مهدی فیروزان، از بستگان نزدیک امام موسی صدر که از برخی تردید‌ها یا نبودن اراده جدی برای پیگیری وضعیت امام صدر ناراضی است، نگاه ایشان به انسان را تفاوت وی با بسیاری از متفکران دینی زمان خود و امروز می‌داند و با بیان دیدگاه‌های امام صدر، تشکیلات‌سازی، سازماندهی و فعالیت گروهی را از جمله تاکیدات ایشان عنوان می‌کند.
فیروزان، داماد و خواهرزاده امام موسی صدر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه تاریخ و اندیشه ایسنا با بیان اینکه امام موسی صدر به‌دلیل تحصیل در رشته اقتصاد در دانشگاه تهران و همچنین اجتهاد در معارف اسلامی، برای نظریات خود مبانی معرفتی دارد اظهار کرد: در تفسیری که ایشان از آیه «والسماء و رفع‌المیزان» در قرآن ارائه می‌دهند، می‌گویند اینکه خداوند در وسط آسمان ترازویی را استوار کرد به معنای «میزان» و «نظم» است و در نظم نیز مفهوم عدالت نهفته است. وقتی نظم را مطرح می‌کنیم نمی‌توانیم صحبت از عدالت نکنیم و به عدالت نیز می‌پردازیم. نظم و تشکیلات و منظمه در عربی به معنی تشکیلات است.»
امام موسی صدر به تشکیلات‌سازی و سازماندهی اعتقاد عمیق دارد وی ادامه داد: «امام موسی صدر به تشکیلات، تشکیلات‌سازی، سازماندهی، فعالیت گروهی اعتقاد عمیق دارد و این اعتقاد برآیندی از مبانی معرفتی، علمی و تجربه ایشان است که در حوزه علمیه قم، عراق و لبنان به دست آمده و با این اندیشه است که ایشان در جهت یافتن راه حلی برای اعتلای شیعه لبنان از طریق ساختن موسسات مختلف برای حل مشکلات مختلف مردم بود گام برداشته‌اند.»
فیروزان افزود: «امام موسی صدر ۴۰ سال پیش طی سخنرانی که در دارالتبلیغ در حضور مراجع و مدرسین در قم داشتند، عنوان می‌کنند، در دنیای امروز دیگر فعالیت فردی معنا ندارد و باید فعالیت دسته‌جمعی صورت گیرد. اگر ما کار تشکیلاتی نکنیم کلاه همگیمان پس معرکه است که هست؛ از دنیا عقب مانده‌ایم که مانده‌ایم. در آن سخنرانی از تشکیلات ادیان و مذاهب دیگر مثال می‌زنند و شرح می‌دهند که ادیان دیگر چگونه سازمان یافته اقدام کرده‌اند و بعد به بررسی وضعیت ما می‌پردازد. این سخنرانی خیلی دردآور است! می‌گویند برای یک خانواده مسیحی که در یک دهکده مسلمان در لبنان زندگی می‌کند هر یکشنبه از بیروت یک کشیش اعزام می‌شود، اعمال مذهبی آن خانواده را در جنوب لبنان، در مرز اسراییل، انجام می‌دهد و می‌رود. در حالی که آن زمان حتی نمی‌شد فکر این میزان سازمان یافتگی را در ایران داشت.»
وی با یادآوری اقدامات امام موسی صدر در لبنان در جهت ایجاد تشیکلات کوچک و بزرگ برای حل مشکلات کوچک و بزرگ مردم گفت: «وقتی ایشان می‌بیند در شهر صور مشکلی به نام گدایی وجود دارد و مردم تکدی می‌کنند، می‌خواهند این پدیده بدیمن را که از نظر تربیتی نیز نامناسب است، از سطح شهر صور جمع کنند. مشکل کوچکی است اما عده‌ای از این متکدیان ناتوان و محروم هستند و البته عده‌ای دیگر به عنوان حرفه از آن استفاده می‌کردند. ایشان عده‌ای از معتمدین صور را جمع می‌کنند و به تشریح آفات و عواقب آن می‌پردازند مبنی براینکه که رواج پدیده گدایی خیلی‌ها را دچار تنبلی می‌کند و نمی‌شود آن را تحمل کرد. شأن و کرامت انسان چنین چیزی را برنمی‌تابد. عده‌ای را جمع می‌کنند سازمان کوچکی را برای بررسی و حل موضوع ایجاد می‌کنند. به سراغ تک تک افرادی که گدایی می‌کنند می‌روند. یک تشکیلات از خود مردم و معتمدین مردم که افراد محترم، رازدار و مودبی هستند برای درمان پدیده تکدی‌گری تاسیس می‌کنند. برای هر تشکیلات باید متخصصان مناسب انتخاب شوند که البته دارای صفاتی مناسب باشند.» وقتی مجلس اعلای شیعه تاسیس می‌شد، مخالفان به جوسازی پرداختند.
وی افزود: «از سوی دیگر امام موسی صدر معتقد بود طایفه شیعه با آن عظمت، باید خانه‌ا‌ی داشته باشد و بتواند برای سرنوشت خود تصمیم‌گیری کند. تلاش می‌کنند، اعتصاب و تظاهرات می‌کنند، مراسم قسم در صور و بعلبک برگزار می‌کنند و دولت را تهدید می‌کنند تا مجوز مجلس اسلامی شیعه را بدهد. پس از سه سال تلاش برای اولین‌بار در تاریخ، تشکیلاتی ایجاد می‌شود که مثل یک پارلمان برای شیعه تصمیم‌گیری می‌کند و افرادش از همه تخصص‌ها انتخاب می‌شوند. از تاریخی که این مجلس تشکیل شده تا امروز قدرت شیعه روز به روز بیشتر شده تا حدی که با قدرت طوایف دیگر در لبنان به تعادل رسید.
دقیقا به‌خاطر دارم وقتی مجلس تاسیس می‌شد، خیلی‌ها که مخالف آن بودند از درون لبنان، کشورهای دیگر و حتی در ایران و رژیم پهلوی به جوسازی‌های روانی علیه امام موسی صدر پرداختند و عنوان کردند او می‌خواهد با این کار شیعه را قدرتمند کند، لبنان را بگیرد و نظم و تعادل سیاسی لبنان را به‌هم بزند.» باید برای یک گفتوگوی عادلانه طرفین توانایی‌های برابر داشته باشند فردی بهتر ازمتخصصان وتحصیل‌کرده‌های یک مجموعه نمی‌تواند برای آن مجموعه فکرکند فیروزان گفت: «ایشان مصاحبه‌ای کردند و خیلی روشن گفتند برای یک گفتوگوی عادلانه طرفین باید امکانات و توانایی‌های برابر داشته باشند تا آن گفت‌وگو بتواند عادلانه صورت گیرد. طایفه شیعه باید از نظر امکانات تشکیلاتی و قدرت با دو طایفه مسیحی و سنی برابر باشد تا بتواند در گفتوگوی عادلانه و منصفانه در دایره تصمیم‌گیری لبنان حضور داشته باشد. این یعنی تشکیلات، تشکیلاتی که برای بزرگ‌ترین نیاز مجموعه‌ای از کشور از همان طایفه و متخصصان آن کشور تشکیل شود.
هیچ کسی بهتر از متخصصان، تحصیل‌کرده‌ها و دلسوزان یک مجموعه نمی‌تواند برای آن مجموعه فکر کند.» وی اضافه کرد: «پس از تشکیل مجلس اعلای شیعه بود که شیعه هویت اداری، تشکیلاتی و حقوقی می‌یابد. در وزارتخانه‌ها و مجلس حضور فعال پیدا می‌کند و می‌تواند در معادلات لبنان دخالت کند و امروز هم در معادلات منطقه‌ای مشارکت می‌کند.» وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین دستاورد تمدن بشری تشکیلات و سازمان است تاکید کرد: «در سیر تکامل بشر، انسان از غریزی عمل‌کردن به عقلانی عمل‌کردن رسیده و بزرگ‌ترین دستاورد تمدن بشری عبور کردن از کار قائم به شخص و رشد کردن و رسیدن به کار موسساتی، تشکیلاتی و سازمان یافته است. امروز سازمان‌ها، دنیا را اداره می‌کنند و هر روز دولت‌ها کوچک‌تر می‌شوند و NGOها گسترده‌تر و متنوع‌تر می‌شوند و مردم خود امورشان را به دست گرفته‌اند.»
فیروزان گفت: «لبنان از کشورهایی است که به دلیل آزادی موجود در آن و به برکت تعایش و همزیستی میان ادیان مختلف، بنیان آزادی همیشه در آن حفظ شده است. به همین دلیل قدرتمند‌ترین نهادهای مردمی در لبنان شکل گرفته است و بسیاری از امور در اختیار نهادهای مردمی است. در طول سال‌های جنگ داخلی در لبنان، مردم زندگی خود را می‌کردند. در لبنان در یک سال و نیم گذشته دولت و مجلس در کار نبود. شش ماه رییس‌جمهور نبود و یکسری از وزراء استعفا داده بودند. در این مدت کشور لبنان امور خود را انجام می‌داد چرا که نهاد‌ها و تشکیلات مردمی آن قدر درآنجا قوی و گسترده و متنوع هستند که می‌توانند در خلاء دولت هم کار خود را انجام دهند.» وی با تاکید بر اینکه «واگذاری امور به مردم باید با توجه به هدف و جوهر خود انجام شود»
افزود: «ممکن است بگوییم خصوصی‌سازی می‌کنیم اما در عمل مثلا یک پالایشگاه را به یک نهاد دولتی یا سازمان و شرکت‌های وابسته به دولت بفروشیم. این اقدام را مشارکت مردمی و سازماندهی تعریف نمی‌کنیم. سازماندهی، سپردن کار مردم به خودشان است که در قالب تشکیلاتی از متخصصان، مدیران و آگاهان مردم انجام می‌شود و این مهم‌ترین دستاورد تمدن بشری است. شکل انسانی این دستاورد عبور از غریزه و رسیدن به عقلانیت است و شکل اجتماعی آن عبور از قائم به ذات و شخصی بودن امور و رسیدن به تشکیلاتی انجام دادن امور اداره جامعه است.» عدم نظارت مردم بر سیستم‌ها خطری است که کشورهای فاقد تشکیلات را تهدید می‌کند وی افزود: «اکثر رهبران سیاسی جهان اسلام هنوز کشور‌هایشان را، قائم به ذات اداره می‌کنند.
به تازگی می‌بینیم که در کویت آهسته آهسته مجلس تشکیل می‌شود یا در عربستان قرار است مجالسی تشکیل یا زمینه مشارکت زنان ایجاد شود. در خیلی از کشور‌ها هنوز نمایندگان مجلس انتصابی هستند نه انتخابی! عدم نظارت مردم بر سیستم‌ها خطری است که همیشه کشورهای فاقد سیستم و تشکیلات را تهدید می‌کند و به همین دلیل است که قدرت‌ها به راحتی می‌توانند مجاری حضور دموکراسی را از آن خود کنند. تا جایی که می‌بینیم در ظاهر انتخابات برگزار می‌شود اما در واقع انتخابی وجود ندارد.» امام موسی صدر حق را پیروزشدنی می‌داند فیروزان با بیان اینکه «برای مطالعه در مورد شخصیت‌های بزرگ که موثر و تاریخ‌ساز هستند نباید باستان‌شناسی کنیم و باید به شناخت مفاهیم وجودی آن بپردازیم» تصریح کرد: «باید دست از باستان‌شناسی برداریم. باید بدانیم آدم‌هایی که در تاریخ متمایز شدند، ویژگی متفاوتی نسبت به دیگران داشته‌اند.
اگر بتوانیم دست از باستان‌شناسی انسان‌ها برداریم و به کشف مفاهیم وجودی آن‌ها بپردازیم می‌توانیم اندیشه رجال موفق را تا امروز توسعه دهیم؛ مثلا اشکال کاسه‌ها و ظروف عوض شده‌اند اما مفهوم نوشیدن آب در یک ظرف هم امروز بوده و هم در گذشته. وقتی بتوانیم آن مفاهیم وجودی را در پناه مطالعه دقیق و منصفانه استخراج کنیم، می‌توانیم بفهمیم که آن مفاهیم ۳۰۰ سال پیش یا ۷۰۰ سال دیگر نیز پاسخ‌گوی مسایل زمان هستند. مثلا درمنظومه فکری و عملی امام موسی صدر اعتقاد به مفهوم سازماندهی، اعتقاد به مفهوم رحمت و پیروز بودن حق را می‌بینیم. امام موسی صدر حق را پیروزشدنی می‌داند.»
وی افزود: «اگر از افراد تاثیرگذار در تاریخ، مفاهیمی را استخراج کنیم می‌توانیم بگوییم اگر امروز حضور داشته باشند چگونه فکر می‌کنند و برای مشکلات چه راه حل‌هایی می‌دهند مثلا اگر از امام صدر سوال کنید که مهم‌ترین آسیب‌شناسی جهان اسلام را در چه می‌بینید به نظر من می‌گویند سستی تشکیلات و سازماندهی و از فقدان سازماندهی و سازمان به عنوان مهم‌ترین آسیب جهان اسلام یاد می‌کردند.» فیروزان در ادامه گفتوگوی خود با ایسنا با بیان اینکه «نگاه امام صدر به انسان تفاوت ایشان با بسیاری از متفکران دینی زمان خود و امروز را رقم می‌زند» تصریح کرد: «امام موسی صدر معتقد است مهم‌ترین ویژگی انسان کرامت است. کرامتی که ودیعه خداست که سایر صفات و توانایی‌های انسان از او سرچشمه می‌گیرد.
این مهم‌ترین مخلوق آفرینش که دارای صفات و اسماء خداوندی است، که اراده و عقل دارد نسبت به تمام مخلوقات اکرم است.» وی خاطرنشان کرد: «این کرامت ویژگی است که انسان را برای خلیفه خدا بودن شایسته کرده است. پس انسان پیش از آنکه تولد یابد، دین اختیار کند و به زندگی مدنی برسد و پیش از آنکه برایش رنگ و فرهنگ و اقلیم تعریف کنیم، دارای کرامت است. انسان به‌دلیل داشتن این کرامت باید متفاوت از مابقی مخلوقات ارزیابی شود و متفاوت مورد تعامل قرار گیرد و متفاوت مسوولیت بپذیرد. به این دلیل است که امام موسی صدر وقتی در کلیسا سخنرانی می‌کند می‌گوید ادیان در خدمت انسان هستند نه انسان در خدمت ادیان.» دین در خدمت انسان است نه انسان در خدمت دین وی اضافه کرد: «در بسیاری از جوامع اسلامی در طول تاریخ قدرت‌ها انسان را در خدمت ادیان گرفتند. دوره پایان قرون وسطی جایی است که کلیسا مردم را در خدمت دین گرفت.
بنابراین یکی از خطرهایی که ایشان همیشه تذکر می‌دهند این است که دین در خدمت انسان است نه انسان در خدمت دین. با این رویکرد نگاه فقهی هم متفاوت می‌شود. وقتی امام موسی صدر می‌خواهد به عنوان یک فقیه نظر دهد و کرامت انسان را در ذهن دارد، می‌گوید: «انسان قبل از اینکه دین انتخاب کند پاک است»، «انسان اهل کتاب پاک است»، «انسان با کرامت آزاد است»، «بدگمانی به انسان، بدگمانی به خداوند است». «ایمان ما به انسان وجهه زمینی ایمان ما به خداوند است»، «کسانی که به آزادی انسان بدگمان هستند به کرامت انسان بدگمان هستند» با این رویکرد نگاه انسان در مدیریت جامعه و نگاه به انسان با دیگران متفاوت است.» وقتی انسان را با کرامت ببینید در مدیریت جامعه انسانی دیگر تحقیر را تحمل نمی‌کنید.
فیروزان ادامه داد: «وقتی انسان را با کرامت ببینید در مدیریت جامعه انسانی دیگر تحقیر وعقب‌ماندگی را تحمل نمی‌کنید و می‌خواهید جامعه را اعتلا دهید. در آن مقطع، جوانان جامعه لبنان جذب احزاب کمونیستی و بعثی می‌شدند، گرفتار فساد و بی‌مبالاتی بودند و دخترانشان در سطح بسیار پایین اجتماعی کارمی‌کردند. اینجامعه در معرض آموزش قرار گرفت، به او ایمان و اعتماد به نفس داده شد و رشد کرد. لبنان ظرف ۲۰ سالی که امام صدر در آنجا حضور داشتند به معنای واقعی، جامعه شد. کارکرد‌ها تعریف شد، سازمان‌ها شکل گرفت. صاحب مجلس شدند و در حکومت شرکت کردند و آهسته آهسته در مناسبات منطقه تاثیرگذار شدند. وقتی اسراییل به جنوب لبنان حمله می‌کند امام موسی صدر به عنوان رهبر شیعه لبنان می‌تواند به عربستان، مصر و سوریه برود. به عنوان روحانی شیعه اختلافات رهبران عراب را حل کند. کنفرانس سه جانبه و شش جانبه سران عرب را تشکیل دهد.»
فیروزان با اشاره به تشکیلات و موسساتی که امام موسی صدر در لبنان تاسیس کرد ادامه داد: «معمولا وقتی موسسه‌ای تشکیل می‌شود، پس از اینکه موسسان از موسسه فاصله می‌گیرند، آهسته آهسته رو به سستی می‌گذارد. باید پرسید چه سری در موسساتی که امام موسی صدر در لبنان ایجاد کردند وجود دارد که تا امروز حضور دارند و قدرتمند‌تر شده‌اند؟ این را باید در شمار شاخصه‌های ارزیابیمان در مدیریت استراتژیک و بحران مطالعه کنیم که امام موسی صدر در طراحی این سازمان‌ها چه کردند؟ چه کسانی در این سازمان‌ها رشد کردند که باعث شد نه تنها این سازمان‌ها درغیاب ایشان تعطیل یا ضعیف نشدند بلکه روزبه‌روز قدرتمند‌تر گشتند و امروز در شکل کلی آن‌ها به عنوان قدرت منطقه‌ای محسوب می‌شوند.»
حزب‌الله و جنبش امل هر دو متعلق به تربیت امام موسی صدر است وی گفت: «حزب‌الله و جنبش امل هر دو متعلق به تربیت امام موسی صدر است و نباید آن‌ها را از حیث مبدا و جوهر و سرچشمه تفکیک کرد. این موضوعی است که سیدحسن نصرالله در هر سخنرانی که در باب مقاومت لبنان و پیروزی بر اسراییل بوده است عنوان می‌کند که موسس مقاومت، امام موسی صدر است. امام صدر در تئوری «جامعه مقاوم» می‌گویند اسراییل به عنوان تمدن دینی دارای کیان دولتی است و با تمام تمدن و کیانش علیه تمام تمدن و کیان لبنان و اسلام می‌جنگد، بنابراین مقاومت در مقابل آن محدود به مقاومت مثلا یک لشکر نیست.
باید مقاومت جنبه علمی، سیاسی و اقتصادی پیدا کند، لبنان اعتماد به نفس پیدا کند و هویت دینی‌اش تقویت شود. آمار دانشجویانی که طایفه شیعه در زمان ورود امام موسی صدر به لبنان در دانشگاه‌های لبنان داشتند و تعدادی که ۲۰ سال بعد هنگام ربودن در لیبی داشتند و تعدادی که امروز دارند قابل تامل است. در اکثر کشورهای دنیا امروز دانشجویان شیعه درس می‌خوانند.» وی با بیان اینکه «ایشان از حیث پذیرش در نزد مردم جایگاهی ویژه دارد» افزود: «هیچ اتفاقی در لبنان نیست که صورت بگیرد و تمام لبنان تعطیل شود اما در سالگرد ربودن ایشان که همان ۹ شهریور است، لبنان یکپارچه تعطیل می‌شود و در تمام اختلافاتی که بین طوایف رخ داد جایگاه ایشان نازل نشد.»
مسیحیان لبنان امام موسی صدر را مسیح نامیده‌اند فیروزان با بیان اینکه «مسیحیان لبنان امام موسی صدر را مسیح صدا می‌کنند» خاطرنشان کرد: «پیداست عملکرد ایشان در لبنان منحصر به یک طایفه و دین نیست! لبنانی‌ها ایشان را به عنوان نماد لبنان می‌شناسند. فرانتس کونیگ یک اسقف بزرگ دانمارکی که با امام موسی صدر ملاقات داشته است زمان ترک لبنان در فرودگاه می‌گوید من تاریخ لبنان را به دو دوره تقسیم می‌کنم؛ دوره قبل از موسی صدر و دوره موسی صدر.»
وی با تاکید بر اینکه «نگاه انسان‌شناسانه امام موسی صدر فارغ از طایفه و اقلیم است و نزد ایشان انسان به ما هو انسان عزیز است» افزود: «روزی از ایشان می‌پرسند: چه می‌کنی که در کار‌هایت موفق می‌شوی؟ ایشان پاسخ می‌دهند، چرا شما اخلاص را از نظر خود دور داشتید؟! امام موسی صدر می‌گویند من در رسالت دینی خودم چیزی نمی‌بینم الا خدمت به انسان را. از این روست که این اعمال هیچ‌گاه در بوته نقد مردم به خودخواهی، قدرت طلبی و مال اندوزی تفسیر نمی‌شود.» شاید دلیل قدرتمند شدن موسسات امام صدر، فلسفه کرامت انسان باشد خواهرزاده امام موسی صدر تصریح کرد: «شاید دلیل قدرتمند شدن موسسات امام صدر، همان فلسفه کرامت انسان و اخلاص در خدمت به انسان است که این موسسات بر مبنای آن ایجاد شد.»
فیروزان اضافه کرد: «با توجه به شرایط لبنان در آن مقطع و فرصت ۲۰ ساله امام موسی صدر برای کار، ایشان هیچ‌گاه فرصت نکردند آنچه را که عمل می‌کنند و تشکیلات و اقداماتی را که طراحی می‌کنند به صورت تئوری مکتوب بنویسند. برخی از متفکران ما نظریه‌پردازی کرده‌اند اما توفیق اجرای آن را نداشته‌اند. متفکران دینی سده اخیر که نظریه‌پرداز باشند و توفیق اجرای موفق نظریه‌هایشان را پیدا کرده باشند معدود هستند. امام موسی صدر یکی از این معدود افراد است. برای آشنایی با نظریه‌های امام صدر باید عملکرد‌ها و سخنرانی‌هایشان را کنار هم بگذاریم تا از تکه تکه‌های آن تصویری از آن نظریه در مقابل ما روشن شود.» فیروزان یادآور شد: «اگر اندیشه امام موسی صدر را بررسی کنیم، می‌توانیم قطعه قطعه آن‌ها را در کنارهم بگذاریم و به تصویری برسیم.
ایشان به انسان و رحمت خداوند اعتقاد دارند، رحمتی که به اتکای همان آیه شریفه «بسم الله الرحمن الرحیم» ذاتی خداوند است. خداوند نمی‌تواند رحیم نباشد و اتفاقا زمانی که از رحمت صحبت می‌کنیم از خیر و خوبی نیز سخن می‌گوییم بنابراین خداوند خیر محض و خوبی مطلق است. با صحبت از خیر و خوبی از زیبایی و جمال نیز صحبت می‌کنیم. چرا که خیر نمی‌تواند زیبا نباشد. تجلی زمینی جمال و زیبایی، تجلی رحمت خداوند بر زمین است و از دل این رحمت و جمال خداوندی است که هنر نشات می‌گیرد.» زیبایی ضمن اینکه انسان را تسکین می‌دهد انسان را اعتلا می‌بخشد.
وی اضافه کرد: «وقتی به گل سرخ نگاه می‌کنیم به یاد حقیقت متعال آن نزد خداوند می‌افتیم که نزد خداوند «آرکی تیپ» زیبایی وجود دارد. به راحتی از دیدن یک امر زیبا به یاد امر متعال می‌افتیم. هنر به عنوان مصدر زیبایی در تفکر امام موسی صدر چنین جایگاهی دارد؛ از آنجا که هنر ظرف ارائه زیبایی و در نتیجه ظرف ارائه رحمت است. از سویی اگر نگاه امام موسی صدر در زمینه کرامت انسان را هم مدنظر داشته باشیم باید گفت مگر می‌توان انسانی را داشته باشیم که کرامت نداشته باشد. پس نمی‌توان انسانی را داشت که شایسته رحمت نباشد. نمی‌توان از انسانی نام برد که پیوند با زیبایی نداشته باشد. زیبایی ضمن اینکه انسان را تسکین می‌دهد انسان را اعتلا می‌بخشد.» دیدگاه امام موسی صدر به هنرهمگون با دیدگاه انسان‌شناسی ایشان است فیروزان تاکید کرد: «باید به بررسی جایگاه هنر دینی در یک جامعه بسیار بیندیشیم و در مورد آن بیشتر بحث کنیم.
امام موسی صدر یک متفکر است. یک منظومه فکری است و مثل هر منظومه فکری دیگری در زمینه هنر جواب دارد. از امام موسی صدر به عنوان یک منظومه فکری یاد می‌کنیم یعنی کسی که برای تمام شئون و ابعاد زندگی مادی و معنوی انسان نظر دارد. تصویر به هم پیوسته منسجم می‌دهد که قسمت‌های این تصویر با هم متعارض نیست. دیدگاه امام موسی صدر به هنرهمگون با دیدگاه انسان‌شناسی ایشان و نیز دیدگاه مشترک بین ادیان و دیدگاه فقهی ایشان است. دیدگاهی که انسان را پاک می‌داند و همگون با دیدگاه انقلابی ایشان است که می‌گوید من در مقابل متجاوزی به نام صهیونیسم می‌ایستم. و این عقاید همه یک رنگ، یک جنس و یک جوهر دارند.»
وی گفت: «امام موسی صدر معتقدند که هنرو زیبایی یکی از عوامل تسکین دهنده و تعالی بخش آلام بشری و به عنوان موهبتی الهی است. در زندگی شخصی هم ایشان هم به زیبایی ظاهر مثل آراستگی و نوع رنگ لباس و هم به زیبایی باطنی و فضایل و اخلاق توجهی ویژه دارند. اخلاق شکلی از زیبایی است. اخلاق ایشان در لبنان و نزد دوستان حوزوی قم و عراق و دانشجویان اتحادیه‌های اسلامی در اروپا زبانزد است. پر از زیبایی است. اخلاق امام صدر خوب است، چرا که در آن اخلاق رحمت و زیبایی می‌بینیم. آن اخلاق برای انسان آرام‌بخش است و برای فرد انگیزه ایجاد می‌کند تا به اعتلا فکر کند.» مومن نمی‌تواند دچار آشفتگی باشد.
وی افزود: «ایشان به زیبایی اخلاقی به عنوان وسیله‌ای برای قرب الهی و تعالی نسبت به امر متعالی و تکامل وجودی نگاه می‌کنند. یکی از ویژگی‌های ایمان ایجاد تمرکز و وحدت در وجود انسان است و مومن نمی‌تواند دچار آشفتگی باشد. علت آشفتگی، عدم مرکز داشتن است. ایمان، به انسان مرکز می‌دهد.» دردآوراست که چرا سرنوشت یک گنجینه بزرگ در تفکر جهان اسلام پیگیری نمی‌شود فیروزان اضافه کرد: «آنچه برای انسان همیشه دردآوراست این است که چرا سرنوشت چنین گنجینه بزرگی در تفکر جهان اسلام پیگیری نمی‌شود تا از آن رازگشایی شود و امام موسی صدر آزاد شود.»
وی افزود: «امام موسی صدر دارای سیستم فکری متمایز است، ۳۰ سال پیش در یک دعوت رسمی به لیبی می‌روند و در این کشور ربوده می‌شود. سی‌ام مین سال ربودن ایشان را تحمل می‌کنیم. اطلاعات گوناگون فراوانی مبنی بر حیات از ایشان وجود دارد. ۱۰ سال پس از ربوده شدن ایشان رییس دستگاه اطلاعاتی لیبی در سال ۸۷ در لندن مصاحبه می‌کند و می‌گوید امام در فلان زندان لیبی است. زمانی که بیش از ۳۰۰ نفر از زندانیان لیبی آزاد می‌شوند که بعضی از آن‌ها ۳۰ سال در زندان حکومت لیبی اسیر بودند می‌گویند امام موسی صدر را در ماه رمضان سال ۲۰۰۲ در زندان ابوسلیم لیبی دیده‌ایم. سه سال پیش محمد تریکی در ویژه نامه الاهرام طی مصاحبه‌ای صحبت از حیات امام موسی صدر می‌کند.» در ایران اراده جدی مانند لبنان برای پیگیری سرنوشت امام موسی صدر دیده نمی‌شود اصحاب رسانه در ایران با جدیت قضیه پیگیری وضعیت امام صدر را مطرح کرده‌اند.
وی افزود: «متاسفانه در فضای ایران اراده جدی مانند اراده‌ای که در لبنان برای پیگیری سرنوشت امام موسی صدر وجود دارد، نمی‌بینم. در حالی که امام موسی صدر ایرانی است و شهروند دوم لبنان است. دادگاه عالی لبنان ربودن امام موسی صدر را به عنوان اقدام علیه امنیت ملی لبنان اعلام می‌کند. اعلام جرم علیه قذافی می‌کند. هفته گذشته حکم اعلام جرم علیه قذافی و ۱۷ تن از مسوولان لیبیایی صادر شد که درحال پیگیری است. در ایران اصحاب رسانه با جدیت قضیه پیگیری وضعیت امام صدر را مطرح کرده‌اند اما باید این مساله را به اراده ملی تبدیل کرد. انتشار نامه نخبگان که به دولت نوشته شده بود نیز بی‌پاسخ ماند. چهار راهکار روشن در آن بود. آرژانتین و کانادا بر سر یک ادعای دروغ و نا‌به حق با ما چه کار کردند!! اما ما درمورد یک ادعای حق که دادگاه‌ها آن را تاکید و تایید کرده‌اند یک اقدام نتیجه‌بخش صورت نداده‌ایم و حجم اقدامات به اندازه اتفاق نیست.»
فیروزان گفت: «کسی که انسان را از همه بیشتر محترم می‌دانسته است امروز اسیر است، کسانی که به انسان اعتقاد دارند باید این موضوع را پیگیری کنند. امام موسی صدر به خاطر مصلحت‌سنجی‌ها و سیاست‌ورزی‌ها حق را نادیده نمی‌گرفت. اگر مصلحت سنجی‌ها را کنار بگذاریم و به خاطر حق که پایدار است وارد حل این موضوع شویم ترسی که از طرح شجاعانه آن داریم کنار می‌رود.» وی افزود: «به‌طور مثال آقای جلال‌الدین فارسی اطلاعیه و مجله علیه امام موسی صدر چاپ می‌کرد و به دلیل نزدیکی او با لیبی و گروه‌های فلسطینی در جبهه مقابل امام موسی صدر قرار داشت. وقتی دولت لبنان او را بازداشت کرد و می‌خواست تحویل شاه دهد، امام صدر درنگ نکردند و به وزیر دادگستری زنگ زدند و آقای فارسی را با قاطعیت آزاد کردند. تمام فشار شاه در لبنان نتوانست او را نگه دارد و او آزاد شد.»
گفت‌وگو از خبرنگار ایسنا: حمیده صفامنش