شهریور ۱۳۵۷ روزنامهها نوشتند: «امام موسی صدر مفقودالاثر شد» اسرائیل جنوب لبنان را اشغال کرده بود و حاضر به اجرای قطعنامه ۵۴۲ شورای امنیت و عقب نشینی از مناطق مرزی نبود.
طیبه بغدادی
۲۱ شهریور ۱۳۵۷ روزنامهها نوشتند: «امام موسی صدر مفقودالاثر شد» اسرائیل جنوب لبنان را اشغال کرده بود و حاضر به اجرای قطعنامه ۵۴۲ شورای امنیت و عقب نشینی از مناطق مرزی نبود. امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان سفری دورهای را به سوریه، اردن، عربستان و الجزایر آغاز کرد تا بتواند با حضور چند کشور عربی نشست محدود سران عرب را برگزار کند تا شاید به این وسیله بتواند اسرائیل را عقب براند.
در دیداری که با رئیس جمهور الجزایر داشت، «هواری بومدین» از او خواست تا با قذافی هم دیدار کند. چرا که لیبی کشوری تاثیرگذار در مناقشات منطقهای خصوصا در کشور لبنان بود. هرچند قذافی انسان قابل اعتمادی نبود اما امام صدر به خاطر مردم لبنان و به اصرار بعضی از سران عرب به این سفر رفت. بعد از دعوت رسمی لیبی، در ۳ شهریور ۱۳۵۷ به همراه شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین راهی این کشور شد.
پس از چند روز توقف در هتل شاطئی طرابلس، آخرین بار که او و همراهانش دیده شدند ۹ شهریور در خروجی هتل بود. از ۹ تا ۲۱ شهریور خانواده امام موسی صدر، مجلس اعلا شیعیان و دولت لبنان از تمام راههای موجود سعی کردند که خبری از رئیس مجلس اعلای شیعیان بگیرند. اما کسی پاسخگو نبود. تا اینکه کاردار لیبی در لبنان اعلام کرد امام صدر و همراهانش ۹ شهریور بدون دیدار با سرهنگ قذافی طرابلس را به مقصد رم ترک کردهاند. اما در رم جز چمدان و گذرنامههای امام صدر و شیخ محمد یعقوب چیزی پیدا نشد همه شواهد ضد و نقیض بود.
از همان روزهای اول، پیگیریها برای روشن شدن سرنوشت امام صدر آغاز شد. لبنانیها راهپیمای بزرگی از بیروت تا دمشق (محل برگزاری کنفرانس پایداری) کردند تا اعتراض خود را به سران عرب اعلام کنند. آبان ۱۳۵۷ هیئت تحقیقات لبنان اعلام کرد امام صدر هرگز لیبی را ترک نکرده است. دستگاه قضایی ایتالیا هم در اردیبهشت ۱۳۵۸ این موضوع را تایید کرد.
از همان روزی که در روزنامههای ایران نوشتند: «امام موسی صدر مفقودالاثر شد»، مراجع دینی عکس العمل نشان دادند.، آیات عظام امام خمینی، مرعشی نجفی، گلپایگانی، شیرازی، شریعتمداری، طباطبایی قمی و طالقانی به قذافی و سران عرب تلگراف زدند و نامه نوشتند و خواستند تا اطلاعی از سرنوشت امام صدر به دست بیاورند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، قذافی خواست به ایران بیاید اما امام خمینی این درخواست را رد کرد و دیدار با معمر قذافی رهبر لیبی را مشروط به روشن شدن سرنوشت امام صدر کرد. هر چند قذافی به ایران نیامد اما نخست وزیر لیبی، عبدالسلام جلود در اسفند ۱۳۵۷ به ایران سفر کرد و با امام خمینی دیدار داشت.
سال ۱۳۵۸ این سفر تکرار شد و جلود در سفری که چند ماه به طول انجامید با بزرگان انقلاب دیدار کرد. در زمان فترت بین استعفای دولت موقت تا روی کار آمدن دولت جدید در ایران، تلاشهای علاقه مندان داخلی رابطه با لیبی و عبدالسلام جلود به بار نشست و در ۲۴ آبان ۱۳۵۸ طرفین با برقراری روابط سیاسی فیمابین موافقت کردند. در بخشی از این موافقت نامه به تشکیل کمیتهای مشترک به منظور تحقیق درباره چگونگی ناپدید شدن امام موسی صدر تاکید شده است.
همچنین تصمیم بر آن است که این کمیته تا کشف حقیقت به صورت کامل به کار خود ادامه دهد. همزمان با تجدید رابطه ایران با لیبی، لبنان ربودن امام صدر و دو همراهش را تجاوز به امنیت ملی خود دانست. در سالهای بعد ایران درگیر جنگ ۸ ساله با عراق شد و لبنان با اسرائیل و درگیریهای داخلی خود سرگرم بود و همچنان وضعیت امام موسی صدر در هالهای از ابهام بود.
از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز با روی کار آمدن دولتهایی با جهت گیریهای مختلف در ایران همه چیز فراز و نشیب داشت؛ جز تقویت رابطه با لیبی. هر چند در زمانی که دولت سیدمحمد خاتمی آغاز به کار کرد کمیته ویژهای تشکیل شد تا سرنوشت امام صدر روشن شود، اما به نتیجهای نرسید. با شکایت خانواده امام صدر به کمیسیون اصل نود مجلس هفتم، کمیته ویژه پیگیری سرنوشت امام صدر در مجلس تشکیل شد.
همچنین نمایندگان دو سند را در همین باره امضا کردند. اسفند ۱۳۸۳، ۱۹۹ نفر از نخبگان از رئیس جمهور خواستند که پیگیری سرنوشت امام موسی صدر سامان بیابد. در شهریور ۱۳۸۱ قذافی به صورت ضمنی اعتراف کرد که امام صدر در خاک لیبی ربوده شده است. دو سال بعد دادگاه لبنان معمر قذافی و ۱۶ تن از سران لیبی را به دادگاه احضار کرد. سال ۱۳۸۴ فاش شد لیبی برای تغییر حقایق پرونده رشوه ۱۲ میلیون یورویی به ایتالیا داده است. مجلس عدالت لبنان شهریور ۱۳۸۷ طی حکمی معمر قذافی رهبر کودتای لیبی را به اتهام ربودن امام موسی صدر و دو همراهاش محکوم به اعدام کرد. اما به رغم همه پیگیریها، سرنوشت امام موسی صدر بینتیجه مانده است.