برنده جایزه جهانی صلح نوبل گفت: اگر پرونده ربودهشدن امام موسی صدر در
ارگانهای سازمانمللمتحد رسیدگی شود راهکارهای ارجاع این پرونده به
شورای امنیت، قابل بررسی است.
به گزارش خبرنگار سرویس دیپلماتیک ایلنا، شیرین عبادی که در نشست حقوقی بررسی راههای حقوقی پیگیری پرونده امام موسی صدر و در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی سخن میگفت، با تأکید بر اینکه حضور من در این نشست خبری برای اعلام نظر شخصی خود در خصوص یک مسأله سیاسی ـ حقوقی است، افزود: من، نه عضو کمیته پیگیری این پرونده هستم و نه وکیل خانواده امام موسی صدر؛ بلکه بهعنوان یک وکیل مدافع ایرانی که عمری در راه پیشبرد حقوقبشر در ایران تلاش کردهام، سخن میگویم.
عبادی با بیان اینکه از دید من و قوانین ایران، امام صدر، ایرانی است زیرا تابعیت ایران داشته و تابعیت ایرانی رسماً از او سلب نشده و آن را پس نداده است، گفت: بنابراین اگر تابعیت دیگری هم برای وی موجود است از نظر قانون مدنی ایران پذیرفته نیست.
وی تصریح کرد: من بهعنوان کسی که به مسأله حقوق بشر علاقهمند هستم به مسأله امام صدر علاقهمندم؛ همانگونه که به مسأله پیروز دوانی و پیروز دوانیها حساس هستم.
عبادی با اشاره به اینکه امام در سفر به لیبی ناپدید شد و لیبی اعلام کرد که ایشان به ایتالیا رفتهاند، گفت: اما در اثر پیگیریهای قضایی، عدم صحت این حرف به اثبات رسیده و با توجه به شواهد موجود از سوی دادستان کل لبنان برای قذافی احضاریهای صادر شد.
عبادی تصریح کرد: در جهان امروز، استعمارگران و نواستعمارگران علاقهمند هستند که اسلام را بهگونهای معرفی کنند که توجیهگر تئوری غلط برخورد تمدنها و جنگهایی باشد که خاورمیانه را میسوزاند؛ ادامه داد: فرد یا گروهی با سوء استفاده از نام اسلام، به ترور و خشونت دامن میزنند حال آنکه حرف ما این است که باید خطای افراد را از حساب مذهب و تمدنی که به آن تعلق دارند جدا کنیم.
وی افزود: همانگونه که خطای جنگ در جنگ بوسنی را به پای مسیحیت نگذاشتیم و یا نادیدهانگاشتن تمام قطعنامههای سازمان ملل از سوی اسرائیل را به پای یهودیت نمیگذاریم، این خشونتها را نیز نباید به پای اسلام بنویسیم. عبادی با بیان اینکه برخی از حکومتهای اسلامی، نقض حقوق بشر و عدم دموکراسی در کشورشان را منتسب به اسلام میکنند و برای توجیه ظلم و ستم خود از آن استفاده میکنند، گفت: در این می‌ان، افرادی که معتقد به اسلام پویا هستند و اعتقاد دارند اسلام با دموکراسی و حقوق بشر انطباق دارد از دو سو مورد حمله هستند و در این لحظات حساس وجود افرادی مانند امام صدر مورد نیاز جهان اسلام است. وی با اشاره به حوادث عراق، گفت: ما در این برهه به افرادی نیاز داریم که مانند آیتالله سیستانی فکر کنند زیرا میشود با عطوفت و رأفت عمل کرد و امام صدر از آن افرادی بود که مروج این افکار است.
وی ادامه داد: در حقیقت در پیگیریهای قضایی که در دو کشور صورت گرفته اثبات شده است که امام، ربوده شده و اگر نتوانیم متهم اصلی را با قاطعیت و بنا به دلایل حقوقی معرفی کنیم میتوانیم بگوییم این اتفاق در لیبی افتاده و بگوییم فرد، گروه، دسته و افرادی که مرتکب این جرم شدند تحت حمایت حکومت لیبی بودند. برنده جایزه صلح نوبل با بیان اینکه وقتی حکومتی مسألهای را اعلام میکند باید مسؤولیت اعلام آن را هم بپذیرد، گفت: دولت لیبی اعلام کرد که امام وارد ایتالیا شده بود و به همین دلیل دادستان کل لبنان توانست احضاریهای برای قذافی صادر کند.
عبادی تصریح کرد: حضور من در اینجا صرفاً برای احترام به افکار ایشان است و من بهعنوان یک حقوقدان از وزارت امورخارجه کشورمان سؤال میکنم که شما در قبال ناپدید شدن یک ایرانی تا کنون چه کاری کردهاید؟ آیا نامهای ارسال کردهاید و یا باز خواستی انجام دادهاید و اگر نه چرا؟
وی افزود: کدام مصلحت بالا‌تر از عدالت است؟ کدام مصلحت سیاسی ایجاب میکند که عدالت اجرا نشود. در قبال اینکه یک شهروند ایرانی گم شده است شما چه کردید؟ عبادی ادامه داد: شاید سالهای اولیه، جوابی نسبتاً قابل قبول داشتیم و میگفتیم درگیر جنگیم و سالهای اولیه انقلاب است اما حالا چه؟ کمکاری کردیم و مسامحه شده است. خدا کند که این مسامحه بنا بر مصلحت سیاسی نباشد و صرفاً یک سهلانگاری باشد. به امید روزی که بتوانیم این سهلانگاری جبران کنیم. وی اظهار داشت: میشد برای پیگیری حقوقی پرونده امام موسی صدر در محاکم ایران به قانون «قابلیت محاکمه جنایتکاران علیه بشریت و عاملان نسلکشی در دادگاههای ایران» که در مجلس ششم تصویب و از سوی شورای نگهبان رد شد استناد کرد اما اگر در ارتباط با مجلس ششم و مصوباتی که داشت این قدر خردهگیری نمیشد این قانون تاکنون به تصویب رسیده بود.
عبادی اضافه کرد: چهبسیار، ناپدیدشدگان مثل امام صدر و پیروز دوانی که میشود راجع به آن‌ها صحبت کرد و امیدواریم روزی شاهد قوانین منطق با نیازهای زمان در کشور باشیم و بدانیم قانون یکی از مهمترین ابزارهای فرهنگ است.
شیرین عبادی در پاسخ به این سؤال که با توجه به ظرفیتهای خاصی که بهعنوان برنده جایزه نوبل دارید چه اقداماتی میتوانید در خصوص این پرونده انجام دهید، گفت: برنده جایزه صلح نوبل بودن، این امکان را به کسی نمیدهد که خلاف قوانین داخلی و بینالمللی کاری انجام دهد؛ اینگونه جوایز، تنها بلندگوهای بیشتری در اختیار برندگان قرار می‌دهد که افکار عمومی را به یاری طلبند.
وی اضافه کرد: قرار نیست به کسی که برنده جایزه صلح نوبل میشود، کلید طلایی زندانها را بدهند که زندانیان سیاسی را آزاد کند و یا به کشوری که عضو دیوان کیفری بینالمللی لاهه (ICC) نیست، بگوید عضو شود.
عبادی با بیان اینکه امکانات من هم مثل دیگران است؛ فقط بلندگوهای بیشتری در اختیار دارم که مظلومیت افراد را فریاد بزنم، گفت: یکی از این مظلومان، امام صدر است.
وی در پسخ به این سؤال که آیا پیام خاصی برای دولت لیبی دارید، گفت: من برای دولتها هیچ وقت پیامی ندارم؛ من برای مردم صحبت میکنم و اگر طرف خطاب من، هر دولتی باشد حرفی ندارم اما برای مردم لیبی صحبت دارم و آن این است که کمک کنید. درحل این قضیه، مردم لیبی، مؤثر‌ترین افراد هستند زیرا میتوانند به حکومتشان فشار آورند. عبادی در پاسخ به سؤال خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه آیا وکالت خانواده امام صدر را برای این پرونده میپذیرید، گفت: این پرونده تا کنون در ایران مطرح نشده و من صلاحیت وکالت در محاکم لبنان را ندارم؛ اجازه دهید هر وقت پرونده در ایران مطرح شد، آن وقت نظر خود را اعلام کنم.
وی تصریح کرد: اما من بهعنوان مدافع حقوقبشر، باید همواره در خدمت مظلومان باشم. عبادی در پاسخ به اینکه آیا اگر محاکم ایران وارد رسیدگی شوند آیا کار آن‌ها مخل دادرسی در لبنان نمیشود، اظهار داشت: خیر؛ اگر محاکم ایران در این قضیه وارد شوند و به مسائل حقوقی ناپدید شدن امام بپردازند هیچ خللی در رسیدگی به پروندههای متشکله در لبنان وارد نمیشود بلکه باعث تقویت آن‌ها نیز میشود.
وی ادامه داد: دادگاههای کشورهای مختلف میتوانند با معاهدات بینالمللی که منعقد میکنند به کمک هم بیایند و به هر حال اگر ما چنین معاهداتی هم نداشته باشیم و یا نخواهیم منعقد کنیم باز هم خللی به رسیدگی وارد نمیکند. عبادی گفت: من هم در خصوص اقداماتی که وزارت امورخارجه کرده پرسشگرم. صحبتکردن و مصاحبه به تنهایی کفایت نمیکند زیرا اقدامات قضایی یا سیاسی از نوع دیگری است. وی در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان قانونی تصویب کرد که صلاحیت محاکم ایران را برای پیگیری این پرونده به رسمیت شناخت، گفت: البته صلاحیت محاکم، طبق قانون است.
برنده جایزه صلح نوبل افزود: باید توجه داست که حکمی که در ایران یا هر جای دنیا و علیه هر کسی صادر میشود زمانی به درد میخورد که جنبه اجرایی داشته باشد و الا روی کاغذ نوشتن، دردی دوا نمیکند و بنابراین باید به دنبال راهحلی باشیم که احکام، اجرا شود.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا اگر حکمی صادر شود میتوان آن را در سطح شورای امنیت سازمانمللمتحد پیگیری کرد، اظهار داشت: صدور حکم در ایران، مجوز ارجاع پرونده لیبی به شورای امنیت نخواهد بود زیرا رفتن پرونده به شورایامنیت قوانین خاصی دارد اما اگر این مسأله در ارگانهای سازمان ملل رسیدگی شود راهکارهای ارجاع پرونده به شورای امنیت، قابل بررسی است. در ادامه این جلسه، ناصری طاهری، مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی با اشاره به ملاقات ابطحی و سیفالاسلام گفت: این ملاقات، در چارچوب مأموریت ابطحی صورت گرفت.
وی افزود: یکی از دغدغههای جدی امامخمینی (س)، موضوع امام صدر بود که از سال ۱۳۷۶ یکی از دغدغههای جدی رئیسجمهور بود و ابطحی را مأمور این کار کرد و وی در این هفت سال، مکالمات و مکاتبات متعددی داشت که ضرورتی برای الزام هماهنگی این اقدامات با خانواده امام و کمیته پیگیری وجود نداشت.
در پایان، «حورا صدر»، فرزند امامصدر نیز با بیان اینکه این ملاقاتها، جدید نیست و مربوط به یکسال پیش است، گفت: این مذاکرات به دلیل وقتکشی لیبی و حرفهای بیربط آن‌ها عملاً بینتیجه ماند و کاملاً مشخص است که این شایعات از سوی لیبی دامن زده میشود و به همین دلیل ما حاضر نیستیم با آن‌ها معامله کنیم یا بر سر میز مذاکره بنشینیم.
وی ادامه داد: همه ما معتقدیم که امام، زنده است و دلایلی داریم که نهتنها برای ما بلکه برای دیگرانی که دو سال پیش از زندانهای لیبی آزاد شدند قابل ارائه و استناد است.