آیت الله لطف‌الله صافی گلپایگانی، در گفت‌وگو با گروه تاریخ شفاهی مؤسسه امام موسی صدر نکاتی را درباره استادش، آیت الله صدر بازگو کرده است. بخشی از خاطرات او را در ادامه می‌خوانید.


آیت‌الله سید صدرالدین صدر از شخصیّت‌های بارز و برجسته ای بودند که در این مجلس و در حدّ اختصار هر چه بگویم، حق مطلب در مورد ایشان ادا نمی‌شود.

سوابق و خدمات ایشان مخصوصاً برای حوزۀ علمیه قم بعد از فوت مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری (رحمت‌الله علیه)، مؤسس حوزه، بسیار با اهمیت بود. زیرا در آن دوره به‌علت خفقانی که رضاخان ایجاد کرده بود و حادثۀ مسجد گوهرشاد و قلع و قمع روحانیت، جو متشنجی وجود داشت.

مرحوم آیت‌الله صدر از مشهد به قم آمده بود که برای همکاری بیشتر بین دو حوزه قم و مشهد مشورت کنند، ولی پس از حادثۀ مسجد گوهرشاد در قم ماندگار شدند.

در آن زمان بنده در درس اصول ایشان شرکت می‌کردم. ایشان درس فقه هم داشتند.

آیت الله سیدصدرالدین صدر با تدبیر و درایت و اخلاق کریمانه‌ای که داشت، سعی می‌کرد که طلاب را تشویق و امیدوار کند و در حوزه نگه دارد تا حوزه حفظ شود و از بین نرود. البته در این مسیر آیت‌الله خوانساری و آیت‌الله حجت نیز همراه ایشان بودند.

یکی از دولتمردان دوره پهلوی اعتقاد داشت که با توجه به اینکه کشور پر از مدرسه و دبیرستان و ... است چه نیازی به مدرسه فیضیه است؟ یعنی اصلاً قبول نداشت که حوزه علمیه برقرار بماند. در واقع، فداکاری و ایستادگی و مقاومت این سه بزرگوار باعث شد که حوزه باقی بماند. مخصوصاً مرحوم آیت‌الله صدر (رحمت الله علیه) با اخلاق کریمانه‌ و بزرگواری که داشت، همه را جلب می کرد، و در حوزه نگه می‌داشت.

بعد از ایشان نیز مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی، که به دعوت آیت‌الله صدر و دیگر بزرگان به قم تشریف آوردند و در حفظ حوزۀ علمیه قم بسیار کوشید. آیت‌الله صدر با آغوش باز از آیت‌الله بروجردی استقبال کرد.