اشاره: آقای «علی محمود ماریه» سفیر کشور لیبی درتهران خود را یک انسان
ساده و فرزند انقلاب لیبی معرفی میکند، او که متولد ۱۳۲۱ میباشد چهار سال
مسئولیت تصدی سفارت کشور لیبی در تهران را برعهده داشته است.
وی پیش از این سفیر لیبی در کشورهائی چون یونان، امارات و لبنان بوده و قبل از اینکه وارد عرصه فعالیت سیاسی شود تجربه روزنامه نگاری نیز داشته است. ما متقاضی انجام مصاحبه با وی بودیم و ایشان نیز با آغوش باز پذیرای ما برای انجام این مصاحبه شد.
آنچه در پی میآید حاصل این گفتگو است. باهم میخوانیم:
جناب سفیر اولین سوالمان را با بررسی رابطه تهران وطرابلس شروع میکنیم، آیا از سطح روابط ایران و لیبی راضی هستید به نظر میرسد که هر دو کشور تواناییهای زیادی برای توسعه روابط متقابل در زمینههای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دارند. علت رکود در روابط دو کشور چیست؟
می توان گفت که روابط میان ایران و لیبی در بالاترین سطح قرار دارد، گرچه پیش از این روابط ما بهتر از این بود اما دستهایی وجود دارد که نمیخواهند این روابط از سطح بهتری برخوردار باشد این دستها گاهی در کار خود موفق میشوند و گاهی هم شکست میخورند. ولی ما باتمام توان تلاش میکنیم این روابط را در بالاترین سطح نگه داریم.
اینهایی که نمیخواهند روابط خوبی میان ایران و لیبی باشد چه کسانی هستند؟
دشمنان زیادی در داخل و خارج وجود دارند که ابزارهای مختلفی را برای تیره کردن روابط در اختیار دارند بویژه ابزار مطبوعات، آنها اختلافات جزیی میان کشورها را بزرگ نمایی میکنند. امیدوارم با پشت سرگذاشتن این مسائل و با بیتوجهی به این اختلافات جزیی و تسلیم نشدن به این توطئهها همکاری خود را با ایران اسلامی و انقلابی که جایگاه ویژهای در جهان دارد ادامه دهیم. همکاری ایران و لیبی دشمنان را خوشنود نمیکند، آنها تلاش وسیعی برای تخریب و تیره کردن روابط دو کشور میکنند.
این عوامل داخل هر دوکشور قرار دارد یا خارج آن؟
آنچه که از خارج ایران برای تیره کردن روابط اتفاق میافتد، تاثیر چندانی ندارد، اما آنچه درداخل ایران بوسیله مطبوعات و با تخریب چهره لیبی بصورت ناعادلانه اتفاق میافتد ممکن است روابط دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد بویژه وقتی هر دو کشور بخواهند با استناد به منابع خارجی نسبت به یکدیگر قضاوت کنند.
اجازه بدهید سوال دیگرمان را راجع به قضیه ربودن امام موسی صدر مطرح کنیم. لیبی اخیرا تمایل خود را برای روشن کردن سرنوشت امام موسی صدر اعلام کرده است. آیا میپذیرید که امام موسی صدر در کشور شما و طی یک برنامه ریزی حساب شده ربوده شده است؟
لیبی چندین بار اعلام کرده است که امام موسی صدر و دو تن از همراهانش از دوستان لیبی بودهاند، دولت لیبی اطلاعات لازم را در زمینه ربوده شدن ایشان ارائه داده است، از جمله اینکه آنها در سفرشان به ایتالیا ناپدید شدند اما بعضیها نمیخواهند این اطلاعات را بپذیرند و دائما مخالفت خود را اعلام میکنند. لیبی برای حل این مساله کمیتهای با شرکت تمام اطراف مربوطه برای تحقیق در این زمینه تشکیل داده است، و هر یک از اطراف باید مسئولیت خود را در این پرونده بپذیرد. متاسفانه بعضیها با توجه به این تلاشها اعتراض و مخالفت خود را همیشه اعلام میکنند.
در مورد دادگاه لبنان که معمر قذافی را برای ارائه پارهای توضیحات درباره پرونده امام موسی صدر فرا خوانده است چه میگوئید؟
از چه دادگاهی صحبت میکنید (باعصبانیت) من هم میتوانم در کشور مالزی اقامه دعوا علیه بوش کنم، این اقامه دعوا به کجای بوش بر خواهد خورد! اما وقتی دادگاهی در لبنان دست به چنین اقدامی میزنند به این معنی است که اتهامی علیه قذافی هست و شکهایی در این زمینه وجود دارد. من در باره این قضیه اینگونه برداشت میکنم که اشخاصی هستند که نمیخواهند این قضیه فیصله پیدا کند و پرونده بسته شود. وقتی میگوییم بیائید و هر کداممان مسئولیت و کوتاهی خود را در این پرونده بپذیریم و شما قبول نمیکنید، پس شما نمیخواهید به راه حلی برسیم. لیبی چندین بار پیشنهاد تشکیل کمیتههایی در این زمینه برای بررسی این موضوع داده است. و این به نفع ماست.
آیا شما در مورد حل این پرونده امیدوار هستید؟
اگر همه اطراف ذیربط همکاری کنند طبیعی است که به راه حلی برسیم و این پرونده را خاتمه بدهیم. اما اگر قرار است که در این مورد به یکدیگر حمله کنیم و از طریق رسانهها تهمت بزنیم، به هیچوجه به راه حل نخواهیم رسید. امیدواریم بتوانیم به راه حل پایانی برسیم، چرا که این به نفع لیبی خواهد بود هرچه میخواهد نتیجه آن باشد. لیبی اکنون بیشترین تهاجم رسانهای و اتهامات متعدد را تحمل میکند، این اتهامات از طرف افرادی صورت میگیرد که هیچ اطلاعی از این قضیه ندارند. بگذار به حقیقت موضوع برگردیم. شرایطی در لبنان حکمفرمابود که امام موسی صدر بعنوان یک شخصیت ممتاز توانسته بود در آن بدرخشد و این طبیعی است که در کنار این شخصیت دشمنانی هم پیدا بشوند چه در داخل لبنان و چه در خارج آن. اما چه انگیزهای برای لیبی وجود دارد که بخواهد با امام موسی صدر دشمنی کند! ببینید. گروههایی بودند که شخصیت امام موسی صدر به آنها آسیب میرساند. برای مثال اسرائیل.
میتوانم سوال کنم؟
بله جناب سفیر.
ناپدید شدن امام موسی صدر در زمانی صورت گرفته است که لیبی درآن شرایط متهم به عملیات تروریستی بود. آیا این شرایط نمیتواند شبهه ربودن امام موسی صدر را توسط لیبی پررنگتر کند چرا لیبی چنین کاری را بکند چه سودی عاید لیبی میشود به شما جواب خواهم داد که چرا ما را به کارهای تروریستی متهم میکنند. لیبی از لبنان بخاطر وحدت کشورش حمایت کرد و حمایت خود را از ملت فلسطین نیز نشان داد. آیا این عمل یک کار تروریستی است این کار تروریستی نیست. کسانی بودند که بخاطر مسائل سیاسی در داخل لبنان با امام موسی صدر مخالف بودند، آنها با او وارد جنگ شده بودند. اما لیبی خیلی از این قضیه دور است و هیچ نفعی را در لبنان دنبال نمیکرد. من میپرسم آیا لیبی اینقدر احمق است که برای خلاص شدن از شر فردی او را به خانه خودش دعوت کند! پاسخ دادن به این سوال به این راحتی هم که شما فکر میکنید نیست. ببینید، چیزی که واقعیت دارد این است که یکی اتهامی وارد میکند و دیگری این اتهام را رد میکند. بهترین راه حل این است که بنشینم و تحقیق لازم را انجام بدهیم. هر کس که با این پیشنهاد مخالف باشد معلوم است که راه حلی برای این پرونده نمیخواهد.
بعنوان آخرین سوال، سال گذشته کنگره آمریکا در قالب طرح اصلاحات دستورالعملی خداستیزانه به سران کشورهای عرب مبنی برعدم استفاده از «بسم الله الرحمن الرحیم» در مکاتبات، سخنرانیها، کنفرانسها، نشستها، جلسات رسمی و حتی ممنوعیت استفاده از آیات قرآن در آغاز سخنرانیهای سران کشورهای عربی صادر کرده و در مقابل دستور داده است که تمام مراسم و افتتاحیهها با شعار آزادی، دمکراسی و ملت شروع شود. نظر شما در باره این دستورالعمل چیست؟
ما کاری به کنگره آمریکا نداریم. ما تصمیمات خود را در داخل کشور خود اتخاذ میکنیم. ما به دین اسلام اعتقاد داریم و بسم الله الرحمن الرحیم را بکار میبریم و میگوئیم «الله اکبر» خدا بزرگتر از هر بزرگی است. در مورد بکارگیری بسم الله....
در مکاتباتتان چطور؟
ما در تمام مکاتباتمان از آن استفاده میکنیم، این را نه بخاطر اینکه مسلمانیم بلکه زندگی ما در گرو آن است.
جناب سفیر. از اینکه فرصتی برای انجام این گفتگو به ما دادید بسیار سپاسگزاریم.
من هم از شما تشکر میکنم. انعطاف ما در قضیه لاکربی و دست کشیدن ما از فعالیتهای هستهای به معنی تغییر در سیاستهای ما نیست، بلکه بیانگر یک تعامل مثبت با رخدادهائی است که در جهان بوجود میآید این اشتباه شما روزنامه نگاران است که از طرح موسوم به «اسراطین» که ترکیبی از اسرائیل و فلسطین است فقط بخاطر نام آن انتقاد میکنید. طرح لیبی، طرحی است که ایران نیز به آن اعتقاد دارد!