خاطره خواهرزاده امام موسی صدر از روزی که خواننده سرشناس موسیقی سنتی ایران در سوریه و برای داییاش آواز میخواند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر در سفری که استاد جلال الدین تاج اصفهانی، خوانندۀ سرشناس موسیقی سنتی ایران به سوریه داشته است، با امام موسی صدر دیدار میکند و در همان دیدار برای امام صدر آواز میخواند.
سید مرتضی طباطبایی، خواهرزادۀ امام صدر که در آن دیدار حضور داشته فایل صوتی این آوازخوانی را در اختیار مؤسسه قرار داده است.
طباطبایی همچنین در بخشی از خاطرات خود در گفتوگو با گروه تاریخ شفاهی مؤسسه خاطرۀ این دیدار را بازگو کرده است. متن اینخاطره را به مناسبت 13 آذر سالروز درگذشت استاد تاج اصفهانی بازنشر کردهایم که در ادامه میخوانید.
برایمان چیزی بخوان
«من به همراه امام موسی صدر و برادرم دکتر صادق که از آلمان آمده بود، در زینبیۀ سوریه بودیم که ناگهان صدای کسی را شنیدیم که با لهجۀ اصفهانی گفت: «ای آقای صدر، قربونت برم!» برگشتیم و دیدیم که آقای تاج است. دوید و آمد و امام را بغل کرد و گفت صبح رفته بودم لبنان که شما را ببینم، گفتند شما آمدهاید سوریه. پرسیدم در سوریه کجا باید پیدایتان بکنم و گفتند زینبیه. و حالا بالاخره پیدایتان کردهام.
دایی جان هم خیلی به ایشان محبت کردند و گفتند زود زیارتتان را بکنید و برویم دفتر.
بعد به دفتر ایشان در ابورمانه رفتیم. جای خوب و بزرگی بود. دایی جان از تاج احوالپرسی کردند، از اصفهان، از کسانی که میشناختند، از رفقا و آشنایان و هنرمندها و به هر حال مجلس گل انداخته بود. آقای تاج از من پرسید که «هنوز میخوانی؟» گفتم اینجا مثل ایران نیست که بتوانم تمرین کنم اما چرا، دنبال میکنم. آقای تاج توضیح داد که آمده است اینجا که اگر بشود به عراق برود و میخواست که امام برایش ویزای عراق بگیرد. دایی جان دعوت کردند که مهمانشان باشد و آنجا بماند اما تاج گفت که نه، خانوادهام در هتل هستند و باید بروم. بعد، از این شیرینیهای لبنانی آوردم و تعارفش کردم. برداشت و گفت: این برای خودم و این هم برای عیالم. من هم گفتم پس با ظرف ببرید اینطوری که زشت است. خلاصه، بعد از همۀ اینها و حرفهای مختلفی که زده شد امام به آقای تاج گفتند برایمان چیزی بخوان.
من همیشه یک ضبط صوت کوچک همراهم بود و آن را روشن کردم. ایشان شروع کرد به خواندن آواز. همین که در این نوار ضبط شده است. و تصنیف «ندانمت به حقیقت که در جهان به که مانی / جهان و هرچه در او هست صورتاند و تو جانی» را خواند. بعد هم با همان لهجۀ اصفهانی توضیح داد که این آواز افشاری است و اوجش هم گوشۀ «عراق» است. که دایی جان بلافاصله گفتند: «عراق هم میخوای بری!» و تاج هم زیر خنده زد و گفت: «به به!»
قبلش هم امام خیلی از تاج و صدایش تعریف میکند. موقعی که تاج این را خواند، شاید نزدیک هشتاد سالش بود. چون وقتی که من پیشش بودم شصت سالش بود. استاد خوبی بود. به من میگفت که پدرم همیشه میگفت جلال، اول شعر را تحویل بده، بعد تحریر بده. چون بعضی آوازخوانها فکر میکنند آواز فقط چه چه زدن است. میگفت پدرم میگفت: «شعر را فدای آوازت نکن» و خود تاج میبینیم که چه قدر قشنگ شعر را دکلمه میکند با اینکه آواز میخواند. آن وقتها خیلی از خوانندههای بزرگمان اصلاً آدم نمیفهمید چه میخوانند»
سید مرتضی طباطبایی در انتهای این خاطره اشاره میکند که ویزای عراق برای جلال الدین تاج با مساعدت امام موسی صدر فراهم میشود و تاج در آن سفر از سوریه به عراق میرود.
تاج اصفهانی از جمله سرشناسترین آوازخوانان ایرانی است که شاگردانی از جمله محمدرضا شجریان، حسین خواجه امیری، علیاصغر شاهزیدی، سید رضا طباطبایی کربکندی، علیرضا افتخاری، مرتضی شریف، ناصر یزدخواستی، رضا قرنیان اصفهانی و حمیدرضا نوربخش و نصر الله معین و محمد تقی سعیدی ولاشانی را تربیت و به جامعه موسیقی ایران معرفی کرده است.
وی در سال ۱۲۸۲در اصفهان متولد شد. در ده سالگی نزد پدر و استادانی چون سید عبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین ساعت ساز (خضوعی)، میرزا حسین عندلیب، حبیب شاطرحاجیبه دانش اندوزی پرداخت. وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیدههایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط از آن اشعار استفاده میکرد.
فایل صوتی آوازخواندن جلال الدین تاج در حضور امام موسی صدر را از اینجا بشنوید: