امام موسی صدر، روحانی نواندیش که دانش‌آموخته دانشگاه نیز بوده است، پس از آن‌که به توصیه آیت‌الله بروجردی به لبنان می‌رود روابط حسنه‌ای را با دانشگاهیان برقرار می‌کند، به‌گونه‌ای که او بر نقش سازنده این قشر از جامعه تاکید می‌کند.
مترجم: مهدی فرخیان
امام موسی صدر، روحانی نواندیش که دانش‌آموخته دانشگاه نیز بوده است، پس از آن‌که به توصیه آیت‌الله بروجردی به لبنان می‌رود روابط حسنه‌ای را با دانشگاهیان برقرار می‌کند، به‌گونه‌ای که او بر نقش سازنده این قشر از جامعه تاکید می‌کند. نامه زیر که به یک دانشجوی لبنانی در خارج از کشور ارسال شده مؤید این نظر است. فرزند فاضل و یگانه، امید آینده دور و نزدیک.
درود و رحمت و برکات خداوند بر تو و خانواده عزیز و بر سرزمین تو که چشم به راه تو است. سرزمینی زخم خورده از دوستان و دشمنان، که بازگشت پیروزمندانه و پایدار تو را انتظار می‌کشد. رخدادهایی دردناک که بر لبنان به طور اعم و بر مناطق عزیز و مردم به طور اخص رفته است، میان من و تو و دوستانت جدایی‌افکنده است. متاسفانه، دفتر مجلس (اعلای شیعیان) نیز از کار‌ها بازمانده است. اما اکنون که امور دفا‌تر، به‌ویژه دفتر امور دانشجویان، سازمان یافته و پس از برقراری آرامش نسبی، خوش داشتم که با تو سخن گویم و درود و دعای خود را به تو برسانم.
بار دگر برای یادآوری، چشم‌اندازی مختصر از اوضاع عمومی را، پیش رویت نهم و سرانجام تاکید کنم که لبنان و شیعیان و خانواده و آینده چشم به بازگشت عاجل تو دارند، تا با کارایی و توانایی‌های علمی تجربه خود در مرهم نهادن بر زخم‌ها و ارتقای برادرانت از فرزندان نیک این دیار، سهیم باشی؛ فرزندانی که همه چیز خود را فدا کردند و از همه چیز محروم شدند. برادر عزیز، توطئه بزرگ و پست داخلی اسرائیلی- بین‌المللی همچنان متوجه لبنان است. برادران عرب ما با بی‌خیالی نظاره‌گر هستند، و اگر پاره‌ای مواضع ملی و شرافتمندانه نبود، گمان آن می‌رفت که آنان شریک جرم توطئه‌گران و آتش‌بیار معرکه‌اند.
از بین بردن همزیستی در لبنان به نفع موجودیت صهیونیسم و انتقام از لبنان و از عرب‌ها، هدف قرار دادن مقاومت، سرگرم کردن اعراب، به‌ویژه سوریه و علم کردن مسئله اقلیت‌ها، تنها پاره‌ای از اهداف این توطئه‌اند، و این آخرین هدف متوجه شیعیان بود. باید بیفزایم که شیعیان بیشترین زیان را از تجزیه می‌بینند. دردهای جانکاه را به جان خریدیم، زیرا از یک سو آمادگی تحمل مرحله نظامی توطئه را نداشتیم، و از دیگر سو به وطن ایمان مطلق داشتیم که از جابه‌جای‌ها و ناآمادگی نظامی ما پیدا بود. آمادگی نظامی ما اندک و تنها به اندازه رویارویی با حملات کاماندویی اهانت‌آمیز اسرائیل بود.
دوست و بیگانه مصالح سرزمین عزیز جنوب را نادیده گرفتند و اسرائیل و هم‌پیمانانش توطئه چیدند و با دستا‌ویز قرار دادن بهانه‌های واهی جنوب را اشغال کردند. اما فرزندان جنوب که حتی از پناهگاه و سایر ابزار دفاعی محروم بودند، در برابر دشمن ایستادند و با دستان خالی دلاوری‌های بی‌مانندی از خود به نمایش گذاشتند؛ دلاوری‌هایی حسین‌گونه که حتی رسانه‌های گروهی داخلی و عربی و جهانی از انعکاس آن دریغ کردند. صد‌ها نفر از مبارزان در این قهرمانی‌ها شهید شدند. و اما حمله بسیار سنگین بود و هواپیماهای اف۱۵ و اف۱۶ حمله کردند و بمب‌های خوشه‌ای نخست بار در تاریخ به کار گرفته شدند و جهنمی از آتش درست کردند و شهروندان و زنان و کودکان به ناحق از سرزمینشان رانده شدند. خوش ندارم سخنی از مواضع منفی و پرشماتت برخی از هم‌وطنان به میان آورم، چراکه همزیستی لبنانی‌ها را امانتی تاریخی و جهانی می‌دانیم. این همزیستی رسالت ما و سرنوشت ماست و به آن پایبندیم، هر چند که این پایبندی فقط از جانب ما باشد.
اما می‌خواهم بر این نکته تاکید کنم که به عهده گرفتن مسوولیت ملی و میهنی و وفادارماندن خاک خوبمان در وصف نمی‌گنجید و با اجبار ظالمانه مردم ما به مهاجرت دسته‌جمعی خللی در آن راه نیافت. هم‌اکنون اسرائیل در نوار مرزی مانده است و برخی سازمان‌های تندرو با نیروهای حافظ صلح درگیر می‌شوند. این مسئله بهانه‌ای برای ماندن اسرائیل در مرز‌ها فراهم کرده است. چه بسا، خدای ناکرده، اشکالات دیگری که حد و مرزش را نمی‌دانیم، گریبانگیرمان شود. از همین روست که پافشاری می‌کنیم تا قطعنامه‌های ۴۲۵ و ۴۲۶ شورای امنیت اجرا شود. همچنین بر بسط حاکمیت لبنان بر همه خاک این کشور اصرار داریم، تا اسرائیل دیگر بهانه‌ای نداشته باشد. نیز آزاد ساختن جنوب را از چنگال اسرائیل و مزدورانش مسوولیت لبنان می‌دانیم و برای نیل به آن تلاش‌های دیپلماتیک و سیاسی و تبلیغاتی و حتی نظامی می‌کنیم. این مسئله مسوولیت ما به تنهایی است و برادران عرب ما باید پشتیبان ما باشند؛ نه اینکه از طرف ما وارد عمل شوند و بر خاک ما برای آزاد‌سازی خاک ما بجنگند.
اما طبعا اوضاع کلی سیاسی با توجه به وضع خاص جنوب و ذهنیت سیاسی که به نظر می‌رسد تغییر نکرده و نخواهد کرد، رو به وخامت دارد. به هر روی ما به کمک خداوند و مردان و جوانان و با هشیاری و دوراندیشی و مسوولیت‌پذیری مسئله را پی می‌گیریم، و الله الموفق المعین.
فرزند عزیزم این مختصر را نوشتم تا به‌رغم تبلیغات گمراه‌کننده از مواضع صحیح برادرانت بر خلاف اخبار گمراه‌کننده مطلع باشی و در چارچوب ضوابط مورد نظر کشوری که در آن درس می‌خوانی، برای اطلاع‌رسانی و روشنگری منطقی و واقعی اقدام و نگاه جهانیان را متوجه رنج‌های ما کنی. همچنین با کوشش بسیار درس بخوانی و بیاموزی و مهارت کسب کنی و به زودی بازگردی؛ زیرا که همه چشم انتظار تو هستند و نمی‌پذیرند که سستی کنی یا خدای ناکرده غافل باشی و اوقات را بیهوده تلف کنی.
همچنین از تو می‌خواهم که ارتباطت را با دفتر امور دانشجویی مجلس قطع نکنی و برای ما نامه بنویسی. و سرانجام اینکه ما را در ریشه‌کن کردن عقب‌ماندگی و جهل و گمراهی و انحراف و الحاد یاری برسانی و زبان حق و قلم صدق و قدم استوار و امید آینده جنوب، لبنان و مردم منطقه باشی. پوزش ما را به سبب تاخیری که حاصل شد بپذیر.
ان‌شاءالله تا دیدار دوباره در پرتو عنایت خداوند رحمن و رحیم.
و السلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته
برادر شما موسی‌صدر
۱۵/۵/۱۹۷۸