آیت‌الله سید محمدباقر صدر این بار می‌دانست که دیگر به خانه باز نخواهد گشت، چون وقتی رئیس سازمان امنیت نجف گفت: «آماده باشید به بغداد برویم!» به آرامی گفت: من خیلی وقت است که آماده شهادتم!
سالروز شهادت آیت‌الله صدر
به گزارش خبرگزاری اهلبیت (ع) ـ ابنا ـ نوزدهم فروردین ماه با شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر و خواهرش سیده بنت‌الهدی صدر مصادف است که نوشتار زیر به بیان خلاصه‌ای از زندگی این مبارز و مجاهد شیعه اختصاص دارد.
راهی که شهید صدر با همراهی خواهرش آغاز کرد
آیت‌الله شهید محمدباقر صدر در ۲۵ ذیقعده ۱۳۵۳ هجری قمری در خانواده‌ای اهل علم و تقوا در شهر کاظمین به دنیا آمد. در کودکی پدر خود را از دست داد و در نوجوانی همراه برادرش عازم نجف اشرف شد و در حوزه این شهر به تحصیل علوم اسلامی پرداخت و به درجه اجتهاد رسید. سپس به تربیت شاگردان و عرضه تحقیقات علمی روی آورد.
شهید صدر، علوم اسلامی را با سبکی نو و با تحقیقات انجام یافته لازم مطرح می‌کرد و به بیان مسائل روز و مبتلابه جامعه اسلامی می‌پرداخت. همچنین سیستم آموزشی جدیدی را در راستای اصلاح و پویایی حوزه علمیه بنیان نهاد. تألیفات بسیار گرانبهای او در علوم و زمینه‌های مختلف از جمله اقتصاد، فلسفه، تاریخ، بانکداری و... حکایت از نبوغ و تبحر این مجاهد شیعه در علوم مختلف دارد.
دوران مرجعیت آیت‌الله سید محمدباقر صدر، پس از وفات آیت‌الله حکیم در سال ۱۳۹۰ هجری قمری آغاز شد و بسیاری از مردم عراق از او تقلید کردند. در سال ۱۳۹۲ قمری رژیم بعث عراق، بیش از پیش از تحرک‌های ضد استبدادی حزب دعوت اسلامی و دیگر گروه‌های مبارز و مسلمان به وحشت افتاد. بنابراین با یورش به خانه‌های مبارزان و مجاهدان، عده زیادی را دستگیر و زندانی کردند. آیت‌الله صدر نیز با اینکه بیمار بود و در بیمارستان نجف بستری شده بود، تحت نظر مأموران سازمان امنیت رژیم بعث قرار گرفت تا اینکه با اعتراض مردم و علما، سازمان امنیت دست از او برداشت.
از جمله حوادث مهم دوران مرجعیت آیت‌الله صدر، حرکت اربعین سال ۱۳۹۷ هجری قمری بود. مردم نجف از زمان‌های قدیم هر سال در روز اربعین حسینی، مویه‌کنان با پای پیاده از نجف تا کربلا راهپیمایی می‌کنند. در آن سال، آیت‌الله صدر هر چه در توان داشت به هیئت‌های عزادار مساعدت کرد تا مراسم شورانگیز اربعین را هر چه با شکوه‌تر برگزار کنند. آن روز ده‌ها هزار نفر در قالب عزاداران حسینی، اعتراض خود را علیه سلطه ضد انسانی رژیم بعث عراق، اعلام کردند.
به دنبال آن قیام تاریخی، آیت‌الله صدر، را دستگیر و به سازمان امنیت بغداد منتقل کردند، در آنجا پس از بازجویی، هشت ساعت تحت شکنجه جسمی و روحی قرار دادند. آثار آن شکنجه‌ها، تا آخر عمر در بدنش هویدا بود و به سختی می‌توانست از پله‌ها بالا رود.
«قیام» تنها واژه‌ای که شهید صدر در حمایت از انقلاب ایران علیه رژیم بعث عراق سر داد
آیت‌الله صدر، از حامیان صادق امام خمینی و انقلاب اسلامی بود و با شروع نهضت اسلامی در ایران در سال ۱۳۴۲ شمسی با موضع‌گیری قاطع به حمایت از حضرت امام (ره) پرداخت و پس از تبعید امام راحل به نجف اشرف، رابطه نزدیکی میان این دو عالم بزرگوار برقرار شد. امام در پاریس بود که سید محمد باقر صدر، طی نامه‌ای پشتیبانی خود را از ایشان و ملت انقلابی ایران اعلام، و از مقام شهدای انقلاب تجلیل کرد. همین فعالیت‌های او بود که ملت مسلمان عراق را به سوی حمایت از مردم ایران سوق می‌داد.
در پی پیروزی نهضت اسلامی در ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، رژیم بعثی عراق فشارهای خود را نسبت به وی بیشتر کرد اما شهید صدر با اعلام تبعیت از امام خمینی (ره) در برابر همه شداید مقاومت کرد. و در همان شب بود که آیت‌الله صدر در مسجد جواهری نجف اشرف به منبر رفت و برای مردم مسلمان عراق از انقلاب اسلامی ایران و نقش امام خمینی (ره) در احیای اندیشه‌های دینی و اصلاح امت اسلام، سخن گفت و تکلیف مردم عراق را برابر حکومت ضد دینی بعثی، معین کرد؛ قیام، قیام!
فردای آن شب، مردم عراق به دعوت رهبر خود، برای حمایت از انقلاب اسلامی ایران و رهبری امام خمینی، در بسیاری از شهرهای عراق راهپیمایی کردند.
مردم عراق به منظور اعلام همبستگی با این عالم ربانی به سوی نجف حرکت کردند اما رژیم بعثی که از این قیام به وحشت افتاده بود با حمله به مردم حدود ۲۰ هزار زن و مرد را دستگیر و روانه زندان‌ها کرد. در مدت ۹ ماه محاصره، رژیم بعث با فرستادن مأموران و مزدوران خود به نزد آیت‌الله صدر، سعی کرد او را از راهی که در پیش گرفته، منصرف کند، ولی آیت‌الله صدر ثابت و استوار ایستاد و همچنان از انقلاب اسلامی ایران و امام و مردم انقلابی ایران حمایت کرد و هرگز به خواسته‌های رژیم صدام، گردن ننهاد.
خیلی وقت است که آماده شهادتم!
آیت‌الله سید محمدباقر صدر، روز شانزدهم رجب ۱۳۹۹ قمری را اعتصاب عمومی اعلام کرد و به دنبال آن مردم عراق دست از کار کشیده و مغازه‌ها را تعطیل کردند. فردای آن روز عوامل رژیم بعث، آیت‌الله صدر را دستگیر کرده و در پی این دستگیری نیز خواهرش شهید بنت‌الهدی صدر نقش رهبری را بر عهده گرفت.
با اوج‌گیری اعتراضات، رژیم بعثی وی را موقتاً آزاد کرد اما پس از مدتی در ۱۶ فروردین ۱۳۵۹ با حمله به منزل شهید صدر، مجددا ایشان را دستگیر و به بغداد منتقل کردند.
آیت‌الله صدر این بار می‌دانست که دیگر بر نخواهد گشت، چون وقتی «ابو سعید» رئیس سازمان امنیت نجف، گفت: «آماده باشید به بغداد برویم!» به آرامی گفت:
- «من خیلی وقت است که آماده شهادتم!»
فردای آن روز، حکومت بغداد، اقدام به دستگیری بنت الهدی کرد، چون بیم داشت مبادا بنت الهدی بار دیگر مردم را به اعتراض و تظاهرات دعوت کند و رژیم را رسوا نماید!
«برزان ابراهیم»، برادر ناتنی صدام در زندان از آیت‌الله صدر خواست که فقط چند کلمه بر ضد امام خمینی و انقلاب اسلامی بنویسد، تا آزاد شود، و گرنه کشته خواهد شد! آیت‌الله صدر این خواسته را رد کرد و گفت:
«من آماده شهادتم، هرگز خواسته‌های غیر انسانی و ضد دینی شما را قبول نخواهم کرد، راه من همان است که انتخاب کردم!» پس از ۳ روز، این دو بزرگوار در زیر شدید‌ترین شکنجه‌های رژیم جنایتکار بعثی به شهادت رسیدند.
امام خمینی (ره) او را مغز متفکر شیعه لقب داد
بخشی از بیانیه امام خمینی (ره) به مناسبت شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر و خواهرش بنت‌الهدی صدر:
مرحوم آیت الله شهید سید محمد باقر صدر و همشیره مکرمه مظلومه او -که از معلمین دانش و اخلاق و مفاخر علم و ادب بود- به دست رژیم منحط بعث عراق با وضع دلخراشى به درجه رفیع شهادت رسیدهاند. شهادت ارثى است که امثال این شخصیت‌هاى عزیز از موالیان خود بردهاند.
عجب نیست که مرحوم صدر و همشیره مظلومهاش به شهادت نایل شدند؛ عجب آن است که ملتهاى اسلامى و خصوصاً ملت شریف عراق و عشایر دجله و فرات و جوانان غیور دانشگاه‌ها و سایر جوانان عزیز عراق از کنار این مصایب بزرگ که به اسلام و اهل بیت رسول‌الله (ص) وارد مىشود بىتفاوت بگذرند و به حزب ملعون بعث فرصت دهند که مفاخر آنان را یکى پس از دیگرى مظلومانه شهید کنند.
همچنین در جلد چهاردهم صحیفه حضرت امام (ره)، صفحه۲۸۰، علامه شهید، آیت‌الله سید محمد باقر صدر، یکی از بزرگ‌ترین اندیشمندان مسلمان نامیده شده و به تعبیر امام خمینی «مغز متفکر اسلامی» در تاریخ اسلام به ویژه در قرن چهاردهم هجری به شمار می‌رود.