صاحب نظرانی که در باب اندیشه‌های این عالم بزرگ اسلامی سخن می‌گفتند تصریح کردند که احیاگری امام موسی صدر منحصر بفرد است.

به گزارش مهر، در ابتدای این مراسم، علی‌اصغر محمدخانی، دبیر شورای سازمان گسترش زبان و ادبیات فارسی، پس از معرفی کلّی امام موسی‌صدر، به برخی از ویژگی‌های فکری او پرداخت و گفت: نواندیشی امام موسی‌صدر در حوزه فقه و فرهنگ و گفتگوی ادیان، یکی از تأثیرگذار‌ترین منابع برحوزه‌های مختلف بشری بوده است. او گفت: یکی از کارهای اولیه ایشان تأسیس مجلّه مکتب اسلام بود که تأثیر قابل توجهی بر نسل‌های مختلف گذاشت.

وی محورهای مهم اندیشه و دستاوردهای امام‌موسی صدر را این گونه برشمرد:
۱- بازسازی هویت و انسجام و عزت تاریخی شیعیان؛
۲- پرچمداری حرکت گفتگوی ادیان و تقویت مذاهب در لبنان؛
۳- تأسیس جامعه مقاوم لبنانی در مقابل تجاوزات اسرائیل و توجه به معنویت، عدالت، خردورزی و تأکید برگفتگو.

در ادام جلسه، مهندس مهدی فیروزان، مدیرعامل شهر کتاب مرکزی که تنظیم، تدوین و انتشار آثار امام موسی‌صدر را در کارنامه خود دارد، به برخی از خصوصیات فردی وی اشاره کرد و گفت: او انسانی جستوگر، با دغدغه و بسیار علاقمند به انسان، فارغ از هر دین و نژادی است. وی افزود: امام موسی صدر پس از اتمام دروس حوزوی، به تحصیل در رشته اقتصاد پرداخت؛ چون او می‌خواست تلفیقی بین دین و معرفت ایجاد کند.

فیروزان به توصیفی که یکی از بزرگان مسحیت به نام اسقف فرانس کوئینز، اسقف اعظم دانمارک، از امام موسی‌صدر دارد اشاره کرد و گفت: وقتی که از اسقف فرانس درباره لبنان پرسیدند، او گفت: من تاریخ لبنان را به دو دوره تقسیم می‌کنم: تاریخ قبل از امام موسی صدر و تاریح امام موسی صدر.

وی امام‌موسی صدر را به عنوان کسی که توانسته بین آموزه‌های وحیانی و یافته‌های علمی پیوند ایجاد کند، معرفی کرد و گفت: نقش امام موسی صدر به عنوان مصلحی که توانست در فاصله‌ای کوتاه در لبنان (حدود ۱۸ تا ۱۹ سال)، پیوندی بین شریعت و حقیقت ایجاد نماید و این پیوند را در صحنه عمل نیز پیاده کند، بسیار قابل توجه است.

فیروزان افزود: به تعبیر امام موسی صدر، جامعه لبنان جامعه‌ای است که اگر در جغرافیای زمین، کشوری که آن همه تنوع طوایف داشته باشد، وجود نداشت، مصحلت انسان ایجاد می‌کرد که چنین کشوری را ایجاد کند.

در ادامه این نشست، مهدی محقق، استاد برجسته ادبیات و علوم انسانی، ضمن بیان چگونگی آشنایی خود با امام موسی صدر اظهار داشت که امام موسی صدر درباره آزادی، اندیشه و تساهل و تسامح در دین، بسیار تأمل می‌کرد. وی افزود که امام موسی صدر عقیده داشت که باید تفرقه با ادیان مختلف را کنار بگذاریم و باید اسلام را با کیفیتی که برای همه دنیا جاذبه داشته باشد معرفی کنیم و در این راستا باید به دشمن نیز گوش دهیم تا بتوانیم با او وارد مناظره شویم. دکتر محقق در ادامه گفت: امام موسی صدر بر آن بود که سنت را با مدرنیته پیوند دهد.

در پایان این نشست، دکتر عبدالله نصری، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی، به معیار و میزان بودن امام موسی صدر اشاره کرد و گفت: او از بُعد عمل (فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی) اهمیت داد؛ همچنین آشنایی و همسو بودن او با مقولات مدرن و تلاش او برای وارد کردن مقولات مدرن در حیات معرفتی مسلمانان، حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: ارزشی که امام موسی صدر برای آزادی قائل است و اعتقاد به اینکه محروم کردن مردم از فرصت‌ها، مغایر با آزادیشان است، بخشی از مختصات فکری او را تشکیل می‌دهد.

او در ادامه به برخی از ویژگی‌های آثار امام موسی‌صدر اشاره کرد و افزود: در آثار او، وحدت ادیان و مشترکات و گفتگوی ادیان به چشم می‌خورد. وی برای اصلاح معرفت دینی مسلمانان و نیز ارائه تصویری صحیح از دین اسلام، بسیار تلاش کرد.

عبدالله نصری گفت: موسی صدر با تأکید بر مسئله سازگاری اسلام با مقتضیات زمان، اعتقاد داشت: ما به عنوان کسانی که از دین دفاع می‌کنیم، باید بتوانیم توانمندی دین را با سازگاری زمان تبیین کنیم.

امام موسی صدر ضمن تعریف خاصی که از عالم دینی دارد، بر این باور است که عالم دینی باید از مرز‌های عقیده دفاع کند و نباید مرعوب شود و باید نسبت معرفت دینی را با مقولاتی چون آزادی و حق تبیین کند. به عقیده او باید به آسیب‌شناسی جامعه دینی توجه داشت. او معتقد است کسی که دغدغه دین را دارد، باید به نیازهای انسان نیز توجه کند.

دکتر نصری اظهار داشت: امام موسی صدر نگاه جالبی به مقوله ایمان دارد و معتقد است ایمان باید تحرک‌زا باشد و عاملی بر فائق آمدن بر رنج‌هایمان. به نظر وی ایمان باید در زندگی عینیت داشته باشد و نمی‌تواند جداز متن زندگی باشد.

عبدالله نصری در پایان، با آرزوی شناخت هر چه بیشتر امام موسی صدر و بهره‌مندی از الگوی تفکر ایشان به سخنان خود خاتمه داد.