مسائل مرتبط به ربودن امام موسی صدر و دو همراهش ابعاد گوناگون و وسیعی دارد و در یک زاویه معین متوقف نمیشود.
ایوب حُمیّد، نماینده مجلس لبنان
مسائل مرتبط به ربودن امام موسی صدر و دو همراهش ابعاد گوناگون و وسیعی دارد و در یک زاویه معین متوقف نمیشود. وقتی درباره این موضوع سخنی میگوییم، چارهای نیست جز اینکه به مسئلهای اصلی اشاره کنیم که مرتبط با انقلاب اسلامی ایران است و آنچه که امام موسی صدر درباره این انقلاب انجام داد. وقتی که هنوز انقلاب اسلامی در دوره جنینی بود. امام موسی صدر دائما با امام خمینی در ارتباط بود و فعالیتهای مربوط به انقلاب را در خارج از ایران کمک میکرد. طبعا این مسئله باعث شد که شاه ایران نسبت به ایشان حساس شود. این از یک سو، مسئله دیگر به لبنان باز میگردد و متعلق به چیزی است که امام موسی صدر برای آن تلاش کرد. امام موسی صدر برای خاموش کردن آتش جنگ داخلی لبنان تلاش بسیاری کرد.
معروف بود که امام صدر میتواند بسیاری از رهبران عرب را جمع کند تا به نتیجهای برای اختلافات داخلی لبنان برسند. و لبنان در این مرحله به میدانی نه فقط برای مشکلات فلسطین بلکه برای همه مشکلات منطقه، تبدیلشده بود. امام موسی صدر گفته مشهوری دارد که میگوید: صلح داخلی در لبنان بهترین راه جنگ با اسرائیل است. و به همین دلیل نقشی که دولت لیبی ایفا کرد، نقشی مشکوک بود. زیرا نبود ایشان به تداوم دلیل جنگ داخلی و زیاد شدن آن انجامید و به اهداف دشمن دایم صهیونیستی کمک کرد، که امام موسی صدر آن را «شر مطلق» میدانست و میگفت: اسرائیل، شر مطلق است. به همین دلیل از اهتمامات امام موسی صدر این بود که چگونه این خطر را از لبنان و از امت عربی و از امت اسلامی و از انسانیت به طور عام دور کندو به همین دلیل نقش او برای اینکه جوانان لبنانی بتوانند آماده مقابله با این دشمن شوند، بسیار مهم بود. از اینجاست که به نقش حقیقی دولت لیبی در گرم کردن آتش فتنه در لبنان و ازدیاد اختلاف میان لبنانیها پی میبریم. چون این امر، ساحت لبنان را برای تجاوز اسرائیل باز میگذارد. به همین دلیل لیبی، و همچنین آنچه نظام شاه بدان وابسته بود، در خدمت به مصلحت اسرائیل بودند. اینجا یک مسئله دیگر هم مربوط به مسائل داخلی لبنان است. مشخص است که لبنان قبل از واقعه طائف، روش سیاسی معینی داشت. نظام سیاسی در لبنان به گونهای بود که شیعیان در آن مشارکت و نقشی نداشتند. بلکه در حاشیه زندگی میکردند.
برخی دوست داشتند که برخی مناطق لبنان محروم بماند و از مشارکت و پیشرفت محروم بماند. نقش امام موسی صدر در بیدارکردن محرومان و مستضعفان بود که بفهمند چگونه زندگی میکنند و چگونه باید زندگی کنند. برای این کار امام از مناطق مختلف لبنان، بازدید میکرد و امام موسی صدر آنها را برای مبارزه با اسرائیل آماده میکرد. بعضی از این مسایل با یکدیگر محورهای مشترکی دارند. علاوه بر این باید به اهتمام امام موسی صدر برای نشر مکتب اهل بیت و قرار دادن این مذهب مقبول نزد کشورهای عربی و اسلام هم اشاره کنم. با حفظ مبادی و اصول دین به دین حنیف و به دین باز باور داشت که نسبت به مسائل مردم اهتمام دارد و از تعصب و تحجر دور است و یک چهره زیبا از رجل دینی شیعی اثنی عشری به همه نشان میداد. همه این عوامل را کنار هم بگذارید تا برسیم به جرمی که دولت لیبی انجام داد. دعوت رسمی از امام موسی صدر به عمل میآید و در نهایت ایشان ربوده میشود. البته لیبی تنها نبود و قطعا مشارکتکنندگان دیگری وجود داشتند. اما سؤال این است که مسئول کیست؟ ما نمیتوانیم اتهام را متوجه کسی غیر از نظام لیبی و شخص قذافی کنیم. چون قذافی دعوت کننده و ارتکاب کننده جرم است و مسئولیت با اوست. بدون اینکه بخواهیم این همپیمانی را منکر شویم و از آن غافل شویم.