذیر و ضروری از برنامه آموزشی همهجانبه است. کلاسهای فوق برنامه در مدرسۀ رحاب الزهرا(س) روزهای سهشنبه و پنجشنبه بعدازظهر برگزار میشود. فعالیتهای فوق برنامه شامل فعالیتهای ورزشی، دینی، فرهنگی و صنایع دستی است. باشگاههای هفتگی نیز محیطی فعال، آزاد و منظم برای دختران به شمار میآید که میتوانند در قالب آنها علاقهمندیهایشان را پی بگیرند و شناختشان را عمق ببخشند و مهارتهای زندگیشان را تقویت کنند.