رباب صدر درباره کمک‌های داوطلبانه مؤسسات می‌گوید: «این روزها بخشی از فعالیت‌های ما متمرکز بر مهاجرینی است که از سوریه آواره شدند و در وضعیت نامناسبی قرار دارند. برای کودکان ۷ تا ۱۵ ساله آنها اردوگاه تابستانی پناهندگان سوریه با نام یاسمین راه‌اندازی کرده‌ایم.»
مؤسسات امام موسی صدر جمعیتی است غیردولتی، غیرانتفاعی که از اوایل دهۀ شصت میلادی خدمات اجتماعی و فرهنگی خود را در لبنان آغاز کرد. امام موسی صدر با تأسیس نهادهایی برای سامان‌دهی به اوضاع محرومان لبنان، نخستین سنگ بنای تشکیل این جمعیت خیریه را گذاشت که بعد‌ها به صورت رسمی با مدیریت رباب صدر، خواهر امام موسی صدر، کارهای داوطلبانه خود را توسعه داد.
به مناسبت 14 آذرماه، پنجم دسامبر که روز بین‌المللی داوطلب نام دارد با رباب صدر، مدیر مؤسسات امام صدر گفت‌وگو کرده‌ایم. گفت‌وگوی پایگاه اطلاع‌رسانی موسسه امام موسی صدر درباره فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه این مجموعه در لبنان را در ادامه می‌خوانید.
پنج دسامبر روز بین‌المللی داوطلب است؛ مؤسسات امام موسی صدر در این زمینه چه فعالیت‌هایی دارد؟
این روزها بخشی از فعالیت‌های ما متمرکز بر مهاجرینی است که از سوریه آواره شدند و در وضعیت نامناسبی از لحاظ دوا و درمان و غذا و تعلیم و تربیت و خدمات دیگر، قرار دارند. از جمله این فعالیت‌ها راه‌اندازی اردوگاه تابستانی پناهندگان سوریه با نام یاسمین برای کودکان 7 تا 15 سال است که اهداف این اردوگاه عبارتند از:
• تقویت گفت‌وگو و همگرایی میان پناهندگان و میزبانان.
• تقویت ارزش‌ها و رفتارهای مثبت همچون حقوق بشر، برابری جنسیتی و حفاظت از کودکان.
• حفظ کرامت پناهندگان و همچنین بهبود توان گروه‌های میزبان.
مؤسسات امام صدر چه تفاوتی با دیگر مؤسسه‌های خیریه دارد؟ یعنی اگر در لبنان اتفاقی بیفتد آیا مؤسسات نیز برای کمک اقدام می‌کند؟
تفاوت مؤسسات با مؤسسات دیگر این است که به صورت دائمی در حال ارائه خدمات است. یعنی فصلی و موسمی نیست. مؤسسات طبق برنامه و در حد امکانش فعالیت می‌کند که این فعالیت‌ها از کودک خردسال تا افراد مسن را شامل می‌شود.
درمانگاه‌های مؤسسات نیز هر روز هفته آماده ارائۀ خدمات به بیماران است. خدمات درمانی ما به لبنانی‌ها و به پناهندگان سوری در این منطقه ارائه می‌شود. دیگر مؤسسات و جمعیت‌های لبنان به صورت فصلی فعالیت می‌کنند.
همچنین، هر کجای لبنان نیاز به همکاری و همیاری مؤسسات باشد ما آماده خدمت‌رسانی هستیم.
مصداقی از کمک‌های مؤسسات دارید که بفرمایید؛ مثلاً اگر سیل یا زلزله‌ای اتفاق بیفتد و یا در زمان حملۀ اسراییل به مناطق لبنان، آیا مؤسسات تیم امدادرسانی اعزام می‌کند؟
حتماً، زمانی که اسرائیل به لبنان حمله می‌کند اولین کاری که می‌کنیم این است که سراغ بچه‌ها می‌رویم، چون اغلب، بچه‌ها در این هجوم‌ها بیشتر صدمه می‌بینند. و اغلب صدمات روحی بیشتر از صدمات جسمی است. ما با گروهی از پزشکان و روان‌پزشکان مؤسسات سراغ این کودکان می‌رویم و آنها را تحت درمان قرار می‌دهیم.
در چه زمینه‌‌ای کار داوطلبی و کار خیریه انجام می‌دهید؟ الان مثال سوری‌ها را زدید، برای آنان چه کارهایی انجام می‌دهید؟
ما معمولاً کارهایمان درمانی است؛ مثلاً، آنها را در درمانگاه‌هایمان درمان می‌کنیم، یا به خانه‌هایشان می‌رویم و به آنها می‌آموزیم که چگونه زندگی و کار کنند، در زمینه تغذیه و تعلیم و تربیت کودکانشان هم آموزش می‌دهیم. به بانوان باردارشان کمک می‌کنیم تا دوران بارداری سالمی داشته باشند. این کار خیلی وسیع است و وقت زیادی را صرف این موضوعات می‌کنیم.
ضمن اینکه همانطور که گفتم ما در زمینۀ محل اقامت و دوا و درمان و بحث آموزشی امکانات داریم و دخترانی که در جنگ خانوادۀ خود را از دست داده‌اند، تحت سرپرستی قرار می‌دهیم.
مؤسسات خیریۀ بسیاری در سراسر جهان وجود دارند، آیا مؤسسات برنامه‌های آنها را رصد می‌کند و تا چقدر از شیوه‌های دیگر الگوبرداری می‌کند؟
بله، ما از طریق اینترنت مرتباً سایت‌ها و مجلات و نشریه‌ها و فعالیت‌های مشابه را کنترل می‌کنیم و از ایده‌هایی که برای جامعۀ لبنان و فضا و اصول مؤسسات مناسب است، استقبال می‌کنیم. زیرا ما شیعه هستیم و پایبند به اصول اخلاقی و مذهبی. از همین‌رو، در انتخاب فعالیت و الگو بسیار دقت داریم.
فرصتی پیش آمده تا تجربیات خود را در اختیار مؤسسات مشابه قرار بدهید؟
بله، مؤسسات آمادگی دارد تا در تمام زمینه‌های تخصصی تجربیات خود را در اختیار دیگران قرار دهد و تاکنون نیز اینچنین بوده است. برای مثال جمعیت‌های مختلفی به مدت دوسال از کشور عراق به لبنان و مؤسسات آمده‌اند و در کارگاه‌های مؤسسات شرکت کرده‌اند؛ کارگاه‌هایی در زمینه علوم انسانی و اداری.
نکته دیگر اینکه، یکی از فعالیت‌های مؤسسات ارتقای توانایی بانوان است. ما برای آنان دوره‌های آموزشی ترتیب می‌دهیم تا بتوانند از این راه امرار معاش کنند. برای مثال کارگاه‌های قالی‌بافی و نقره‌سازی و گل‌سازی و عکاسی و همچنین رشته هایی زمینه‌های فنی و حرفه‌ای. این بانوان از این طریق فعالیت می‌کنند و می‌توانند زندگی خود را اداره کنند.
خدماتی که نام بردید تنها برای شیعیان است یا به افراد دیگر هم ارائه می‌شود؟
خیر، اگر فرد غیرشیعی نیز نزد مؤسسات بیاید، با کمال افتخار ایشان را می‌پذیریم و به او خدمت می‌کنیم. منتها متأسفانه در دوران جنگ‌های لبنان و مدتی پس از آن، فرقه‌های لبنانی تقسیم شده‌اند و فرقه های دیگر کمتر به ما مراجعه می کردند. اما سه سالی است که بچه‌های سنی هم به مدرسۀ ما می‌آیند. یعنی دوباره به همان برنامه‌شان برگشتند. خوب است این را بدانید که قبل از جنگ‌های لبنان 75 درصد شاگردهایمان فلسطینی بودند.
با خیرینی که به مؤسسات کمک می‌کنند، چگونه در ارتباط هستید؟
ما در میهمانی‌ها و مجالس مؤسسات از خیرین دعوت می‌کنیم و این دعوت‌ها از طریق ارسال کارت‌هایی است که نوشته و عکس و نامۀ بچه هاست.
گاهی نیز به دیدار خیرین می‌رویم. مثلاً برنامه‌ای داریم که برای ولادت حضرت رسول (ص) به دیدار آنان برویم و برایشان هدیه ببریم. البته چون تعداد افرادی که به مؤسسات کمک می‌کنند زیاد است این امکان برایمان میسر نیست که به دیدار تک‌تک این عزیزان برویم، و ارتباطمان را با بسیاری از آنان با ارسال ایمیل و تبریک حفظ می‌کنیم.
و سوال پایانی اینکه آیا در کادر تعلیمی و اداری مؤسسات کسانی هستند که داوطلبانه و به صورت خیریه فعالیت کنند؟
بله، البته تعداد آنها کم است. مثلاً بعضی استادها یا دکترهایی که در مدرسه پرستاری درس می‌دهند یا کسانی که در کارهای اداری به ما کمک می‌کنند. البته عدۀ این افراد کمتر از یک درصد است.