روابط عمومی مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر: ۱۳ آبان، سالگرد تبعید امام خمینی به ترکیه، یادآور آغاز حرکت اعتراضی ایشان از طرفی، و حمایت‌های امام موسی صدر از مبارزۀ مردم ایران از طرف دیگر است. با وجود اینکه امام موسی صدر چهار سال قبل از شروع نهضت امام خمینی، به لبنان هجرت کرده بود، این دوری و فعالیت‌های گسترده در لبنان، مانع از توجه امام صدر به تحولات ایران نشد. از جمله اولین اقدامات و حمایت‌ها، برخورد وی در مقابل دستگیری امام خمینی در سال ۱۳۴۲ و بعد، تبعید ایشان به ترکیه است. 

این تلاش امام موسی صدر در کتاب سیره و سرگذشت امام موسی صدر، این‌چنین روایت شده است: 

«پس از حادثۀ حملۀ عوامل شاه به مدرسۀ فیضیۀ قم که هم‌زمان با گردهمایی طلاب برای مراسم عزاداری به مناسبت سالروز شهادت امام صادق (ع) به وقوع پیوست، امام خمینی‌ (ره) در سخنرانی‌های خود صریحاً اعمال شاه را محکوم می‌کند و با صدور چندین بیانیه مردم را به مبارزه با مزدوران استعمار و صهیونیسم فرا می‌خواند. در پی این وقایع، شاه فرمان دستگیری امام خمینی (ره) را صادر کرد و به دنبال آن، نیروهای ارتش به روی مردمی آتش گشودند که برای آزادی امام خمینی (ره) دست به راهپیمایی زده بودند و فاجعۀ کشتار ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ شمسی (۱۹۶۳ میلادی) به وقوع پیوست. اقدامات امام موسی صدر و تماس‌هایی که ایشان با علمای بزرگ برقرار کرد و نیز، طرح موضوع از سوی امام صدر در محافل مختلف بین‌المللی، در آزادی امام خمینی که مدتی بعد صورت گرفت، تأثیر داشت. 

امام صدر در سفری پنج روزه به دعوت واتیکان عازم ایتالیا و در شهر رم با استقبال گرمی روبه‌رو شد و ایشان برای حضور در مراسم تاج‌گذاری پاپ پل ششم دعوت شد. امام صدر نیز موضوع دستگیری امام خمینی در ایران و مواضع علما و حکومت ایران را برای مقامات واتیکان تشریح کرد. 

بدین‌ترتیب، امام صدر نخستین روحانی مسلمان بود که به واتیکان سفر کرد. این سفر تاریخیِ بی‌سابقه برای مسیحیان و مسلمانان اهمیت خاصی داشت و تجلی جلوه‌هایی از آزداندیشی ایشان بود. برخی افراد از این سفر ناخشنود بودند و در برابر آن موضع‌گیری و از آن انتقاد کردند.» 

در اسناد ساواک در مورد این دیدار و گفت‌وگوهای انجام شده چنین آمده است: 

«شماره: ۲۳۱/۲/۸۷۰۲

تاریخ: ۴۲/۹/۲۵

موضوع: اظهارات وزیر خارجه پاپ به سید موسی صدر روحانی ایرانی

در تاج‌گذاری پاپ که سید موسی صدر نیز حضور داشته، وزیر خارجۀ پاپ به وی به طور صریح و خیلی جدی گفته است که تمام فعالیت‌های واتیکان و جامعۀ روحانیت این است که مردم را به روحانیت نزدیک نماید. به این لحاظ بایستی روحانیت پا به پای ترقیات علمی و اجتماعی پیش رود تا بتواند نزدیکی خود را با مردم بیشتر و مقام خود را محفوظ دارد. حال که در ایران با اقدامات شاهنشاه ترقیات منطقی و عظیمی صورت می‌گیرد، روحانیت با آن مبارزه می‌نماید و این اقدام باعث خواهد گردید که مردم از دیانت بیزار شوند و بالنتیجه به صورت وخیمی یک دشمن خطرناک در مذهب ظاهر گردد و از این جهت سیاست واتیکان در تأیید اقدامات شاهنشاه است. 

در جواب سید موسی صدر اظهار داشته، روحانیون بزرگ با اصلاحات مخالفت اصولی ندارند و فقط خواسته‌اند در نحوه اجرا نظریاتی اظهار دارند، چون ایران کشور آزادی بود و روحانیون همیشه بدین نحوه عمل نموده‌اند، ولی با کمال تأسف عده‌ای ماجراجو و عوام‌فریب، این اظهار عقیده را به صورت زشتی درآورده‌اند و علمای بزرگ وقتی که این وضع را دیدند، آرام شده و در حال حاضر اعتراضی ندارند.» [۱] 

امام صدر پس از سفر به واتیکان، سفر خود را به سوییس و فرانسه و بلژیک و اسپانیا و الجزایر و مراکش ادامه داد و دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی از او استقبال کردند. امام صدر در آن سفر با شخصیت‌های مهم تماس گرفت و روزنامه‌های مهم جهان و فعالان اجتماعی ژنو و هامبورگ و پاریس و بُن و دیگر مناطق را از موضوع دستگیری امام خمینی آگاه کرد. آیت‌الله خویی، مرجع بزرگ شیعیان جهان، در این خصوص می‌گوید: «سفر سیّد موسی [صدر] نقش اساسی در آزادی سید خمینی داشت.» [۲] 

در کتاب امام موسی صدر امید محرومان، بعد از اشاره به اقدامات بالا آمده است: 

«بعد از سخنرانی تاریخی حضرت امام خمینی دربارۀ قرارداد ننگین کاپیتولاسیون که منجر به تبعید معظم له در تاریخ ۱۳۴۳/۸/۱۳به ترکیه شد، بلافاصله امام موسی صدر طی تماس‌های سیاسی بسیار با شخصیت‌های مختلف مسیحی و اهل سنت در اروپا و شمال آفریقا جهت تأمین امنیت حضرت امام در ترکیه و انتقال معظم له به نجف با جان و دل کوشید.» [۳] 

------
[۱] یاران امام به روایت اسناد ساواک، امام موسی صدر. ج ۱. ص ۲۵
[۲] سیره و سرگذشت امام موسی صدر، چاپ دوم، ج ۱، ص ۱۱۹ ـ ۱۲۱
[۳] امام موسی صدر امیدمحرومان، چاپ اول، ص ۱۹۴