امام موسي صدر توانست يك جامعه مدني شيعي را در لبنان احيا و تقويت كند و اين جامعه را از يك طايفه به يك جامعه اسلامي و سپس به يك جامعه انساني ارتقا دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: امام موسی صدر توانست یک جامعه مدنی شیعی را در لبنان احیا و تقویت کند و اینجامعه را از یک طایفه به یک جامعه اسلامی و سپس به یک جامعه انسانی ارتقا دهد.
به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر هادی خانیکی طی سخنانی در همایش «طلوع ناتمام» ضمن بیان مقدمهای از آشنایی خود با امام موسی صدر، تصریح کرد: امام موسی صدر در جریان فرآیند احیا و تقویت جامعه مدنی شیعی در لبنان، سه مرحله را طی کرد؛ او توانست شیعه را به عنوان بخشی حذف نشدنی در لبنان نگهدارد و با کاهش آسیبها، آن را به نیروی محرکهای در منطقه تبدیل کند.
وی افزود: امام موسی صدر از طریق فعالیتهای اجتماعی و ایجاد شبکهها و ساختارهای اجتماعی راه را به پارلمان و دموکراسی گشود؛ یعنی از سیاست شروع نکرد بلکه از آگاهی شروع کرد و سپس به پارلمان رسید. این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: امام موسی صدر به عنوان یک روحانی روشنفکر پذیرفت که نمیخواهد حرفهای روشنفکرانه بزند، بلکه میخواهد در یک جامعه آسیبدیده وارد میدان عمل شود. اینها پاسخهایی به سوال فقر و فلاکت در جامعه بود. خانیکی ادامه داد: او به سمت طرح دفاع از حقوق اساسی شیعیان در بیروت رفت و به فکر تاسیس مجلس اعلای شیعیان افتاد. در واقع امام موسی صدر به شدت پرهیز داشت از اینکه خود به تنهایی سخنگوی شیعیان لبنان باشد.
وی اقدام دیگر امام موسی صدر را تاسیس نهادهای سیاسی و حتی سیاسی ـ نظامی برای سازماندهی مردم عنوان کرد و افزود: دلیل موفقیت امام موسی صدر در جریان این اقدامات این بود که خودش محور اجرایی کار قرار گرفت و زمینی سخن گفت. حرفهایش قابل فهم بود و علاوه بر این در معرض نقد و مشورت نیز قرار میگرفت. او قدرت تحملش را بالا برد و هیچگاه با مخالفان خود مانند آنها برخورد نکرد. امام موسی صدر میگفت محال است اگر پسرم را در بیروت بکشند، اجازه دهم یک مسیحی بیگناه در بعلبک کشته شود.
این استاد دانشگاه، یکی دیگر از رموز موفقیت امام موسی صدر را به سخن درآوردن محرومان دانست و خاطرنشان کرد: تفکر او این بود که باید به نیازهای انسان توجه کرد و هیچ نیازی نباید موجب غفلت از سایر نیازها شود. خانیکی در ادامه به اصول نگرش اجتماعی امام موسی صدر بر اساس تجربه اجتماعی این عالم شیعی اشاره کرد و گفت: امام موسی صدر، بنیان جامعه را بر اساس تعامل و مبادله میدانست و ذات انسان را نیز پاک میشمرد. سختگیریها و محدودیتهای اجتماعی و سیاسی را تا جایی روا میدانست که انسانیت انسان مورد هتک حرمت واقع نشود. او مسوولیت متقابل برای فرد و جامعه قائل بود و نگاه اصلاحطلبانهای داشت؛ یعنی به جای آنکه افراد را مقصر بداند، زمینهها را مقصر میدانست.
وی پذیرش شهروندی را از دیگر اصول نگرش اجتماعی امام موسی صدر برشمرد و اظهار کرد: او به دنبال لغو نظام طایفهای و یکسان بودن همه در لبنانیت بود. امام موسی صدر نگرش علمی در شناخت فرصتها و آسیبهای اجتماعی داشت و از سوی دیگر با توجه کامل به افکار عمومی، آن را به درستی میشناخت و زمان و مکان را لحاظ میکرد. این استاد ارتباطات اضافه کرد: مطبوعات در جامعه آن روز لبنان حرف اول را در ارتباطات میزد. امام موسی صدر، مطبوعات را محراب برای پرستش خدا میدانست.
خانیکی افزود: امام موسی صدر، آزادی را در حد بزرگی میدید و معتقد بود کسی میتواند آزادی را محدود کند که به فطرت انسان کافر باشد. این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان تاکید کرد: دلیل موفقیت امام موسی صدر این بود که به عنوان یک روحانی، پل بود به جای آنکه دیوار باشد و اگر وصیت او را بخواهیم بازخوانی کنیم باید بگوییم که «بیپل نرسد جهان به آزادی و عشق.»