گفت وگويى كوتاه با ابوياسر عادل عون نماينده جنبش امل در تهران و از ياران قديمى شهيد مصطفى چمران.
آنچه مى خوانید گفت‌و‌گویى کوتاه با ابویاسر عادل عون نماینده جنبش امل در تهران و از یاران قدیمى شهید مصطفى چمران است که نقش بسزایى در تاسیس اولیه جنبش امل در لبنان تحت رهبرى امام موسى صدر داشته است. گفت‌و‌گوى حاضر پیرامون اوضاع و احوال کنونى لبنان در دفتر روزنامه صورت گرفت و ابوصلاح فحص زحمت ترجمه آن را بر عهده گرفتند که از ایشان سپاسگزاریم.
• • •
• آقاى عادل عون به نظر شما چه عواملى باعث بروز جنگ اخیر در لبنان شده است؟
مسئله آغاز جنگ اخیر، مسئله اى نیست که ریشه آن در حوادث اخیر قابل جست‌و‌جو باشد بلکه این مسئله امتداد حوادثى است که از سال ۱۹۴۲ یعنى سال بنیانگذارى کشور اسرائیل به وجود آمده است. این جنگ در واقع در راستاى همان بحران است. از همان سال تاسیس اسرائیل تا سال ۱۹۸۲ هیچ ارتش عربى نتوانست بر لشکر اسرائیل پیروز شود و همیشه مجبور به عقب نشینى بوده‌اند.
• فکر مى کنید مهم‌ترین دلیل این اتفاق یعنى عدم پیروزى اعراب بر اسرائیل چه بوده است؟
خیلى روشن است، اسرائیل کشورى متحد بود که از سوى دولت هاى بزرگ حمایت مى شد در حالى که کشورهاى عربى همگى متفرق بودند و با خودشان هم درگیرى داشتند، این باعث شکست آن‌ها بود. در همان زمان هاى بحرانى بود که خداوند یک رهبر و منجى بزرگ براى ما فرستاد که او همان امام موسى صدر بود.
• آیا آمدن امام موسى صدر به جنوب لبنان تاثیرى بر مقاومت علیه اسرائیل داشت؟
بله، دقیقاً امام موسى صدر گفت اسرائیل شر مطلق است و ما نمى توانیم بر او پیروز شویم الا به مقاومت و ایمان. او الگوى ائمه را براى شیعیان جنوب لبنان احیا کرد و آن‌ها را متوجه راه امام حسین (ع) کرد. این گونه بود که هسته اصلى مقاومت در برابر اسرائیل در میان شیعیان شکل گرفت و جنبش امل پدید آمد. امام موسى صدر اعتقاد داشت که جنگ ما با اسرائیل جنگ زمین و خاک نیست، جنگى براى بودن یا نبودن است. اسرائیل مى خواهد که ما نباشیم، اینگونه بود که جنبش امل شکل گرفت تا شیعیان لبنان را سامان دهد.
• جنبش حزب الله چگونه پدید آمد؟
جنبش امل زمینه و بستر مقاومت را در لبنان و به ویژه در جنوب فراهم کرد. تا آنجا که مى دانید شهید چمران از بنیانگذاران امل بود، سپس حزب الله در جنوب پدید آمد و با توجه به بسترى که امل آماده کرده بود خیلى زود توانست در میان شیعیان جنوب گسترش یابد. به طورى که مى توان گفت از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۰ مقاومت در لبنان در دست نیروهاى امل بود و بعد آن در دست حزب الله قرار گرفت تا آنکه در سال ۲۰۰۰ اسرائیل از لبنان عقب نشینى کرد و این اولین پیروزى اى بود که حاصل تلاش هاى جنبش امل و حزب الله بود.
• چرا اسرائیل بیشتر با جنبش مقاومت جنوب لبنان مشکل دارد تا با کشورهاى عربى؟
خیلى واضح است چون جنبش مقاومت اهل سازش نیست ولى کشورهاى عربى به راحتى سازش مى کنند و در واقع رفتار شیعیان در جنوب لبنان الگویى براى فلسطینیان شد و آن‌ها توانستند مقاومت کنند و این مسئله اسرائیل را عصبانى مى کرد و هنوز هم عصبانى مى کند.
• در مورد جنگ اخیر در لبنان چه نظرى دارید؟ چرا این جنگ با این ابعاد وسیع آغاز شد؟
روشن‌ترین جواب به سئوال شما این است که اسرائیل مى خواهد مقاومت را براى همیشه نابود کند و همه آن‌ها را از بین ببرد. این جنگ جنگى علیه همه زیرساخت هاى مقاومت است هم حزب الله و هم امل. آن‌ها مى خواهند شیعه نباشد. براى همین دو اسیر را بهانه کرده و به شیعیان حمله کرده‌اند، والا چرا با گروه هاى دیگر مشکل ندارند؟ آن‌ها مى خواهند شیعه را از بین ببرند، شیعه هم که در جنوب لبنان یعنى امل و حزب الله.
• منظور شما این است که تنها همین دو گروه در حال مقاومت در برابر اسرائیل هستند؟
البته ارتش لبنان که شامل مسلمانان سنى و مسیحى هم مى شود، در این جنگ حضور دارند ولى کمرنگ. در واقع آن‌ها مى خواستند ارتشى را در مرزهاى جنوب مستقر کنند که بیشتر حافظ مرز اسرائیل باشد و امنیت اسرائیل را تضمین کند والا توانایى ایستادگى در برابر حملات ارتش اسرائیل را نداشتند. شما ببینید در قطعنامه ۱۵۵۹ سازمان ملل اسرائیل موظف به عقب نشینى از لبنان مى شود اما چرا این مسئله ۲۳ ماه طول مى کشد؟ این نشان مى دهد که ارتش لبنان و un توانایى مقابله با اسرائیل را ندارند و تنها گروه هاى مقاومت هستند که مى توانند با عملیات چریکى و شبه نظامى اسرائیل را وادار به عقب نشینى کنند. البته ارتش لبنان در این عملیات اخیر نسبت به قبل خیلى خوب عمل کرده و وارد میدان شده است و حتى با خمپاره اندازهایى به پایگاه هایى اسرائیلى حمله کرده اما تاثیر عملیات مقاومت را ندارد.
• به طور مشخص چه کسانى از ادامه درگیرى هاى موجود حمایت مى کنند و چه کسانى مخالف آن هستند؟
نیروهاى شیعه لبنان که همگى عضو دو گروه اصلى حزب الله و امل هستند، هسته اصلى مقاومت کنونى هستند و در واقع در خط مقدم با اسرائیل مى جنگند، به غیر از آن‌ها دیگر نیرو‌ها و احزاب که عمده ترینشان نیروهاى موسوم به ۱۴ مارس است که با این جنگ مخالفند و شیعیان را عامل این اتفاق مى دانند. نیروهاى ۱۴ مارس که سعد حریرى پسر رفیق حریرى از رهبران آن‌ها است مدام تلاش مى کنند تا مخالفت خود را با ادامه جنگ اعلام کنند، در واقع اکثریت آن‌ها مسلمانان سنى هستند و گروه هاى مسیحى و چپ که مخالف جنگند.
• شما فکر مى کنید این جنگ چه مدت ادامه مى یابد؟
نیرو‌ها و توان نظامى حزب الله خیلى بالا است، خیلى بیشتر از حد تصور. حتى از برخى از کشورهاى عربى منطقه توان بیشترى دارد. اسرائیل در روزهاى اول حمله کرد اما با تمام قوا جلو آمد و حالا دیگر قوایش کم شده اما حزب الله همچنان در ذخیره خود توان نظامى بالایى را پنهان کرده است. موشک هاى دوربردى که به قول سیدحسن نصرالله که سه بار تاکید کرده بود تا بعد از حیفا بعد از حیفا بعد از حیفا را هم نشان خواهند گرفت و این مسئله به این سادگى‌ها تمام نخواهد شد.
• شما نماینده جنبش امل در تهران هستید. مى خواهم بدانم اعضاى جنبش امل در لبنان تحت رهبرى مشخص چه کسى هستند؟ در این مورد خاص یعنى جنگ فعلى از چه کسى تبعیت مى کنند؟
البته نبیه برى رئیس پارلمان لبنان رهبرى امل را بر عهده دارد اما همه ما تحت رهبرى سیدحسن نصرالله هستیم و در واقع ما یک جان در دو بدن مى باشیم. این جمله مشهورى است که سیدحسن نصرالله درباره امل و حزب الله گفته است.
• آیا مواضع حزب الله مورد تایید شما هم هست؟
صددردصد.
• درباره شروع این جنگ و یا ادامه آن یا گسترش دادن و محدود کردن آن مشخصاً چه کسى تصمیم مى گیرد؟ یک نفر یا یک شورا؟
مشخصاً سیدحسن نصرالله تصمیم مى گیرد به تنهایى.
• یعنى شخص نبیه برى در این ماجرا مورد مشورت قرار نگرفت؟
چرا مشورت وجود دارد منتها هدایت ماجرا در دست سیدحسن نصرالله است.
• آیا رئیس برى براى پیدا کردن راه حل هاى دیپلماتیک تلاش مى کند؟
دقیقاً ایشان از همان ابتداى کار به خاطر موقعیت خاص دیپلماتیکى که دارند تلاش کردند ماجرا هرچه زود‌تر با بهترین نتیجه پایان یابد.
• و آیا به سیدحسن نصرالله توصیه مى کنند که ماجرا از راه دیپلماسى حل شود؟
دقت کنید اگر حزب الله در جبهه جنگ قوى باشد، امل مى تواند در صحنه دیپلماسى خوب رفتار کند و نتیجه بگیرد. این نکته را فراموش نکنید. رئیس برى تا جایى مى تواند به راه حل هاى دیپلماتیک متمسک شود که حزب الله در جبهه جنگ خوب و قوى عمل کند.
• پس یعنى اختلاف نظرى وجود ندارد؟
نه وجود ندارد. این هر دو راه با هم باید پیش برود، هم دیپلماسى و هم جنگ. چون در واقع موجودیت امل و حزب الله به هم گره خورده است. این جنگ مى خواهد که شیعیان را نابود کند و در راه این نابودى کارى به امل و حزب الله ندارد. هر دو را ویران مى کند و به همین خاطر است که رئیس برى و سیدحسن نصرالله با هم ماجرا را پیش مى برند و همدیگر را حمایت مى کنند، یکى از بعد نظامى، یکى از بعد سیاسى.
• جنبش امل و حزب الله در حال حاضر چند عضو دارند؟
براساس آخرین آمار حدود ۹۵۰ هزار نفر، البته روى هم.
• کدام بیشتر، کدام کمتر؟
فرقى نمى کند حدوداً پنجاه، پنجاه است.
• مى توانم بپرسم شما یعنى جنبش امل و حزب الله یا به طور کلى مقاومت جنوب لبنان بودجه خود را از کجا تامین مى کند؟
خب ما، موسسات اقتصادى و خیریه اى را داریم که براى ما درآمد زایى مى کند و همین طور افراد ثروتمندى که از اعضاى امل و حزب الله هستند و بودجه هاى خوبى را به ما کمک مى کنند، در واقع آن‌ها به کشورهاى دیگر رفته و از نظر اقتصادى بسیار موفق هستند، خب خیلى طبیعى است که به ما کمک کنند. در حالى که دوستانى نیز داریم که از آن‌ها کمک مى گیریم. دوستانى در میان کشورهاى اسلامى.
• اما هزینه اداره کردن چنین جنگى بسیار بالا است، تهیه سلاح‌ها و خیلى چیز هاى دیگر. فکر مى کنید موسسات اقتصادى و خیریه و کمک دوستان مسئله را حل مى کنید؟
تا به حال که حل کرده است. بعد از این هم انشاءالله مشکلى نخواهد بود. حزب الله سلاح هایى دارد که جهان را شگفت زده خواهد کرد، سید حسن نصر الله گفته است که ما سورپرایزهایى براى اسرائیل خواهیم داشت و این خیلى حرف مهمى است. موشک هایى داریم که از آن هنوز استفاده نکرده‌ایم.
• نام این موشک‌ها چیست؟
آنهایى را که استفاده کرده‌ایم مى گویم: موشک هایى مانند رعد، زلزال و کاتیوشا...
• از سلاح هسته اى اسرائیل نمى ترسید؟
نه چون بافت جغرافیایى منطقه به گونه اى است که خود اسرائیل هم نابود خواهد شد.
• سلاح‌هایتان را از کجا خریدارى مى کنید؟
از بازار سیاه، از دلالان اسلحه، خیلى روشن است.
• آینده این جنگ را چگونه مى بینید؟
ما پیروز مى شویم، یقین دارم، خدا وعده پیروزى به ما داده است. به مستضعفان وعده یارى داده است. شیعیان پیروز مى شوند.
• به صلح هم فکر کرده‌اید؟
به صلح با اسرائیل نه، چون اسرائیل صلح را نمى فهمد، پس باید با او جنگید، او را جز با زور نمى توان سرجایش نشاند.
• فکر مى کنید اگر امام موسى صدر اکنون در لبنان بودند اوضاع چگونه خاتمه پیدا مى کرد؟
یقین دارم اگر امام موسى صدر اکنون بود، اصلاً چنین اوضاعى پیش نمى آمد که لبنان این گونه به جنگ و خون کشیده شود، اگر امام بود لبنان تاکنون هزاران بار روى صلح و آرامش را دیده بود، افسوس.