به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، حورا صدر و مهدی فیروزان دیگر سخنرانان همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالت‌های آن در زمان حاضر» بودند که سی ام بهمن ۱۳۹۷ در مدرسه دارالفنون برگزار شد.

انسان محوری از ویژگی های فکری امام صدر است



حورا صدر، مدیر موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر در این همایش عنوان کرد:

- یکی از ویژگی هایش این همایش مکان برگزاری آن است که در تاریخ معاصر بزرگان بسیاری در آن قدم گذاشته اند. این ویژگی مکانی است اما ویژگی زمانی هم دارد که امروز برابر با سی ام بهمن ماه است. ۴۴ سال پیش امام موسی صدر در چنین روزی به کلیسای کبوشیین بیروت رفتند و بزرگان کلیسا حضور داشتند نه برای یک سخنرانی معمولی بلکه برای اجرای یک منسک مذهبی. امام صدر خودش تشبیهی برای این کار دارد و می گوید که کار آنها مشابه این بود که من کشیشی را برای خطبه های نماز جمعه دعوت کنم.

- چقدر جای امام صدر در زمانه فعلی خالی است. اینکه امام را به کلیسا دعوت می کنند قطعا پیش زمینه ای دارد و اینکه امام هم بر چه مبنایی می پذیرند، جای تحلیل و بررسی دارد.

- بحث دیگر پذیری در روش ایشان جای تامل دارد. هم امام صدر دیگری را می پذیرد و هم دیگران امام صدر را می پذیرند. این درس بزرگی برای ماست که با شعار و سخنرانی تنها کاری از پیش نمی برد. 

- وقتی که کارنامه و آثار امام صدر را در لبنان مرور کنیم، می بینیم که نتایج متعددی دارد. امام صدر معروف به پرچم داری گفت وگوی ادیان است و تاسیس جنبش محرومان و رفع محرومیت از کارهای مهم اوست. امام صدر موسس مقاومت نیز هست، مقاومتی که هنوز هم سربلند است. با بررسی اینها متوجه می شویم که زمینه هایی برای امور تربیتی در آنها وجود دارد.

- یکی از ویژگی های تفکر امام صدر نگاه ایشان به انسان است و انسان محوری در تفکر و سیره عملی اش موج می زند. او می گوید باید هم خصلت های انسانی را به کمال رساند و از این جمله می توان دلالت های تربیتی را استخراج کرد.

- نگاه امام صدر به دین دومین ویژگی تفکرش است. او اعتقاد دارد که دین پیش از آنکه برای آخرت باشد بهترین وسیله برای زندگی است. 

- امام صدر مقاله ای دارد که در همایشی در قاهره تحت عنوان شیوه های تربیتی و مبادی دین ارائه شده است که در بخشی از این مقاله به شیوه های تربیتی اشاره می کند. ایشان شیوه جدیدی در تربیت ارائه می کند که مختص قرآن است و از معجزات اسلام به شمار می آید. این شیوه را می توان تحولی در مفاهیم تربیتی نامید. 

- انسان در این شیوه تربیتی، همراهی جهان هستی را با خود احساس می کند و درمی یابد که همه موجودات با او در هستی همراه هستند. انسان با فطرت و جسم خویش با این کاروان بزرگ هستی همگام می شود و این همگامی اطاعت از امر و نهی و کار نیک را برای انسان آسان می کند.

- امام صدر می گوید قرآن کتاب هدایت، علم، دین و تربیت است نه کتاب فیزیک و شیمی... انسان دچار طغیان و غرور نمی شود.

- نمی دانم که آیا مدرسه تربیتی امام موسی صدر می پذیرد که شخصیتی مثل او چهل سال در زندان و محروم از آزادی باشد؟ ما این محرومیت را قبول کردیم. من شاهد بودم که اگر مشکلی پیش می آمد آرام و قرار نداشت تا اسیری را آزاد و تبعید شده ای را به کشور خود برگرداند. وظیفه صاحبان قدرت و نفوذ در دعا خلاصه نمی شود.

به کودکمان بیاموزیم که با دروغ و ریا مسیر کاروان هستی را مختل نکنند



 مهدی فیروزان، مدیرعامل شهر کتاب و داماد امام موسی صدر در همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالت‌های آن در زمان حاضر» عنوان کرد:

- یکی از مهمترین دستاوردهای این همایش، مطرح کردن اندیشه امام موسی صدر در نظام آموزش و پرورش ایران است. در این صورت معلمان و سازندگان آینده ایران و جهان اسلام می توانند توشه، تجربه و دیدگاه امام صدر را بیاموزند که پیشتر در جامعه لبنان تجربه موفقیت آمیزی داشته است.

- امام صدر از معدود مصلحانی است که توفیق اجرای منظومه فکری اش را داشت. اینکه آموزش و پرورش ایران به معرفی امام موسی صدر می پردازد، بسیار ارزشمند است.

- بحثی در اندیشه امام موسی صدر هست که من بسیار جذب آن شده ام. امام درباب توجیه مذمت رذیلت های اخلاقی نظر جالبی دارد. در بیان اینکه چرا دروغ بد است؟ چرا کبر بد است؟ چرا خداوند بعضی از اعمال را مذموم می داند و چرا همه ادیان نسبت به آنها نظری واحد دارند؟ امام می گوید انسان در کاروان هستی قرار دارد و تنها نیست. یعنی انسان در راه هدایت همراهانی در طول تاریخ بشریت دارد و نباید بترسد.

- امام صدر می گوید جامعه حاصل عمل ماست. تنها چیزی که سرنوشت ما را می سازد عمل ماست. آنچه که از ما می ماند عمل است. آنچه من را می سازد عمل شخصی و اجتماعی ماست و دخالت هر پدیده دیگری را در ساخت جامعه و ساخت وجودی انسان را رد می کند.

- داد و ستدی که در جامعه اتفاق می افتد آن را شکل داده و بنیان هایش را محکم می کند. اگر صفتی مانند غرور، ریا و دروغ دیگران را از داشته های یک فرد محروم کند، درواقع به تمام جامعه ظلم شده است. اگر غرور من باعث شود که کسی از دانش من بهره مند نشود به همین دلیل این غرور مذموم است. شما وقتی ریا می کنید یعنی بخشی از خودتان را رنجانده و درهایی را برای استفاده توانایی دیگران در جامعه می بندید. این مانعی اجتماعی برای پیشرفت انسان است. از طرف دیگر به میزانی که انسان خوبی هایی دارد یعنی راه این داد و ستد را برای جامعه هموار می کند. با چنین تحلیلی آدمی دیگر به راحتی نمی تواند رذیلت های اخلاقی را ادامه دهد.

- ما ۱۴۰۰ سال است می گوییم غیبت و دروغ بد است. در طول تاریخ تا به امروز همه علمای اخلاق در بدی رذیلت های اخلاقی سخن گفته اند. اما اگر بخواهیم زبان خداوند را به عملی تربیتی ترجمه کنیم، همین سخن امام صدر را باید مدنظر قرار دارد. 

- ما باید به کودکمان آموزش دهیم که تو در کاروان هستی وجود داری و باید داد و ستد داشته باشی و نباید با دروغ و رذیلت بخشی این داد و ستد را مختل کنی.

- یکی از رویکردهای مهم امام این است که انسان وجودی یکپارچه و هماهنگ است و ما حق نداریم در این هماهنگی بخشی را آنقدر فربه کنیم که بر دیگر بخش ها سایه بیاندازد. وقتی خداوند با همان نگاه سمبلیک به انسان نگاه می کند، می گوید این موجود احسن موجودات من است. ما به چه حقی می خواهیم در این احسن الخالقین دخالت کنیم؟ بنابر این حق نداریم بخش غرایض را اینقدر فربه کنیم که بر عقلانیت سایه بیندازد. وجود انسان مثل یک سیستم خلق شده و آدمی در این هماهنگی نمی تواند خودش را ناهماهنگ کند. این تعادل راه اسلام است.