ستاره‌های درخشانی در تاریخ اسلام به چشم می‌خورند اما نام امام موسی صدر که از نظر شخصیتی ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی دارد، در همیشه تاریخ ماندگار خواهد بود؛ چرا که در تاریخ کشور شخصیتی نظیر او کم می‌توان یافت که هم عالم دینی باشد، هم تحصیلکرده دانشگاه، هم با رجال و بزرگان روز جهان ارتباط گسترده داشته باشد هم مورد احترام و محبوب مردم کوچه و بازار باشد، هم از سیاسیون باشد و هم....
البته این‌ها تمامی توصیفات ایشان نیست، برای شناخت بهتر، کافی است به این نکته توجه کنیم که یک عالم دینی و مرجع تقلید بتواند از ابتدای یک جریان تاثیرگذار بر جهان بیندیشد، اظهار نظر کند، نظریات خود را در قالب طرح ارائه کند. راهکار اجرایی شدن طرح‌ها را فراهم آورد، اهداف از پیش تعیین شده را یکی پس از دیگری محقق کند و با به اجرا درآمدن طرح‌هایش با قدرت بر جهان پیرامون خویش، تاثیر مثبت بگذارد.
مطلب زیر از پیامهای امام صدر است که در آستانه ماه مبارک رمضان مسلمانان را خطاب قرار داده و بسیار زیبا از مومنان می‌خواهد با دیدگان باز به استقبال ماه مبارک رمضان بروند.
مومنان! دگربار، رمضان مبارک فرا رسیده است؛ با شبهای الهام بخش، روزهای آموزنده و فضای آکنده از شمیم خاطرات و عبرت‌هایش که مایه جدیت و نظم است.
دگربار، روزه می‌گیریم، شب زنده داری می‌کنیم، شعایر را دوچندان می‌کنیم و سرانجام عید را با شادمانی و خشنودی جشن می‌گیریم و پس از آن، به زندگی عادی باز می‌گردیم.
بدین سان سال‌ها تکرار و بر حجم خاطرات افزوده می‌شود.
اما بیم آن می‌رود که روزه به عادتی بی‌روح و شعایر آن به سنتهایی سرگرم کننده بدل و ماه رمضان از همه معانی اصلی‌اش تهی شده باشد. با نگاهی گذرا درمی یابیم که این موضوع، یعنی مساله روزه و رمضان، مساله همه عبادات و همه مناسبت هاست.
این آفت به همه عبادات و ایام راه یافته و اماکن مقدس و شعایر دینی و همه آموزه‌های آسمانی را دربرگرفته است.
آیا نقش راهبری دین در هدایت آدمی به آخر رسیده است؟ و به آیین‌ها و خاطرات و تجمل بدل شده است؟ یا اینکه اساسا آموزه‌های دینی برای تخدیر آدمی آمده‌اند و از آنجا که سختی‌ها فراگیرند، این آموزه‌ها نیز همه زندگی آدمی را فرا گرفته‌اند. آیا اکنون که آدمی بر بسیاری از مشکلات و سختی‌هایش چیره گشته، باید از نقش دین بکاهیم؟ مومنان! بهتر است پیش از آنکه دیگران از ما بپرسند، ما خود این پرسش دشوار را از خود بکنیم.
اما حقیقت این است که این پرسش و پاسخ‌ها پیش‌تر مطرح شده‌اند، اما ما آن‌ها را نادیده گرفتیم، بر آن‌ها چشم پوشیدیم و از سخن گفتن درباره آن‌ها روی برتافتیم، تا با واقعیت دلهره آور و تلخ روبه رو نشویم.
مومنان! روزه ماه رمضان و دیگر عبادات و شعایر دینی، تنها فعالیتی جسمانی نیستند، بلکه حرکاتی سرچشمه گرفته از عقل و دلند که به قالب حس درمی آیند و با آن در می‌آمیزند، از همین رو، هر‌گاه به دور از دخالت عقل و دل انجام گیرد، اعمالی خشک، کمرنگ و تقلیدگونه‌اند که ما را به خود مشغول می‌کنند ولی تاثیری نمی‌گذارند.
برماست تا در این تجربه تازه و این ماه مبارک و در روزه‌اش، عقل و دل را در کنار جسم فعال کنیم. باید تفکر و تامل کنیم، باید عشق بورزیم و حساس باشیم. باید این عشق و آن تامل را در متن روزه خود جاری سازیم.
پیامبر فرمودند: تفکر ساعه خیر من عباده سبعین سنه (یک ساعت تفکر، بر‌تر از ۷۰ سال عبادت است). امام صادق نیز فرموده‌اند: «هل الدین الا الحب؟» (آیا دین جز محبت است؟) این چنین روزه زنده‌ای، سپر آتش است و یکی از ارکان اسلام، مهمانی خداوند است و تکریم انسان.
قدر انسان است و قدر او. فقط در این صورت است که رمضان شرایط و فضایی را فراهم می‌کند که در آن انسان گرامی ساخته می‌شود؛ انسانی که فاتح مکه است و پیروز بدر و سازنده تاریخ.
این چنین رمضانی ماه الفت و همدردی با دیگران و فصل فراموشی کینه‌ها و اتحاد صفوف است. ماه وحدت کلمه و وحدت دل‌ها و ماه رستاخیر دوباره امت است.
این گونه روزه داری ماه رمضان نخستین گام در ساختن امت و تاریخ است، تمرینی برای جهاد و آمادگی برای نبرد است، آغاز بازگشت به سوی خداست، به سوی سرزمین مقدس خدا، به سوی قدس. این وعده حق خداوند است و خداوند از وعده‌اش تخلف نمی‌کند.
ترجمه: مهدی فرخیان