امام موسی صدر در سفری که ۲۵ اوت ۱۹۷۸ به لیبی داشت، ناپدید شد. این سفر با دعوت معمر قذافی صورت گرفته بود. رژیم قذافی ادعا می کرد که صدر از لیبی خارج شده است، اما دستگاه های قضایی دولت های لبنان و ایتالیا، و همچنین تحقیقات انجام شده از سوی واتیکان، ادعای رژیم سابق لیبی مبنی بر خروج صدر از آن کشور و ورود او به رم را رسما تکذیب کردند.

اخیرا اخبار ضد و نقیضی از سرنوشت امام موسی صدر منتشر شده است. به‌ تازگی و چندی پیش از سرنگونی نظام قذافی یک منبع دیپلماتیک لیبیایی که از نظام معمر قذافی رهبر لیبی جدا شده است، به " الجزایر تایمز " گفت سید موسی صدر، هنوز در قید حیات است و زیر نظر دستگاه‌های امنیتی لیبی و در مکانی بسیار ویژه نگاهداری می شود.

اما در مقابل، منابع دیگری از کشته شدن امام موسی صدر خبر داده اند. عبدالمنعم الهونی نماینده شورای انتقالی لیبی در قاهره نیز ضمن تایید این امر دلیل واقعه را چنین اعلام کرد: قذافی مدعی آگاهی از همه امور سیاسی و دینی بود. در طول یک دیدار قذافی به مذهب تشیع پرداخت و در آن تشکیک کرد و پاسخ موسی صدر نیز شدید بود، وی قذافی را در کل به ناآگاهی نسبت به علوم اسلامی، و همچنین بی اطلاعی از مذهب شیعه و سنی متهم کرد. پس از آن قذافی به موسی صدر دشنام داد و صدر نیز در مقابل قذافی را به خیانت و مزدوری متهم کرد. پس از این جریان بود که قذافی فرمان قتل موسی صدر را صادر کرد.

تازه ترین اظهار نظر در این زمینه متعلق است به احمد رمضان از نزدیگان قذافی که او نیز گفته است امام موسی صدر به دستور رهبر پیشین لیبی، به قتل رسیده است.

خانواده صدر اما هیچکدام از این سخنان را درست نمی دانند و بر پایه اسنادی که در دست دارند تاکید می کنند که امام موسی صدر همچنان زنده است.

در این رابطه "العربیه.نت" با مهدی فیروزان خواهز زاده و داماد امام موسی صدر گفت و کرد. وی تاکید کرد که امام موسی صدر زنده است و حاکمان جدید لیبی موظف هستند سرنوشت او را مشخص ساخته آزادش کنند .

متن گفت و گوی "العربیه.نت" با مهدی فیروزیان در پی می آید:

- آخرین خبری که از وضعیت امام موسی صدر دارید چیست؟

سی و سه سال بررسی حقوقی، امنیتی و اطلاعاتی که خانواده درباره امام موسی صدر انجام داد، با احکامی که دادگاه ایتالیا و دادگاه لبنان صادر کرده بود، یک جمعبندی حساب شده است که در طول این سال ها شکل گرفت. همه اینها دال بر حیات امام در یکی از زندان های لیبی است. تقریبا کارهایی که گروه های امنیتی و سازمان های اطلاعاتی کردند، اظهاراتی که منابع لیبیایی داشتند، معارضینی که از درون زندان های لیبی خبر آوردند، همه این ها حکایت از این می کند که امام در قید حیات است و در یکی از زندان های لیبی به سر می برد.

- اخباری را که اخیرا توسط یکی از نزدیکان قذافی به نام احمد رمضان منتشر شده که گفته است شاهد به قتل رساندن امام موسی صدر بوده، در چه راستایی ارزیابی می کنید؟

اخبار متناقض درباره کشته شدن موسی صدر

کل اخباری که پس از کشته شدن قذافی اعلام شد را وقتی بررسی می کنیم، بعضی از آن ها آنقدر با یکدیگر متناقض هستند که نمی توانند جمع بندی خانواده را متزلزل کنند. مصاحبه احمد رمضان دارای سه فاکت است: امام موسی صدر در تاریخ ۲۵ اوت وارد لیبی شد، از فرودگاه مستقیما به دیدار قذافی رفت و در این دیدار با قذافی اختلافاتی پیدا کرد که قذافی حکم تصفیه ایشان را داد و کسی ایشان را برده و به شهادت رسانده است.

اگر از نظر خبری گفته های احمد رمضان را تقسیم کنیم، اول، آوردن امام در روز ۲۵ اوت به لیبی است، دوم ملاقات در روز ۲۵ اوت است و سوم کشته شدن توسط یکی از افراد دفتر قذافی است.

این گفته ها را ما آنالیز کردیم: نخست این که امام پس از آن که روز ۲۵ اوت به لیبی رفت تا روز ۳۱ اوت در هتل الشاطیء طرابلس در انتظار ملاقات با قذافی بود. لبنانی هایی مانند طلال سلمان امام موسی را در طرابلس دیدند. کاردار سفارت لبنان ۳۰ اوت امام را به افطار در منزل خود دعوت کرد. بنابراین درست است که امام موسی صدر روز ۲۵ وارد لیبی شد اما ملاقاتی با قذافی نداشت و در آن ملاقات خیالی که آقای احمد رمضان می گوید اصلا شرکت نکرد.

نکته بعد این است که می گوید یکی از افراد دفتر قذافی امام را به شهادت رساند.

اما این شخصی که احمد رمضان نام او را می برد، پنج ماه پیش از رفتن امام موسی صدر به لیبی توسط قذافی کشته شده بود. یعنی از سه فاکتی که احمد رمضان می دهد، تنها یکی و آن ورود امام موسی صدر به لیبی در روز ۲۵ اوت درست است. اما دو فاکت دیگر غلط است. بدین ترتیب ما نمی توانیم جمع بندی که به مدت سی و سه سال به شکلی کارشناسانه بنا کردیم، با خبری که در درون خود متناقض است، متزلزل کنیم و نمی توانیم به این خبر استناد کنیم. یکی از مشکلات ما این است که تمام اخباری که بعد از کشته شدن قذافی منتشر شده چه خبر احمد رمضان، چه مصاحبه غیر منصفانه آقای جلود، و چه در اظهاراتی که به نقل از آقای بلحاج منتشر شد، همه متناقض هستند.

در مورد حیات یا عدم حیات کسی ما نمی توانیم استنادهایی که در درون خودشان متناقض هستند به کار ببریم. از نظر قضایی و حقوقی نمی توان به سخنان و خبرهایی که در درون خود متناقض است استناد کرد.

حکومت انتقالی نمی تواند به این مساله رسیدگی کند

- آیا با شورای ملی انتقالی برای یافتن سرنوشت امام موسی صدر تماسی برقرار کردید؟

دو دولت ایران و لبنان با مسئولین جدید حکومت انتقالی لیبی ملاقات داشتند، هم آقای صالحی وزیر امور خارجه ایران و هم وزیر امور خارجه لبنان. غیر از این افرادی که از نزدیکان آقای مصطفی عبد الجلیل رئیس شورای ملی انتقالی لیبی هستند هم تایید می کنند آنقدر حکومت انتقالی گرفتاری دارد که نمی تواند به این مساله رسیدگی کند. آقای عبد الجلیل رسما به هر دو هیات ایرانی و لبنانی گفته که آنقدر مساله داریم که الان نمی توانیم به این مساله برسیم. معنای این سخنان این است که حتی اگر آقای عبد الجلیل بخواهد حسن نیت نشان دهد که نشان داده و بخواهد کاری در این راستا انجام دهد، عملا نیروی انسانی که بخواهد به این مهم بپردازد، در اختیار ندارد. ما این شرایط را می فهمیم اما از سوی دیگر معتقدیم که لیبی یک وجود واحد است، چه قذافی در آن حاکم باشد و چه آقای عبد الجلیل. بنابراین این وجود واحد باید در مقابل جامعه جهانی، پاسخگو باشد.

امام موسی صدر در لیبی ربوده شد، همه به این قضیه اعتراف کردند حتی اگر آقای برلسکونی از این حرف خوشش نیاید. بنابر این امروز کسانی که در لیبی در حال حکومت هستند، باید تلاش کنند تا امام موسی صدر یافته شود. ما فکر می کنیم امروز وقت جبران است. کسانی که به دنبال امام موسی صدر باشند و محل اختفای ایشان را پیدا کنند، سیاستی به واقع در مقابل سیاست قذافی اتخاذ کرده اند.

- گام بعدی شما به عنوان خانواده امام موسی صدر چیست؟

ما لحظه شماری می کنیم که دولت انتقالی با ما همراهی کند، کشورهایی که طی این سالها به خاطر قذافی ملاحظات سیاسی داشتند امروز ما را همراهی و گذشته را جبران کنند و کمک کنند ملت لبنان که در انتظار رهبر خود هستند، او را ببینند. این انتظار قطعی ما از کشورهای عربی و اسلامی، از کشورهای اروپایی و از مقامات لیبی است.

تا ۹ سال زنده بود

ما معتقد هستیم که امام به شهادت نرسیده است. تمام گروه های امنیتی که ما در این سالها با آن ها همفکری داشتیم معتقدند که نظام های تروریستی اگر کسی را در همان اوانی که می گیرند نکشند دلیلی دیگر برای این کار ندارند. منابع اطلاعات ایرانی مطمئن هستند که امام موسی صدر تا سه سال بعد از ربوده شدن زنده بود. تا ۹ سال بعد از ربوده شدن به تایید وزیر امور خارجه وقت لیبی در قید حیات بود، به گزارش معارضین لیبی امام موسی صدر در زندان ابوسلیم لیبی زنده حضور داشت، بنابراین این سخنان که امام موسی صدر به شهادت رسیده از دیدگاه ما و منابع امنیتی غلط است. امروز حکومت انتقالی لیبی باید کمک کند تا این معما را رازگشایی کنیم. کاری که خانواده می توانسته بکند تا کنون کرده است، اکنون دولت انتقالی لیبی باید امام موسی صدر را آزاد کند.