روز دوشنبه کابینه اسرائیل طرح تبادل اسیر با حزب الله را که در نوع خود یکی از مهمترین طرح۱۷۳;های دو طرف محسوب می۱۷۳;شود، تصویب کرد.
بنا به تصویب کابینه اسرائیل اسیران لبنانی حزب الله با اسیران اسرائیلی تبادل خواهند شد. پس از اعلام این خبر هم خانوادههای اسیر لبنانیها و هم اسرائیلی خوشحال شدند و خود را برای آزادی عزیزانشان آماده کردند. خیابانهای لبنان به ویژه مناطق جنوبی آن کشور آذین بندی شدند و عکسهای اسیران لبنانی از جمله سمیر قنطار که قرار است به زودی آزاد شوند در جاهای مختلف نصب شدند.
در این میان آنچه اهمیت دارد، آزادی اسیرانی است که هم نزد حزب الله و هم نزد اسرائیلی از اهمیت بسیار ویژهای برخوردارند. یکی از کسانی که قرار است توسط اسرائیلیها آزاد شود، سمیر قنطار از مبارزان مهم حزب الله است که در سال ۱۹۸۶ به اسارت اسرائیلیها در آمد. نزد حزب الله نیز یک خلبان مهم اسرائیلی به نام ران آدان اسیر است که در سال ۱۹۸۵ توسط لبنانیها اسیر شده بود. کار بررسی جابه جایی اسیران اسرائیل و حزبالله نزدیک به پنج ساعت به طول انجامید.
اولمرت در ابتدای جلسه از سر در گمی خود و شماری از اعضای عالی رتبه کابینه درباره رد یا پذیرش این طرح سخن گفت اما پس از بحث و بررسیهای فراوان در نهایت این طرح با اکثریت آرا تصویب شد. مائر دوگان، رئیس موساد و یوفال دیسکین، رئیس سرویس امنیت داخلى از کسانى بودند که در این جلسه با تبادل اسرا موافق نبوده و به شدت اعتراض داشتند. قرار است کار تبادل اسیران با حضور میانجیگر آلمانی صورت گیرد. میانجیگر آلمانی پیش از این مذاکرات میان دو طرف را نیز انجام میداد.
در همین رابطه یک مقام امنیتى اسرائیل اعلام کرد، انتظار مىرود، عوفر دیکیل، مسئول پرونده اسرا و مفقودین اسرائیل و یک مسئول حزب الله و گرهارد کنراد، میانجیگر آلمانى موضوع تبادل اسرا را در روزهاى آتى امضا کنند. پیشبینى مىشود اسرائیل گزارش حزب الله درباره ران آراد، خلبان مفقود اسرائیلى ظرف یک هفته دریافت کند و در مقابل حزب الله گزارشى از سرنوشت چهار دیپلمات ایرانى را که در جریان جنگ ۱۹۸۲ لبنان مفقود شدند، ارائه دهد و پس از آن موعد تبادل اسرا تعیین شود.
منابع اسرائیلی گفتند، پس از این مرحله، اسرائیل اسراى فلسطینى را طبق اختیار خود آزاد مىکند. روزنامه هاآرتص به نقل از یک منبع امنیتى نوشت، مرحله دوم شامل آزادى ۵۰ اسیر فلسطینى از لیست ارائه شده از سوى سرویس اطلاعات امنیت داخلى اسرائیل (شاباک) است. منابع اسرائیلی اعلام کردند، حزبالله درصدد است تا قبل از ۱۲ اوت که همزمان با جنگ ۳۳ روزه پیروزى حزب الله است، اسرا آزاد شوند. در همین رابطه بن کاسبیت تحلیلگر سیاسى روزنامه معاریو درباره جزئیات این طرح در اسرائیل گفت: «بعد از ۱۰ روز یا دو هفته که زمان تبادل اسرا فرا میرسید، عوفر دیکل فرستاده ویژه اسرائیل در امور تبادل اسرا با تعدادى از کارشناسان در مرز ناقوره مستقر خواهند شد. آنها دو تابوت همراه خود خواهند داشت تا اجساد نظامیان اسرائیلى را در آن قرار دهند.
هنگامى که کار شناسایى اجساد توسط کارشناسان همراه دیکل به پایان رسید و نتیجه آن مثبت بود، دیکل موضوع را با تلفن همراه به اطلاع شیمون پرز رئیس جمهوری اسرائیل مىرساند و از او درباره ادامه مذاکرات کسب تکلیف میکند. پرز نیز پس از کسب اطمینان برگهاى که روبرویش قرار دارد را امضا مىکند و به این ترتیب برگه عفو سمیر قنطار امضا مىشود.» وی در ادامه مىافزاید: «سپس زندان سیارى که در یکى از زندانهاى شمال اسرائیل قرار دارد با گروهى به حرکت در مىآید و سمیر قنطار به همراه چهار تن دیگر از اسرا به گذرگاه ناقوره مىرسند و وارد لبنان مىشوند. جنازه ریگیف و گولدفاسر دو اسیر اسرائیلی نزد حزبالله نیز از لبنان به ارتش اسرائیل تحویل داده مىشود.»
سرنوشت اسرای اسرائیل ایهود اولمرت نخستوزیر اسرائیل اعلام کرده است که هیچ احتمالى نمیدهد که دو نظامى اسرائیل نزد حزبالله براى مبادله با اسیران لبنانى، هنوز زنده باشند. وی در نشست کابینه خود گفت: «فرضیه اولیه ما این بود که این دو سرباز زنده هستند اما اکنون اطمینان داریم که هیچ احتمالى براى زنده بودن آنها وجود ندارد.» یک مقام امنیتى لبنان که نخواست نامش فاش شود نیز اعلام کرد، گرهارد کونراد میانجیگر آلمانى تبادل اسرا میان حزبالله لبنان و اسرائیل نامهاى را از سوى حزبالله به تلآویو داده مبنى بر اینکه ران آراد خلبان مفقود اسرائیلى مرده است.
این مقام لبنانی همچنین میگوید، میانجى آلمانى گزارشى را از حزبالله به اسرائیل ارائه داده است که جزئیات تلاشهاى این حزب براى یافتن اطلاعاتى از وى را در طول دومین مرحله از تبادل اسرا شرح داده است. در این گزارش که از سوى این مقام سازمان ملل به اسرائیل داده شده، آمده است که آراد هنگام سقوط هواپیمایش در سال ۱۹۸۶ بیرون پرید و به اسارت نیروهاى امل درآمد و پس از دو سال کشته شده است. گزارشهاى رسانهاى اسرائیل پیش از این اعلام کرده بودند که اسرائیل توافق تبادل اسرا را پیش از ارائه گزارشى درباره آراد نخواهد پذیرفت. گفته میشود اسرائیل نیز قرار است گزارشى را به حزبالله ارائه دهد مبنى بر اینکه چهار دیپلمات ایرانى ربوده شده در جریان جنگهای داخلی لبنان در دهه هشتاد کشته شدهاند یا خیر.
این دیپلماتها در جنگهاى داخلى لبنان توسط فالانژهای لبنانی به فرماندهی سمیر جعجع ربوده شدند و گزارشها حاکى از آن است که ربایندگان آنها را به رژیم اسرائیل تحویل دادند. این در حالی است که هنوز حزب الله هیچ واکنش یا موضع رسمی در برابر مرگ خلبان اسرائیل تا کنون اتخاذ نکرده است. تاریخ تبادل اسرا میان اسرائیل و حزب الله این نخستین بار نیست که اسرائیل و حزب الله برای تبادل اسیران خود پای میز مذاکره مینشینند و بر آزادی اسیرانشان به توافق میرسند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این قدرت حزب الله است که در کنار قدرت نظامی از قدرت چانهزنی نیز برخوردار است و میتواند با طرف اسرائیلی برای رسیدن به خواستههایش به مذاکره بنشید و به آنچه میخواهد برسد. اولین عملیات تبادل اسیران با اسرائیل در سال ۱۹۹۱ یعنی هم زمان با پایان جنگهای داخلی لبنان که حس ضد یهودی و ضد اسرائیلی نیز در لبنان بالا بود، انجام شد.
در این سال با میانجیگرى مجامع بینالمللى در سه مرحله و از طریق گذرگاه کفر تبنیت دو طرف به تبادل اسیران خود پرداختند. در این عملیات تلآویو ۹۱ اسیر لبنانى همراه با پیکر ۹ تن از رزمندگان حزبالله را به این جنبش تحویل داد تا در مقابل اطلاعاتى درباره سرنوشت دو نظامى اسرائیلى که در سال ۱۹۸۶ اسیر شده بودند، بهدست آورد. دومین عملیات تبادل در مورخه ۲۱ اوت ۱۹۹۶ انجام شد. در این عملیات اسرائیل ۴۵ اسیر را از بازداشتگاههاى خود از جمله بازداشتگاه خیام آزاد کرد که در میان آنان سه زن نیز به چشم مىخوردند. همچنین پیکر ۱۲۳ لبنانى را تحویل حزبالله داد و در مقابل جسد دو نظامى اسرائیلى را تحویل گرفت. این عملیات از طریق گذرگاه کفر تبنیت با نظارت کمیته صلیب سرخ جهانى انجام شد.
در تاریخ ۲۶ ژوئیه سومین عملیات تبادل اسیر صورت گرفت. در این عملیات تلآویو ۶۰ اسیر را آزاد کرد و پیکر ۴۰ رزمنده لبنانى را تسلیم حزبالله کرد و حزبالله نیز اجساد متلاشى شده کماندوهاى اسرائیلى که در کمین نیروهاى این جنبش در سال ۱۹۹۷کشته شده بودند، به تلآویو تحویل داد. چهارمین بار پس از آزادسازى جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ تبادل اسیران اسرائیلی صورت گرفت که یکی از مهمترین این اتفاقها محسوب میشود. در جریان این عملیات حزبالله سرهنگ سری ارتش اسرائیل حنان تنباوم را آزاد کرد که در مقابل به آزادی شیخ عبدالکریم عبید و حاج مصطفى الدیرانى منجر شد. سرهنگ حنان بنباوم که براى انجام یک عملیات جاسوسى به لبنان اعزام شده بود، توسط حزبالله در بیروت دستگیر شد، اما شیخ عبدالکریم عبید و حاج مصطفى الدیرانى در منطقه بقاع توسط کماندوهاى اسرائیلى ربوده شدند.
تل آویو بر این باور بود که الدیرانى یکى از مسئولان امنیتى جنبش امل است که اطلاعات محرمانهاى درباره خلبان ران آراد دارد. هواپیماى ران آراد هنگام بمباران مواضع فلسطینیان در لبنان توسط یک موشک زمین به هوا هدف قرار گرفت و در نزدیکى اردوگاه عین الحلوه که تحت کنترل جنبش امل بود، سقوط کرد. پنجمین عملیات تبادل با میانجیگرى آلمان و با نظارت صلیب سرخ جهانى در مورخه ۲۹ ژانویه ۲۰۰۴ یعنی دو سال قبل از آغاز جنگهای ۳۳ روزه صورت گرفت. در این عملیات ۵۰۰ اسیر فلسطینى و ۲۸ اسیر لبنانى و عرب آزاد شدند و اجساد سه نظامى اسرائیلى به تل آویو تحویل داده شد.
این بزرگترین عملیات تبادل اسیر میان حزبالله و اسرائیل محسوب مىشود. در ششمین عملیات تبادل اسرا مقامات تلآویو با آزادى انور یاسین که ۱۷ سال اسیر بود، موافقت کردند، اما اجازه ندادند سمیر قنطار که از سال ۱۹۸۵ در زندانهاى اسرائیل به سر مىبرد، آزاد شود. علاوه بر آن عملیات مشابه دیگری نیز صورت گرفته که از جمله آن عملیاتى بود که در سال ۱۹۹۷ انجام شد. در این عملیات سه تن از زندانیان بازداشتگاه اسرائیلی خیام در مقابل آزادی آنتوان لحد یکى از نیروهاى ارتش اسرائیل آزاد شدند.
عملیات دیگر نیز در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۷ انجام شد که در اثر آن حسن عقیل اسیر لبنانى آزاد شد و پیکر دو رزمنده وابسته به حزبالله نیز تحویل این جنبش شد و در مقابل اسرائیلىها نیز جسد یکی از شهروندان خود را تحویل گرفتند. این فرد در آبهاى ساحلى دریاى مدیترانه غرق شده بود و امواج جسد او را به ساحل لبنان آورده بودند.