دکتر محمدعلی مهتدی، پژوهشگر ارشد خاورمیانه، راهنمای دورۀ سیر مطالعاتی شناخت لبنان معاصر و جمع‌خوانی کتاب سیره و سرگذشت امام موسی صدر به تشریح اهمیت و چگونگی برگزاری این دوره پرداخت.
دکتر مهتدی در گفت‌وگو با سایت مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، دربارۀ ضرورت شناخت لبنان معاصر و نقش امام موسی صدر در این شناخت و جایگاه ایشان در لبنان معاصر گفت: لبنان چون کشور کوچکی است، در ظاهر به نظر می‌رسد که در مقایسه با کشورهای مهم منطقه مثل ترکیه و مصر، اهمیت زیادی ندارد، اما در واقع این گونه نیست و به چند علت لبنان کشور مهمی است و بررسی وضعیت معاصر لبنان بسیار به فهم رویدادهای منطقۀ خاور میانه کمک می‌کند.
مهتدی گفت: در این زمینه می‌شود چند عامل را نام برد: اولاً به علت بافت اجتماعی لبنان که از چند فرقۀ مذهبی مسلمان و مسیحی ترکیب شده، فرهنگ‌های مختلف دینی در این کشور با هم تعامل دارند و این تعامل یا تضاد فرهنگ‌ها می‌تواند نمونه‌ای برای بررسی باشد و اگر بتوان از این وضعیت یک نمونۀ مثبت ایجاد کرد، می‌توان آن را به عنوان یک ماکت ارایه کرد تا در سطح منطقه و حتی جهانی گسترش یابد و این در حقیقت اندیشۀ امام صدر است که اگر در لبنان گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها به نتیجه برسد، می‌توان این را به مثابۀ الگویی در سطح منطقه و جهانی برای همکاری بین ادیان و تمدن‌ها مطرح کرد.
دکتر مهتدی در این باره توضیح داد: امام موسی صدر این مسئله سال‌ها قبل از این‌که ساموئل هانتینگتون مسئلۀ برخورد تمدن‌ها را مطرح کرده باشد و بعد از آن، دکتر محمد خاتمی بحث گفت‌وگوی تمدن‌ها را مطرح کرده باشد، در آن زمان، در دهۀ شصت و هفتاد میلادی، بیان کرد و دنبال چنین الگویی از همکاری بین مذاهب و ادیان مختلف در لبنان بود تا این الگو را بتواند در سطح منطقه و جهانی ارایه کند.
کارشناس مسائل خاورمیانه در بیان عامل دوم گفت: ثانیاً لبنان در شرق مدیترانه در واقع یک بعد غربی دارد و یک بعد عربی یا خاورمیانه‌ای. و می‌تواند رابطی بین شرق و غرب باشد؛ بین خاورمیانه و غرب و اروپا و این نیز نشان‌دهندۀ نقشی است که لبنان می‌تواند برای ایجاد فهم و درک متقابل و گسترش روابط بر عهده داشته باشد.
دکتر مهتدی عامل سوم را مرتبط با «مقاومت» دانست و گفت: ثالثاً در دهۀ شصت و هفتاد میلادی، اهمیت لبنان در این بود که مقاومت فلسطین در آنجا حضور داشت. و نقش مقاومت فلسطین در منطقه بسیار مهم بود. و از آنجا که عامل مقاومت فلسطین در منطقه به عنوان یک متغیر بسیار مؤثر مطرح بود، طبیعتاً لبنان اهمیت خاصی داشت. اما بعد از جنگ 1982 و اخراج فلسطینی‌ها از لبنان، مسئلۀ مقاومت مطرح شد که البته از سال‌ها قبل از آن امام موسی صدر آن را مطرح و شروع کرده بود. اما با اشغال لبنان به دست اسرائیل مقاومت ابعاد گسترده‌ای گرفت که در نهایت در سال 2000، یعنی بعد از هجده سال مبارزه منجر به شکست اسرائیل و عقب‌نشینی ارتش اسرائیل شد. و بعد هم در سال 2006 جنگ سی و سه روزه را دیدیم که طرح مشترک غرب و اسرائیل و چند کشور عربی برای نابود کردن مقاومت به شکست انجامید. و الان مسئلۀ مقاومت مهم‌ترین متغیر در تحولات منطقه محسوب می‌شود. زیرا در همۀ مسائلی که در کشورهای مختلف منطقه، در سوریه، در عراق، در لبنان، در یمن، در مصر و در جاهای مختلف، وجود دارد، نقش «مقاومت» را در تحولات مختلف این کشورها شاهدیم.
وی افزود: در این محور، مقاومت اسلامی لبنان، یعنی حزب الله، مهم‌ترین حلقه محسوب می‌شود و شما هر تحولی را که در منطقه بررسی کنید، می‌بینید که در این بررسی به آن نقطه می‌رسیم که مسئلۀ مقاومت مطرح می‌شود.
مهتدی گفت: بنابراین، برای درک تحولات منطقۀ خاور میانه، نیاز است که ما لبنان را بررسی کنیم و اهمیت حضور مقاومت در لبنان و نقش منطقه‌ای مقاومت اسلامی لبنان را بررسی کنیم و به این دلایل، مطالعۀ لبنان مهم است؛ چون واقعاً بدون مطالعۀ لبنان نمی‌شود مسائل منطقه را به طور جداگانه بررسی کرد و از آن نتیجه گرفت.
راهنمای دورۀ سیر مطالعاتی شناخت لبنان معاصر گفت: سعی ما این خواهد بود که در این دوره هم لبنان امروز را معرفی کنیم هم نگاهی به تاریخچۀ لبنان داشته باشیم و هم بافت اجتماعی لبنان را بررسی کنیم و این ابعادی که اکنون صحبت کردم، در خلال این جلسه تحلیل می‌شود.
مهتدی دربارۀ جمع‌خوانی کتاب «سیره و سرگذشت امام موسی صدر» که در این دورۀ سیر مطالعاتی در دستور کار است، گفت: از آنجا که در حال حاضر مقاومت در لبنان و در خاور میانه مهم‌ترین مسئله است، و بنیان‌گذا مقاومت هم امام موسی صدر است و چارچوب‌های نظری مقاومت، اندیشه‌های امام موسی صدر است، کتاب «سیره و سرگذشت امام موسی صدر» می‌تواند برای مطالعۀ لبنان مبنا باشد و به همین علت ما بر اساس این کتاب و فصل‌های این کتاب جلسات را تشکیل می‌دهیم.
به گزارش روابط عمومی مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، دورۀ پاییز 1394 دوره‌های سیر مطالعاتی آثار امام موسی صدر، به‌زودی برگزار خواهد شد و علاقه‌مندان برای ثبت نام در این دوره‌ها می‌توانند اطلاعات بیشتر را در اینجا بخوانند.