امروز نهم شهریور ماه مصادف با بیست و نهمین سالروز ربوده شدن امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان است.
امام صدر به همراه «محمد یعقوب» از یاران وی و «عباس بدرالدین» روزنامهنگار لبنانی نهم شهریور ماه ۳۱) ۱۳۵۷اوت سال (۱۹۷۸در پاسخ به دعوت رسمی «معمر قذافی» رهبر لیبی به این کشور سفر کرد، اما اندکی بعد در این کشور ربوده شدند و تاکنون خبری از سرنوشت آنان به دست نیامده است.
به گزارش ایرنا از بیروت، امروز در جای جای لبنان از نبطیه، صور و صیدا در جنوب گرفته تا بیروت و بعلبک در مرکز و شرق لبنان یاد امام صدر، اندیشهها، مهربانیها و خدماتش گرامی داشته و مهمتر اینکه بر ضرورت پیگیری برای مشخص شدن وضعیت او تاکید میشود.
مردم و مسوولان قدرشناس لبنان از چند روز پیش با برنامههای ویژه در تدارک برگزاری آیینهای بزرگداشت این بزرگمرد اندیشه و عمل هستند.
بنا بر اظهار اکثر شخصیتهای سیاسی لبنان، امروز این کشور بیش از هر زمان دیگر به وجود شخصیت امام موسی صدر به عنوان عاملی برای وحدت، همدلی و تلاش برای حل مشکلات جامعه لبنان نیازمند است.
«امیل لحود» رییس جمهوری لبنان امام «موسی صدر» را سمبل و نماد کرامت ملی لبنان نام برده و گفته است امام صدر از نادر افرادی بود که میدانست لبنان چگونه باید در سایهٔ وحدت ملی با کشورهای عربی و اسلامی و جهان ارتباط داشته باشد، به همین دلیل در قلب و عقل همه انسانهای مخلص از همه طوایف جا داشت.
به گفته رییس جمهوری لبنان امام موسی صدر پیش از هر کس دیگری گفته بود که لبنان به دلیل تنوعی که دارد، اگر تجربهٔ موفق داشته باشد میتواند الگویی برای همه جهان باشد.
لحود گفت: امام موسی صدر از نخستین کسانی بود که ندا داد لبنان به دلیل مقاومتش قوی است و قدرت لبنان در ضعفش نیست بلکه لبنان قادر به دفاع از خود است.
«نبیه بری» رییس مجلس لبنان نیز، ضمن دعوت از مردم این کشور برای مشارکت درآیین بیست و نهمین سالروز ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراه وی، حضور گستردهمردم در این آیین را احترام گذاشتن آنان بههمهٔ ارزشها و انسانیتها نام برده و تاکید کرده است که نظام لیبی به عنوان عامل ربوده شدن وی باید از گمراه کردن و نادیده گرفتن موضوع امام صدر و دو همراه وی دست بردارد.
بری معتقد است امام موسی صدر لبنان را مرکز گفتوگوی تمدنها و ادیان قرار داد.
«مروان حماده» وزیر ارتباطات لبنان و از ارکان گروه ۱۴مارس نیز گفته است لبنان در سی و نهمین سالگرد ربوده شدن امام موسی صدر، وی و همراهانش را به یاد میآورد که انسانهایی بزرگمرد، فرامذهبی، طایفی و وجودی نادر در گفتوگو و تسامح بودند.
حماده افزوده است: این ویژگیها موجب شد تا امام صدر به انسانی نادر در فرهنگ سیاسی و دینی تبدیل شود، انسانی که حامی حاکمیت، استقلال و شجاعت در مقابل اشغالگری اسراییل و عصیانگر در برابر دخالتهای غربی و همهٔ کسانی بود که چشم طمع به لبنان داشتند.
وی افزود لبنان و من بطور شخصی به یاد میآورم که امام موسی صدر برای تحکیم روابط بین فرزندان این کشور از طوایف مختلف و ایجاد وحدت بین آنان تلاش بسیاری کرد.
حماده گفت امام موسی صدر رهروان فراوانی در لبنان داشت و از حکمت و روشن بینی خاصی برخوردار بود.
به گفتهٔ وزیر ارتباطات لبنان این کشور در شرایط کنونی برای ایجاد یکپارچگی، وحدت و نجات به چنین مردانی نیاز مبرم دارد.
مجلس اعلای شیعه لبنان نیز بار دیگر نظام لیبی را مسوول ناپدید و ربوده شدن امام صدر اعلام و از عملکرد مسوولان رسمی این کشور در برابر ماجرای این آدم ربایی ابراز نارضایتی کرده است.
اما خارج از چارچوبهای سیاسی، امام صدر به دلیل حسن نیت، تلاش برای اعتلای جامعه لبنان، فعالیت در راستای محرومیت زدایی و خدمات بیشماری که از خود به یادگار گذاشت در قلب و جان میلیونها شیعه و دیگر طوایف لبنانی اعم از اهل سنت، مسیحیان و دروزیان قرار دارد.
امام موسی صدر روز چهاردهم خردادماه سال ۱۳۰۷هجری شمسی در شهر مقدس قم دیده به جهان گشود.
پدر ایشان مرحوم آیتالله سید صدرالدین صدر، جانشین مرحوم آیتالله شیخ عبدالکریم حائری موسس حوزه علمیه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود.
امام موسی صدر پس از تحصیلات معمول، وارد حوزه علمیه قم شد و در مدت کوتاهی ضمن بهرهمندی از محضر استادان بنام حوزه همچون حضرات آیات سید محمد باقر سلطانی طباطبایی، شیخ عبدالجواد جبل عاملی، امام خمینی و سید محمد محقق داماد، دروس دوره سطح را به پایان رساند و نزدیک به ۱۳سال از محضر مدرسین بزرگ حوزههای علمیه قم و نجف کسب فیض کرد.
امام موسی صدر در کنار تحصیلات حوزوی، در سال ۱۳۲۹برای تحصیل در رشته حقوق به دانشگاه تهران وارد شد.
وی در اواخر سال ۱۳۳۸و به دنبال توصیههای حضرات آیات بروجردی، حکیم و شیخ مرتضی آل یاسین، وصیت مرحوم آیتالله سید عبدالحسین شرفالدین رهبر متوفی شیعیان لبنان را پذیرفت و به عنوان جانشین آن مرحوم، سرزمین مادری خود ایران را به سوی لبنان ترک کرد.
امام موسی صدر برای اصلاح امور فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعهٔ شیعیان لبنان و تلاش برای معرفی مکتب اهل بیت به جهانیان رهسپار لبنان شد و برای رسیدن به اهداف خود اقدام به بازسازی هویت، انسجام و عزت شیعیان لبنان کرد.
امام موسی صدر در همان سال و همزمان با آغاز فعالیتهای گسترده دینی و فرهنگی خود در مناطق شیعهنشین لبنان، برای محرومیت زدایی جامعهٔ شیعیان مطالعات عمیقی را با هدف ریشه یابی عوامل عقب ماندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این طایفهٔ لبنان انجام داد.
وی در سال ۱۳۳۹و پس از احیای سازمان جمعیت خیریه البر و الاحسان، با تنظیم برنامهای ضربتی نیازهای مالی خانوادههای بیبضاعت را تامین و بین سالهای ۱۳۴۰تا ۱۳۴۸در سراسر لبنان دهها جمعیت خیریه و موسسات فرهنگی و آموزش حرفهای را راهاندازی کرد.
حاصل این فعالیتها، کسب اشتغال، خودکفایی اقتصادی هزاران خانواده بیبضاعت، کاهش درصد بیسوادی، رشد فرهنگ عمومی و به اجرا درآمدن صدها طرح عمرانی در مناطق محروم لبنان بود.
امام موسی صدر در سال ۱۳۴۵و پس از اجتماعات عظیم و چند روزه شیعیان لبنان در بیعت با ایشان، رسما از حکومت وقت خواست تا همانند دیگر طوائف آن کشور، مجلسی برای سازماندهی طایفهشیعه و پیگیری مسائل آنان تاسیس شود.
مجلس اعلای اسلامی شیعیان که اولین بخش از برنامه درازمدت امام صدر به شمار میرفت، خرداد ماه سال ۱۳۴۸تاسیس و خود وی با اجماع آرا به ریاست آن انتخاب شد.
امام موسی صدر در سال ۱۳۵۳جنبش محرومان را پایهگذاری کرد و همزمان با فعالیتهای اقتصادی برای محرومیت زدایی از چهره لبنان و جامعه شیعیان، پرچمدار حرکت گفتوگوی ادیان و تقریب مذاهب در لبنان بود.
وی پایههای روابط دوستانه و همکاری صمیمانهای را با رهبران دینی مسیحی و اهل سنت لبنان بنا گذاشت و در کلیساها، دیرها و مجامع دینی و فرهنگی مسیحیان و اهل سنت حضور گستردهای داشت.
امام صدر در سال ۱۳۴۴نخستین دور گفتوگوهای اسلام و مسیحیت را با حضور بزرگان این دو دین الهی، در لبنان برگزار کرد و پس از جنگ شش روزه اعراب و اسراییل در سال ۱۳۴۶به دیدار پاپ رفت و از سال ۱۳۴۷به عضویت مرکز اسلامشناسی استراسبورگ در آمد.
وی در سال ۱۳۴۹رهبران مذهبی مسلمانان و مسیحیان جنوب لبنان را در چارچوب کمیتهٔ دفاع از جنوب گرد همآورد تا برای مقاومت در برابر تجاوزت رژیم صهیونیستی چاره اندیشی کنند و در سال ۱۳۵۷موفق شد رهبران مسلمان و مسیحی لبنان را جهت برپایی یک جبهه فراگیر ملی متقاعد کند.
امام موسی صدر گرچه لبنان را محل اصلی فعالیتهای خود قرار داده بود، اما هیچگاهاز دیگر مسایل جهان اسلام از جمله انقلاب اسلامی، حوزههای علمیه، اتحادیه عربی اسلامی جهت مبارزه با رژیم صهیونیستی وگسترش تشیع در آفریقا غافل نبود.
امام موسی صدر در سوم شهریور سال ۱۳۵۷و در آخرین مرحله از سفر دورهای خود به کشورهای عربی، بنا بر دعوت رسمی معمر قذافی وارد لیبی شد.
اما شش روز بعد و در نهم شهریور همان سال ربوده شد.
دستگاههای قضایی دولتهای لبنان و ایتالیا و همچنین تحقیقات انجام شده از سوی واتیکان، ادعای رژیم لیبی مبنی بر خروج امام صدر از آن کشور و ورود او به رم را تکذیب کردهاند و مجموعهٔ اطلاعات آشکار و پنهانی که طی دو دهه پیش بدست آمده روشنگر این واقعیت است که امام موسی صدر هرگز خاک لیبی را ترک نکرده است.