به گزارش روابط عمومی موسسه امام موسی صدر، نشست کنفرانس سران مذاهب فرقه های لبنان به دعوت امام موسی صدر در 5 اکتبر 1975 برگزار شده است. امام صدر با برگزاری این نشست و گردهم آوردن سران مذاهب مختلف سعی دارد تا روحیه ملی و وحدت را میان پیروان این مذاهب به نفع برطرف ساختن مشکلات کشور برانگیزد.

بنابر اسنادی که در جلد ششم کتاب مسیرة الامام السید موسی الصدر منتشر شده است، پیش از نشست اصلی، نشست مقدماتی این کنفرانس، 4 اکتبر در مقر مجلس اعلای شیعیان لبنان برگزار شد که در گزارش این جلسه آمده است:

«امام صدر در قسمتی از این نشست حضور یافت و متنی را که قرار است در ابتدای کنفرانس میان رهبران مذاهب توزیع شود، به حاضران ارائه داد و سپس جلسه را ترک کرد. این نشست به ریاست شیخ محمد مهدی شمس الدین ادامه یافت. امام در یادداشت خود به این نکته اشاره کرده بود که حوادث اخیر «از فروپاشی اخلاق، فقدان روحیۀ شهروندی مسئولانه و وجود ظلم اجتماعی پرده برداشت.» همچنان که «موجب بحران اخلاقی و تربیتی شد.» امام این نشست را موجب بازگرداندن روحیۀ برادری ملی به شهروندان خواند و موجب اعتبار بخشیدن به چهرۀ لبنان در نزد مردم نگران جهان که نظاره‌گر اوضاع هستند. امام بر ضرورت تشکیل جلسه‌ای فوری با حضور نمایندگان رهبران فرقه‌ها یا معاونانشان، برای تعیین دستور کاری حساب‌شده و تکرار این‌گونه جلسات به طور سیار و نیز امکان حضور نمایندگانی از مؤسسه‌های بین‌المللی و عربی و فلسطینی به عنوان ناظر، تأکید کرد.»

پس از برگزاری پیش نشست، کنفرانس سران مذاهب، صبح روز پنجم اکتبر در مقر پاتریارک مارونی در بکرکی و عصر همان روز در دارالفتوای اهل‌سنت برگزار شد. در گزارش مربوط به این کنفرانس آمده است:

«در این نشست علاوه بر امام صدر، شیخ محمد مهدی شمس‌الدین، شیخ حسن خالد، مفتی اهل‌سنت، شیخ محمد ابوشقرا، شیخ عقل دروزیان، آنتونیوس خریش، پاتریارک مارونی‌ها، و اسقفان پاتریارک ماکسیموس پنجم حکیم (مسیحیان روم کاتولیک)، پاتریارک آنتونیوس حایک (مسیحیان سریان کاتولیک)، کاتولیکوس پاتریارک خورین اوّل (مسیحیان ارمن ارتدوکس)، پاتریارک بطانیان (مسیحیان ارمن کاتولیک)، کشیش جورج خضر (مسیحیان روم ارتدوکس)، کشیش اتناسیوس افرام (مسیحیان سریان ارتدوکس)، کشیش روفاییل بیداوید (مسیحیان کلدان)، پدر یوسف العنداری (رئیس‌کل مبلغان مسیحی لبنانی)، معاونان برخی کشیش‌ها و همچنین مدیرکل امور مجلس اهل‌سنت، حضور داشتند.

امام خطاب به حاضران گفت عمل آن‌ها باید در سطح مسئولیتی تاریخی باشد. «نشست سران روحانی نه پارلمان است، نه هیئت گفت‌وگو و نه شورای مؤسسان قانون اساسی جدید؛ بلکه ما روحانیانی هستیم که در نزد مردم موقعیت والایی داریم.» امام بر ضرورت حفظ این ویژگی لبنان تأکید کرد و گفت: «این ویژگی تنها مربوط به مسلمانان یا مسیحیان نیست، و در درجۀ اوّل همان همزیستی است. این همزیستی شاخصۀ لبنان است و هر گروهی هر‌آنچه می‌خواهد با حفظ همۀ حقوق خود انجام می‌دهد. حاکمان تجلی این شاخصه نیستند؛ ماییم که تجلی آنیم.» امام این نگرش را که فرقه‌ها، پایگاه‌هایی ارتجاعی هستند، رد کرد و گفت: «ما شاخصۀ تمدنی را ارائه می‌کنیم و به آن پایبندیم.» ایشان به این نکته اشاره کرد: «اکنون به نام دین، انتقام‌گیری و تخریب شخصیت‌ها و ... انجام می‌شود و اگر ما در برابر این مسئله خاموش بمانیم، کوتاهی کرده‌ایم.» امام صدر بحث تجزیه لبنان را رد کرد و گفت: «همزیستی در لبنان در خطر است.» او همچنین نگرانی خود را نسبت به بند لغو فرقه‌گرایی سیاسی ابراز کرد و گفت: «این مسئله ممکن است حساسیت‌برانگیز باشد.» ایشان خواستار تأکید بر تغییر و تحول شد.»

پس از پایان این نشست، بیانیه ای با توافق حاضران صادر شد که دکتر حسین القوتلی، مدیرکل امور استفتایی اهل‌سنت، این بیانیه‌ را قرائت کرد. در این بیانیه آمده بود:

- مسیحیت و اسلام، اقدامات خشونت‌باری را که در خاک لبنان اتفاق افتاد، محکوم می‌کنند؛

- برجسته‌ترین ویژگی لبنان و بلکه عامل هویت مستقل و تمایز آن در جهان، وجود همزیستی بی‌نظیر در این سرزمین است؛

- زبان محاوره میان لبنانیان باید زبان عقل و گفت‌وگو باشد، نه چیز دیگر؛

- تأکید حاضران بر حاکمیت ملی بر همۀ سرزمین‌های لبنان و پشتیبانی آنان از مسئلۀ فلسطین.


لحظاتی از ورود سران مذاهب به دارالفتوای اهل‌سنت و آغاز کنفرانس در فیلم زیر به روایت آسیوشیتدپرس به تصویر کشیده است.

پخش فیلم