بیست و دومین نشست «اندیشه و عمل» با موضوع «تمدن اندیشی»روز دوشنبه پنجم مردادماه ۱۳۹۴ با سخنرانی دکتر محسن الویری برگزار شد.
در این نشست، دکتر محسن الویری، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم تمدن اندیشی و دیدگاه امام موسی صدر به تمدن را بررسی کرد. وی در مقدمه ای کوتاه تمدن اندیشی را اندیشیدن در باره تمدن به جای گردآوری اطلاعات و تحلیل مسائل جامعة کنونی از منظر و در مقیاس تمدنی تعریف کرد و سپس پرسش های اصلی در این مبحث را برشمرد و تصریح کرد در آثار امام موسی صدر پاسخ های روشنی به این پرسش ها وجود دارد. به گفته وی انسان تمدن اندیش باید به این پرسش ها پاسخ دهد: چیستی تمدن، معیار تمایز تمدن، گذشته تمدنی فرد، وضع تمدن کنونی جهان و آینده تمدنی.
الویری در ادامه شواهدی از تمدن اندیش بودن امام موسی صدر را بیان کرد. وی تحلیل امام موسی صدر از ایجاد اسرائیل و انقلاب ایران را دو نمونه از تمدن اندیشی امام صدر برشمرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم به ویژگی های تمدن اندیشی امام موسی صدر اشاره کرد. از منظر وی، دین بنیاد بودن، تکثرپذیری و وحدت گرایی، انفتاح در برابر دیگران و موضع مشخص داشتن نسبت به تمدن غرب ویژگی های تفکر امام موسی صدر است.
الویری تصریح کرد: تکثر لازمة هویت است. به محض این که به وحدت معتقد شدیم، همین که تشکیل یک واحد کوچک اجتماعی را پذیرفتیم، یعنی همین که قبول کردیم حداقل باید دو نفر وجود داشته باشند تا یک واحد اجتماعی شکل بگیرد، تکثر را پذیرفتهایم و لذا عدم التزام به لوازم این تکثر تبدیل ناپذیر و تحویلناپذیر با هر حرکت اجتماعی ناسازگار است و امام موسی را به حق باید در زمینه تبیین این نکته و مهمتر از آن عینیت بخشیدن به آن در رأس تمام مصلحان اجتماعی معاصر شمرد. بنده هیچکس را در بین عالمان سنی و شیعی معاصر بدین پایه از معرفت و موفقیت همزمان نمیشناسم.
وی با تأکید بر مفهوم و واژه انفتاح گفت: منفتح بودن یعنی گشاده رویی و سعه صدر داشتن در مقابل دیگران. اندیشه و مهمتر از آن سیرة عملی امام موسی نشان دهندة آن است که ایشان در برابر همه جز کسانی که در رفتارشان جز به ظلم عمل نمی کنند یعنی رژیم صهیونیستی نگاهی منفتح و گشاده و باز دارند و این بی تردید در شمار شاخص ترین ویژگی های انبیاء و اولیاء خداست. انفتاح ملازم انفعال نیست، انفتاح بر وزن انفعال هست ولی هم وزن آن نیست، انفتاح از نظر ساختار واژگانی بر وزن انفعال هست ولی در ساحت سیاسی، الزاما هم وزن آن نیست. این تلقی ناصوابی است که برخی می گویند ما اصلا چه گفتگویی با کفر داریم. از نظر من این نظر زیر سؤال بردن فلسفه دعوت همه پیامبران است.
الویری افزود: این نگاه باز در برخورد با تاریخ هم اثر می گذارد و امام موسی صدر انحطاط های تاریخ بشر را به چشم تجربه می بیند و تاریخ واقعی را تاریخ تمدن مردم می داند و نه تنها حاکمان و پیروزان.