ریشهٔ خاندان صدر به جنوب لبنان بازمی گردد و مورخان گفته‌اند که جد پدری سید موسی صدر از این کشور به نجف مهاجرت کرد و در آنجا به مقام عالی علمی رسید و یکی از پسرانش که یک روحانی برجسته بود از عراق به قم رفت. امام موسی صدر در ‪ ۱۴‬خرداد ‪ ۱۳۰۷‬خورشیدی در قم متولد شد، تحصیلات حوزوی و غیر حوزوی را در این شهر به پایان رساند و سپس در رشتهٔ حقوق دانشگاه تهران مشغول تحصیل شد و مدرک لیسانس گرفت.

در سال ‪ ۱۳۳۲‬برای تکمیل تحصیل علوم حوزوی به نجف رفت و سپس به ایران بازگشت و در قم به همراه شمار دیگری از روحانیون روشن‌بین مجلهٔ «مکتب اسلام» را منتشر کرد. وی در سال ‪ ۱۹۵۹) ۱۳۳۸‬میلادی) پس از درگذشت آیت‌الله «سید عبدالحسین شرف الدین» رهبر شیعیان لبنان و به وصیت ایشان به این کشور مهاجرت کرد، در شهر «صور» ‪ ۸۰‬کیلومتری جنوب بیروت اقامت نمود و رهبری شیعیان و مسوولیت آگاهی دادن به آنان را به عهده گرفت. امام موسی صدر به عنوان نخستین گام مجلس اعلای اسلامی شیعهٔ لبنان را تاسیس و مجلس نمایندگان این کشور آن را تصویب کرد و خود به اتفاق آرا به ریاست این مجلس رسید.

محسن کمالیان در کتاب «عزت شیعه» می‌نویسد که در اثر مجاهدت‌ها و تلاش‌های امام موسی صدر رهبر طایفهٔ شیعیان لبنان، این طایفه برای نخستین بار از جایگاه ارزشمند در میان دیگر طوایف لبنان برخوردار شد و ابزار قانونی برای فعالیت‌های تشکیلاتی در اختیار شیعیان قرار گرفت. خطوط اصلی سیاست امام موسی صدر، رهبری مردمی وی، قدرت ارتباط با دولت و دیگر طوایف لبنان بویژه اهل سنت و مسیحیان، شیوه‌های اجرایی، قدرت تشکیلاتی، بویژه پیام سیاسی و دینی وی خیلی زود تجلی و اهمیت پیدا کرد. پیام سیاسی امام صدر این بود که شیعیان باید از کلیت نظام سیاسی لبنان حمایت کنند زیرا بهترین چارچوب ممکن برای حفظ طایفهٔ شیعه است و دیگر طایفه‌های لبنان از این پیام استقبال کردند. رهبر ربوده شدهٔ شیعیان لبنان در نیمهٔ دههٔ ‪، ۱۹۶۰‬پیوستن بسیاری از جوانان شیعه به سازمان‌های چپ گرا و لاییک را با نگرانی شاهد بود از این رو ضد جریان چپ‌گرایی که لیبی از آن حمایت می‌کرد حرکت نمود. مخالفت امام موسی صدر با کمونیسم و گرایش بعثی ریشه در دیدگاه و نگرش مذهبی وی داشت که با جریان‌های لاییک و چپ سر سازگاری ندارد و او معتقد بود که این جریان‌ها یکی از عوامل انحراف عقیدتی برخی شیعیان مهاجر به شهرهای بزرگ لبنان به شمار می‌روند.

«ژوزف اولمرت» نویسندهٔ کتاب «شیعهٔ لبنان» بر این باور است که چپ گرایان در زمینه مبارزه و مقابله با یک روحانی مردمی و نجف رفته که در مورد محرومان لبنان و لزوم تغییر و تحول ریشه‌ای در وضعیت و شرایط زندگی آنان شعارهایی مشابه شعار چپ گرایان مطرح می‌کرد با دشواری‌های زیادی رو به رو شدند. امام موسی صدر شیوهٔ رهبری جدیدی را در لبنان ابداع نمود و گسترش داد که اولمرت آن را «رهبری ملی و مذهبی» نام نهاده و بر این باور است که این گونه رهبران همهٔ قشرهای جامعه را مورد خطاب قرار داده و حامل پیام سیاسی و دینی هستند. به اذعان پژوهشگران، قدرت و توانایی امام موسی صدر طی ‪ ۱۵‬سال و تا آغاز جنگ داخلی لبنان در سال ‪ ۱۹۷۵‬چه در میان طایفهٔ لبنان و چه خارج از آن همواره در حال افزایش بود و به همین خاطر دشمنی گروه‌های چپ گرا و رهبران سنتی با وی بیشتر شد.

در آن سال‌ها قشرهای محروم جامعهٔ لبنان و نیز شمار زیادی از تحصیل‌کردگان و روشنفکران این کشور به امام صدر روی آوردند و گروه‌های چپ و لاییک از پشتیبانی طرفداران و هواخوان محروم شدند. جریان چپ گرای لبنان که بیشتر اعضای آن اهل سنت بودند از طریق همکاری نزدیک با برخی کشورهای عربی از جمله مصر، عراق، الجزایر و لیبی مورد حمایت و پشتیبانی قرار می‌گرفت. با آغاز دههٔ ‪، ۱۹۷۰‬جنوب لبنان مسالهٔ اساسی و محوری حرکت اجتماعی امام موسی صدر شد و او برای تغییر چهرهٔ این منطقه و مبارزه با فقر، ناامنی، بی‌سوادی و بیکاری اقدام‌های مهم اجتماعی، آموزشی، عمرانی و رفاهی انجام داد و موسسه‌های گوناگون تاسیس کرد که همچنان فعال هستند. رهبر ربوده شدهٔ شیعیان لبنان همچنین در سال ‪ ۱۹۷۵‬تشکیلات منظمی به نام «جنبش محرومان» را به وجود آورد و چندی بعد شاخهٔ نظامی این جنبش زیر عنوان واحدهای مقاومت لبنان «امل» راه‌اندازی شد. بدین ترتیب طایفهٔ شیعه به رهبری امام موسی صدر به یک گروه قوی اجتماعی و سیاسی و دارای نقش در لبنان تبدیل شد.

هر چند امام موسی صدر رهبری طایفهٔ شیعه را به عهده داشت اما از آنجا که توانست با اندیشه و عملش در راه «وحدت ملی لبنان» گام‌های مهمی بردارد اکنون در این کشور به یک رهبر فراطایفه‌ای مشهور است. برای نمونه وی حرکت «گفت‌و‌گوی بین ادیان و تقریب مذاهب در لبنان» را به راه انداخت و نام «جنبش محرومان» را بر این اساس انتخاب کرد که محرومان همهٔ طوایف را مخاطب قرار داده و آنان را به همکاری با یکدیگر تشویق کند. امام موسی صدر همچنین با آغاز جنگ داخلی لبنان اساسی‌ترین وظیفهٔ خویش را توقف این جنگ و اعلام بیطرفی طایفهٔ شیعه قرار داد، جنبش امل را از میدان‌های درگیری دور نگه داشت و خود نقش می‌انجی را ایفا می‌کرد.

خودداری رهبر ربوده شدهٔ شیعیان از شرکت در جنگ داخلی لبنان به افزایش کینهٔ جریان‌های چپ گرای تندرو این کشور نسبت به وی منجر شد و حتی مورد تهدید این جریان‌ها و کشورهای پشتیبان آن‌ها قرار گرفت. دوراندیشی و خط مشی معتدل امام موسی صدر تا زمانی که در لبنان بود دستاوردهای مهمی برای مردم این کشور بخصوص شیعیان به همراه داشت زیرا آنان به علت درگیر نشدن در جنگ داخلی توانستند توانایی بالقوه و قدرت نهفتهٔ خود را حفظ کنند و مناطق مسکونی خویش را از آتش این جنگ مصون نگه دارند. در سال سوم جنگ داخلی، واقعه‌ای بسیار مهم اتفاق افتاد که نه تنها سرنوشت شیعیان که وضعیت همهٔ مردم لبنان را تحت تاثیر قرار داد و آن ربوده شدن امام موسی صدر بود.

وی در سوم شهریور ‪ ۱۳۵۷‬خورشیدی (‪ ۲۵‬اوت ‪ ۱۹۷۸‬میلادی) برای دیدار رسمی از لیبی به همراه دو نفر از یارانش وارد این کشور شد و قرار بود پس از گذشت چند روز لیبی را به مقصد ایتالیا ترک کند اما او هرگز به ایتالیا نرسید و در ‪ ۳۱‬اوت‌‌ همان سال (نهم شهریور ‪ (۱۳۵۷‬ربوده شد. دولت لیبی ادعا کرده که امام موسی صدر سوار هواپیمایی شده که قرار بوده عازم ایتالیا شود و او به این کشور عزیمت کرده است اما دولت رم بار‌ها اعلام کرده که وی وارد ایتالیا نشده است. مردم لبنان بویژه شیعیان معتقدند که دولت لیبی امام موسی صدر را ربوده و زندانی کرده است و «معمر قذافی» رهبر این کشور مسوول جان وی است.

به باور برخی کار‌شناسان در بیروت دولت لیبی که از پشتیبانان جریان چپ در لبنان بود قصد داشت بخاطر بیطرفی امام صدر در جنگ داخلی از او انتقام بگیرد و قذافی در عمل و نه حرف از جریان یاد شده بشدت حمایت می‌کرد. طایفه‌های مختلف لبنان تاکنون نتوانسته‌اند از کنار این واقعه براحتی عبور و آن را فراموش کنند و شماری از اعضای جنبش امل و افرادی که از این جنبش جدا شدند چندین عملیات علیه منافع لیبی در خاک لبنان انجام دادند، به همین دلیل مقام‌های دولت لیبی از ترس انتقام‌گیری شیعیان از سفر به لبنان خودداری می‌کنند. برغم آنکه تاکنون اقدام مردم، خانوادهٔ امام موسی صدر و نیز دولت‌های گذشتهٔ لبنان برای روشن شدن سرنوشت وی به دلیل پاسخگو نبودن لیبی نتیجه‌بخش نبوده اما آنان همچنان امید به بازگشت این چهرهٔ ملی و مذهبی دارند.

«فوزی صلوخ» وزیر امور خارجهٔ لبنان که از هواداران جنبش امل است وعده داده که برای کشف حقیقت ناپدید شدن امام موسی صدر در لیبی در سطح سیاسی و دیپلماتیک به اقدام موثر دست بزند و غفلت دولت‌های گذشته در این ارتباط را جبران کند. هرچند امام موسی صدر از نظر‌ها غایب شده و مردم لبنان این اندیشمند و سخنور توانا را به ظاهر از دست دادند اما وی برایشان به یک سمبل و نماد باارزش و چهرهٔ ملی و مذهبی با اهمیت، تبدیل شده است.