این نخستین بار است که دولت لیبی (چه در دوران قذافی و چه پس از آن) رسما حاضر به امضای سندی درباره پیگیری موضوع ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراهش شده است.
حمید قزوینی:
خبرهای سیاسی یکی دو روز گذشته به نقل از نبیه بری، رییس پارلمان لبنان، حاکی از امضای تفاهمنامه میان لبنان و لیبی بر سر نحوه پیگیری قضیه ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراهش است. طبق این تفاهمنامه که برای نخستین بار در ۳۶ سال گذشته میان دولتهای دو کشور به امضا رسیده، لیبی متعهد شده تا نهایت تلاش خود را در همکاریهای مورد نیاز و ارائه اسناد و اطلاعات مرتبط انجام دهد.
این مقام ارشد لبنان، تفاهمنامه مذکور را یک گام تاریخی دانست که اخیرا پس از دوسال تماس و تلاش جدی به امضای نمایندگان رسمی دولتهای دو کشور رسیده است. بر اساس این تفاهمنامه حق طرف لبنانی در مسائل و اقدامات اجرایی و تحقیقات و پیگردها تثبیت شده تا بتواند به نتایج امیدبخش برای آزادی امام صدر و دو همراهش و بازگشت سالم آنان برسد.
امضای این تفاهمنامه از جهاتی حایز اهمیت است که به برخی از آنها اشاره میشود:
۱. این نخستین بار است که دولت لیبی (چه در دوران قذافی و چه پس از آن) رسما حاضر به امضای سندی درباره پیگیری موضوع ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراهش شده است. قذافی دیکتاتور سابق لیبی که متهم اصلی پرونده بود، هیچگاه حاضر به همکاری در این زمینه نشد و اکنون دولت جدید لیبی با پذیرش مسوولیت در قضیه ربوده شدن امام صدر، وارد تعامل رسمی با دولت لبنان و هیات پیگیری شده است و شاید از همین منظر است که نبیه بری آن را گامی تاریخی در مسیر پیگیری قضیه ربوده شدن امام و تلاش برای آزادی ایشان میداند. بدیهی است دولت لیبی برای بازگشت به نظام بین الملل چاره یی جز حل منطقی و شفاف پروندههای مهم باقی مانده از دوران قذافی و به ویژه پرونده امام موسی صدر ندارد.
۲. تاکید رییس پارلمان لبنان بر تلاشهای جدی دو سال گذشته نشان دهنده موانع و مشکلات متعددی است که حتی پس از سقوط قذافی در مسیر کار وجود داشته است. متاسفانه در دو سال گذشته، برخی محافل و نیروهای سیاسی به جای تسهیل یا تقویت روند تلاشها، بعضا با طرح این شبهه که دولت قذافی سقوط کرده و دیگر مانعی در مسیر پیگیری وجود ندارد و نتایجی هم به دست نیامده، عملابه فضای تبلیغاتی و سیاسی پیرامون پرونده آسیب زده و به نفع طرف مقابل سخن گفتهاند. نگاهی هرچند گذرا به شرایط ناپایدار لیبی و آرایش سیاسی نیروهای فعال در این کشور و دخالتهای خارجی، بیانگر عمق مشکلات این کشور و موانعی است که درمسیر پرونده وجود دارد.
۳. اکنون که دولتهای لیبی و لبنان به عنوان طرفین اصلی، به توافقی اساسی در این امر دست یافتهاند، ضروری است سایر کشورهای ذی نفوذ منطقه از جمله ایران که همواره بر پیگیری موضوع تاکید داشته و اتحادیه عرب که موضع لبنان در قضیه ربوده شدن امام صدر را تایید کرده است به اجرایی شدن این تفاهمنامه کمک کنند. بالطبع اگر در گذشته به دلیل برخی همکاریها، ورود به ماجرا با مشکلات و سوءتفاهمهایی همراه بود و بر روابط دولتها با یکدیگر تاثیر میگذاشت، امروز با این تفاهمنامه هیچ توجیهی برای عدم پیگیری وجود ندارد. سند اخیر میتواند مبنای هرگونه تعامل برای تقویت روند پیگیری و آزادی امام صدر و همراهانش قرار گیرد.