آیت‌الله علوی بروجردی گفت: امام موسی صدر بنیان‌گذار تفکر قم در جهان اسلام است و همان‌طور که آیت‌الله بروجردی می‌گفت: ما در اقلیت هستیم و باید روابطمان را تعیین کنیم و این رفتار تقریبی آیت‌الله بروجردی(ره)، در امام موسی صدر نیز جلوه‌گر شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه امام موسی صدر، نشست تخصصی «رسالت جهانی روحانیت شیعه و بازخوانی سیره امام موسی صدر» چهارشنبه، ۷ آذر ۱۳۹۷ در سالن کنفرانس کتابخانه آیت‌الله بروجردی(ره) در شهر قم برگزار شد.
آیت‌الله علوی بروجردی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید باقر خسروشاهی و دکتر علیرضا هزار از سخنران این نشست بودند که همکاران موسسه امام موسی صدر و برخی دیگر از پژوهشگران و محققان نیز در آن حضور داشتند. خلاصه سخنرانی های این نشست را به نقل از خبرگزاری حوزه در ادامه می‌خوانید.
رفتار تقریبی آیت‌الله بروجردی(ره) در امام موسی صدر جلوه‌گر شد
آیت‌الله سید محمدجواد علوی بروجردی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم:
- تبیین شخصیت امام موسی صدر مسئله شخص ایشان نیست؛ بلکه مسئله تبیین تفکر این عالم ربانی است،
- امام موسی صدر با غیر شیعه در ارتباط بودند و همچنین در جامعه شیعی حضور داشتند و آثار مبارک ایشان در شیعیان لبنان هنوز ماندگار است و نمی‌توانیم آقای صدر را فقط یک شخصیت فعال حساب کنیم؛ ایشان بنیان‌گذار تفکر قم در جهان اسلام است و همان‌طور که آیت‌الله بروجردی می‌گفت: ما در اقلیت هستیم و باید روابطمان را تعیین کنیم و این رفتار تقریبی آیت‌الله بروجردی(ره)، در امام موسی صدر نیز جلوه‌گر شد.
- آیت‌الله بروجردی(ره) معتقد بودند که ما باید در مراکز علمی و غیرعلمی دنیا حضورداشته باشیم و برای اولین بار به دنیا از واشنگتن تا انگلستان، آلمان و هامبورگ نماینده اعزام کردند؛ چون شیعه حرف برای گفتن دارد.
- امام موسی صدر ارتباط با مذاهب اسلامی و دیگر ادیان الهی را در نظر داشت و این آثار هنوز باقی است و یکی از طوایف نزدیک به شیعه در لبنان مسیحیان هستند و ارتباط مسیحیان لبنان با حزب‌الله آثار آن حرکت است.
- ما در شهر بروجرد تعداد زیادی یهودی داشتیم، آقای بروجردی تذکرات فراوانی درباره احترام به دیگر ادیان و یهودیان را در پیش گرفت و در تشییع یهودیان حضور پیدا می‌کردند تا رسوم غلط از بین برود. آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) وظیفه پدری را نسبت به همه ادیان و مذاهب اعمال می‌کرد، و امام موسی صدر نیز از ایشان الگوبرداری کرده بود، روابط با الازهر مصر رفتار شیخ احمد طیب، طنطاوی و شیخ محمد شلتوت درباره شیعه و معرفی شیعه به‌عنوان پنجمین مذهب اسلامی همه آثار رفتار تقریبی با الگوی حضرت آیت‌الله بروجردی و امام موسی صدر است.
- مبارزه با استعمار فقط جنگیدن نیست بلکه تقویت بنیه علمی و ادراک سیاسی شیعیان لبنان یکی از کارهای مهم امام موسی صدر بوده است، ایشان بر این عقیده بود که باید فقر و فلاکت از لبنان دور شود. شیعه‌ای که در معادلات سیاسی لبنان به‌حساب نمی‌آمد امروز هویت منطقه‌ای و جهانی پیداکرده است و این‌ها همه مرهون تفکرات اصیل اسلامی و روش اعمال این تفکر در لبنان بود.
- اعمال تفکر اصیل اسلامی برای عده‌ای گران آمد و مقابله با ایشان مقابله با یک فرد نبود بلکه مقابله با تفکر اصیل اسلام ناب محمدی و حوزه علمیه قم بود.
- ما نیاز به الگوسازی برای طلاب داریم، امروز کسانی که دانش‌آموخته حوزه هستند در سراسر دنیا فعالیت می‌کنند، مبلغان ما باید عهده‌دار تفکر ناب اسلامی باشند، ما نمی‌توانیم نسبت به مسائل موجود در دنیا بی‌خیال باشیم.
- امام موسی صدر کسی بود که شیعیان را در لبنان تقویت کرد و رابطه‌ای پدرانه با مذهب اسلامی و دیگر ادیان الهی داشت، این الگوی نمونه باید در حوزه علمیه جاودان بماند و راه او ادامه‌دار شود.
امام صدر الگوی خوبی برای روحانیت است
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید باقر خسروشاهی، عضو شورای مدیریت حوزه تهران:
- امام موسی صدر دارای خصوصیات مهمی است که این خصوصیات برای روحانیت نیز دارای اهمیت است، هر روحانی که با امام موسی صدر رابطه داشت از ایشان خوشش می‌آمد.
- در حضور رئیس‌جمهور لبنان عده‌ای از روحانیان شیعه حضور پیدا کردند و از امام موسی صدر انتقاد کردند و امام موسی صدر از منتقد خود تعریف کرد و جلسه اختلاف بین روحانیون لبنان به جلسه اخلاقی تبدیل شد.
- پیشنهاد می‌کنم حتما کتاب
هفت روایت خصوصی را مطالعه کنیم، ایشان با خانواده بهترین رابطه و مدارا را داشته و این اخلاقیات از جوانی با ایشان بوده است.
- ایشان از مدرسان خوب حوزه علمیه بود و در درس آیت‌الله خویی شرکت می‌کرد و یکی از افرادی بود که آیت‌الله خویی به او اعتنا می‌کرد؛ این عالم هم جنبه علمی دارد و هم جنبه مردمی؛ ایشان الگوی خوبی برای روحانیت است و اگر ما بخواهیم روحانی خوبی باشیم باید همچون امام موسی صدر باشیم.
- اگر امروز حزب‌الله روبروی اسرائیل ایستاده، ثمره تفکری است که امام موسی صدر بنیانگذاری کرد و سید حسن نصرالله شاگرد و ادامه‌دهنده راه امام موسی صدر است.
مدارا در زندگی امام صدر جایگاه والایی دارد
دکتر علیرضا هزار استاد دانشگاه و پژوهشگر:
- من و هم‌نسل‌های من امام موسی صدر را درک نکرده‌اند، اما بنا به گفته امیر مؤمنان علی(ع) با مشاهده دقیق تاریخ می‌توان از الگوهای رفتاری و تجربیات آن‌ها بهره برد به‌گونه‌ای که در میان آن‌ها زیسته باشیم.
- در حال حاضر در حوزه علمیه، فقه محیط‌زیست، رسانه و از این قبیل دروس جدید را داریم اما موضوع فقه التعایش هم‌اکنون در حوزه علمیه قم وجود خارجی ندارد، باید فقه التعایش که در زندگی امام موسی صدر مشهود است نیز برای بالا رفتن سطح علمی طلاب و اساتید در قم راه‌اندازی شود.
- با بررسی ترمینولوژی زندگی امام موسی صدر و واژگانی که در زندگی ایشان به‌وفور پیدا می‌شود به این نتیجه می‌رسیم که فقه التعایش و مدارا در زندگی ایشان دارای جایگاه والایی است.
- پیامبر(ص) مدارایی با مردم داشت که هویت اسلام محفوظ بماند، مدارای امام موسی صدر با مردم نیز به شیوه نبی مکرم اسلام(ص) است و در حرکت ایشان جایگاه شیعی حفظ می‌شود.
- امام موسی صدر اهل مجامله بود و مجامله در فرهنگ اهل‌بیت یعنی فعل الجمیل و بهترین معنا برای مجامله فعل نیکو بر پایه عدل است.
- تربیت امام موسی صدر کتاب محور نیست بلکه آموزش مستقیم و معلم محور است، امام موسی صدر معلم و مربی تربیت می‌کند.