حاج حسین شاه‌حسینی از پیشکسوتان و چهره‌های سر‌شناس مبارزات آزادی‌خواهانۀ معاصر و عضو نهضت ملی در گفت‌وگو با گروه تاریخ شفاهی مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به تشریح بخشی از خاطرات خود از خاندان صدر و ارتباط اعضای نهضت ملی با ایشان پرداخت.
وی که از دوستان و نزدیکان مرحوم آیت‌الله سید رضا زنجانی و مرحوم آیت‌الله سید ابوالفضل زنجانی از علمای برجستۀ تهران و از اعضای مرکزی نهضت مقاومت ملی بوده است، در این زمینه گفت: یکی از جاهایی که امام موسی صدر معمولاً حضور پیدا می‌کرد و پاتوقی از دوستان در آنجا تشکیل می‌شد، منزل آیت‌الله حاج سید رضا زنجانی بود و این ارتباط میان برادران زنجانی (سید رضا و سید ابوالفضل) با خانوادۀ صدر از سال‌ها قبل و از زمان آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری آغاز شده بود. من دو سه بار همان‌جا خدمت ایشان رسیدم. در آن جلسات از امام موسی صدر به عنوان شخصیتی یاد می‌شد که می‌تواند در جهان اسلام و ارتباطات بین‌المللی برای شیعه نقطۀ اتکا باشد.
به خصوص خاطرم هست که در یکی از جلسات هیئت علمی علمای تهران که در سال‌های پس از کودتای ۲۸ مرداد زیر نظر آیت‌الله سید رضا زنجانی تشکیل می‌شد، امام موسی هم آمد و گزارشی از وضع لبنان و فعالیت‌هایی که آنجا انجام می‌شد، ارائه داد. در این جلسات گاهی افراد مانند آقا مهدی حائری و حاج شیخ مرتضی حائری، آقازاده‌های شیخ عبدالکریم، هم شرکت داشتند.
وی افزود: در یکی از این جلسات که افراد مختلفی بودند، موضوع ملاقات امام موسی صدر با شاه مطرح شد و حاضران هر یک نکاتی را مطرح کردند. مذاکرۀ مفصلی صورت گرفت. این بحث هم مطرح بود که باید از شاه برای محرومان لبنان هم کمکی درخواست شود یا نه. حتی حاج آقا رضا زنجانی خاطرۀ یکی از دیدارهای خود با شاه را بیان کرد که چگونه انجام شده است. خلاصه همه دوست داشتند در این کار به ایشان مشورت بدهند تا دیدار ثمربخش باشد. دربارۀ برخی زندانیان از جمله آقای طالقانی و آقای منتظری هم صحبت شد که حتماً از شاه بخواهند آن‌ها را آزاد کند. بعد از دیدار جلسۀ دیگری با حضور آقایان تشکیل شد و امام موسی صدر گزارش دیدار با شاه را به تفصیل در همان جلسه بیان کرد.
وی در پاسخ به سؤالی دربارۀ ارتباط آیت‌الله سید صدرالدین صدر، پدر امام موسی صدر، با نیروهای سیاسی گفت: ایشان یکی از مراجع و علمای سر‌شناس قم بود. من یادم هست که در انتخابات دورۀ هفدهم مجلس شورای ملی نیروهای هوادار حزب توده تلاش زیادی داشتند تا نظر مردم را به خود جلب کنند و مجلس را در اختیار بگیرند. توده‌ای‌ها سازماندهی بسیار قوی داشتند. شرایط هم بسیار حساس بود و ممکن بود نیروهای هوادار نهضت ملی و دکتر محمد مصدق با شکست مواجه شوند. بالاخره، پس از گفت‌وگوهایی که صورت گرفت، قرار شد از طریق آیت‌الله حاج سیدرضا زنجانی و حاج سید ابوالفضل زنجانی از مراجع کمک گرفته شودتا آن‌ها به مردم توصیه کنند در انتخابات شرکت کنند و به صلحا رأی دهند. در نتیجه، آقای سید محمد تقی خوانساری، آقای حجت، آقای فیض و آقای صدر با صدور اطلاعیه‌ای از مردم خواستند که همین کار را انجام دهند که منجر به پیروزی نیروهای ملی در آن انتخابات شد. در مجموع آقای صدر مردی سیاسی بود و به مسائل اشراف کامل داشت.
آقای شاه‌حسینی همچنین با اشاره به آیت‌الله سید رضا صدر، برادر امام موسی، گفت: آن مرحوم هم خیلی مردم‌دار بود و رفتاری کاملاً انسانی داشت. مردی با گذشت و به لحاظ فکری عمیق بود. یادم هست در سال‌های پیش از انقلاب وقتی گاهی بحث می‌شد که چه کسانی می‌توانند در مقابل هجمۀ فکری کمونیست‌ها ایستادگی کنند و با طبقۀ تحصیل‌کرده و نوگرا بتواند ارتباط برقرار کنند، همیشه از حاج آقا رضا صدر صحبت به میان می‌آمد. وی افزود: حاج آقا رضا با اینکه موقوفات زیادی در اطراف مسجد امام حسین در اختیارش بود، بسیار ساده‌زیست و سخت‌گیر بود و از همان موقوفات مبالغ زیادی را به قم می‌فرستاد و یا به طلاب و نیازمندان می‌داد و به هیچ وجه حاضر نبود در زندگی شخصی‌اش از آن‌ها استفاده کند. حاج آقا رضا مورد احترام همۀ علمای تهران بود، هم از نظر علمی و کسوت حوزوی و هم از نظر اخلاقی و شخصیتی.
مرتبط:
دیدار با شاه (خاطرۀ حجت الاسلام والمسلمین علی حجتی کرمانی دربارۀ دیدار امام موسی صدر با شاه)