حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی اکبر صادقی، شوهر خواهر امام موسی صدر و دوست دوران کودکی و جوانی و تحصیل او، صبح روز دوشنبه، هجدهم فروردین، در تهران درگذشت.
کی رفته‌ای ز دل که تمنّا کنم تو را
«از دوران کودکی، یعنی از تحصیلات ابتدایی و سپس در دوران دبیرستان و بعد از آن، ما با هم دوست بودیم.» این بخش آغازین گفت‌وگوی دکتر علی اکبر صادقی با سید حسین شرف الدین است.
اما دوست دوران کودکی امام موسی صدر تاب نمی‌آورد سخن گفت را این‌گونه ادامه دهد و در جملۀ بعد می‌گوید: «پیش از آغاز سخن دربارۀ چنان شخصیتی، باید بگویم یادآوری غیبت وی که هجده سال* به طول انجامیده و عملیات بزدلانۀ ربودن ایشان، همواره احساسات مرا تحریک می‌کند؛ چراکه ایشان در قلب من، جایگاه محسوس و ملموسی دارند و از زمانی که او را ربوده‌اند، در بیداری و در خواب همچنان رفیق و همراه من است. به قول شاعر:
کی رفته‌ای ز دل که تمنّا کنم تو را
کی بوده‌ای نهفته که پیدا کنم تو را» [۱]
«آن صادقیِ عزیز جان»
استاد علی اکبر صادقی سال‌ها استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران بود و دو سال پیش، پس از ۳۸ سال تدریس از این دانشگاه بازنشسته شد. ایشان تألیفات متعدد و متنوعی در حوزۀ دین و عرفان دارند که از آن جمله می‌توان به ترجمۀ «خطبۀ غدیر» اشاره کرد که بار‌ها تجدید چاپ شده است.
مصاحبه‌هایی که از این یار و غمخوار امام موسی صدر به جا مانده است، بیان‌گر این است که جریان ربودن امام موسی صدر و عمق این فاجعه در مرکز و دغدغۀ همیشگی ایشان بوده است. و صد حیف که این «عزیز امام موسی صدر» در روز دوشنبه، هجدهم فروردین ۱۳۹۳ بر اثر عارضۀ قلبی در تهران درگذشت و «آقا موسا» یش را ندید.
امام موسی صدر در شعرگونه‌ای که زمان تحصیل در نجف برای خانوادۀ خود نوشته است، از ایشان این‌گونه می‌گوید:
«آن صادقی عزیز جانم
آن دوست صادق جوانم
مکتوب عزیز او رسیده
گردیده مرا چو نور دیده»
استاد صادقی از زبان خودش
«من، علی اکبر صادقی، سومین داماد آیت الله سید صدرالدین صدر هستم. ارتباط من با این خانوادۀ ارجمند نه به علت رابطۀ سببی، بلکه به حکم رفاقت و دوستی قدیمی میان خانواده‌های ما بوده است و این وصلت در واقع آن پیوند را استحکام بیشتری بخشید.»
دکتر صادقی آن‌گونه که در کتاب «گذارها و خاطره ها» آمده است، می‌گوید: «بنده دوران طفولیت و جوانی خود را در قم سپری کردم و به حوزۀ علمیه پیوستم و پس از فراغت از تحصیل به دانشکدۀ حقوق رفتم و مدرک دکتری گرفتم. سپس در همان دانشکده مشغول تدریس شدم.»
و آن‌گاه به امام موسی صدر می‌پردازد: «دربارۀ خودم بیش از این سخن نمی‌گویم و به موضوعی که مطرح کردید می‌پردازم. البته اجازه می‌خواهم ایشان را با همان نامی که از گذشته بدان عادت کرده بودیم، یعنی آقا موسی، اسم ببرم، چون این اسم برای من عزیز‌تر است.»[۲]
سرنوشت امام موسی صدر
داماد خانوادۀ امام موسی صدر در جای جای سخنان و مصاحبه هایش بر تلاش برای پیگیری قضیۀ ربودن امام موسی صدر و آزادی ایشان تأکید کرده است که برای نمونه به بخشی از آن اشاره می کنیم.
دکتر صادقی در بخشی از مطلبی که با عنوان «سرنوشت امام موسی صدر» در کتاب یادنامۀ امام موسی صدر منتشر شده است، می گوید:
«به نظر من کسانی که خود را آلوده این مسئله کردند می‌دانستند که آقای صدر چقدر می‌تواند مؤثر باشد. از طرفی مخفی نگه‌داشتن یک نفر برای آنها کار سختی نیست. من اگر بخواهم کسی را مخفی کنم، حداکثر دو سه روز تا ۱۰ روز می‌توانم در این کار موفق باشم. ولی این کار برای یک کشور بزرگ و پلیسی مانند کشور قذافی بسیار ساده است. خیلی راحت می‌توانند در بیابان جایی را با چند مأمور بگمارند و از نظر هزینه و خرج هم مشکلی ندارند. بنابراین به نظر می‌آید کسانی که به او این دستور را داده‌اند، راضی نبوده‌اند که ایشان از بین برود. ضمن‌اینکه دراین سالیان گذشته موارد زیادی داشته‌ایم که اشخاصی آمده‌اند و اطلاعاتی آورده‌اند.»
«آخرین اطلاعی که من شخصاً دارم، مربوط به عید سال ۷۲ است. دوستی دارم که مدتهای مدیدی است در انگلستان سکونت دارد. او با یکی از اطبای بسیار حاذق ساکن در یکی از کشورهای اروپایی دوستی و مراوده داشت که چندسال پیش او را برای معاینه آقای صدر به لیبی برده بودند. دوست من عید سال ۷۲ با من تماس گرفت و ضمن تبریک عید، خبر داد که یک ماه قبل از عید، آن طبیب را مجدداً برای معاینه و درمان آقای صدر که کسالت مختصری داشت برده بودند. آن طبیب آقای صدر را دیده و معالجه کرده بود و می‌گفت حالش خوب شده و دیگر هیچ ناراحتی نداشت. من از دوستم پرسیدم که تو چند درصد به این مطلب اعتماد داری و آیا احتمال اشتباه نمی‌دهی؟ و او در پاسخ گفت که من در صحّت این واقعه تردیدی ندارم و دلیلی ندارد که آن طبیب خلاف گفته باشد.»[۳]
درگذشت استاد و مراسم ترحیم
خانوادۀ دکتر صادقی و سایر بازماندگان پس از فوت این عالم گران‌قدر این اطلاعیه را منتشر کردند:
انا لله و انا الیه راجعون
رحلت عالم عارف، فقیه و حقوقدان روشن بین و دلدادۀ اهل بیت علیهم السلام، استاد ارجمند آیت الله جناب آقای دکتر «علی اکبر صادقی» (رضوان الله علیه) را به اطلاع اصحاب فضیلت و دوستداران آن عزیز می‌رساند.
مراسم تشییع پیکر این روحانی روشن ضمیر فردا «سه شنبه ۱۹ فروردین» ساعت ۹ صبح از منزل ایشان (شریعتی، روبه روی بیمارستان مفید، کوچه احمد بیات، چهارراه اول، سمت راست، پلاک ۲) برگزار می‌شود.
مجلس ترحیم آن فقید سعید از ساعت ۱۴: ۳۰ تا ۱۶ «چهارشنبه ۲۰ فروردین» در مسجد الغدیر (خیابان میرداماد) برگزار می‌شود.
روابط مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، درگذشت این استاد فرهیخته و یار غمخوار امام موسی صدر را به همۀ بازماندگان تسلیت می‌گوید.
------
*. این مصاحبه در سال ۱۳۷۵ انجام گرفته است.
۱ و ۲. گذارها و خاطره‌ها، به اهتمام سید حسین شرف الدین، ترجمۀ علی حجتی کرمانی، ص ۷۵ ـ ۸۶
۳. یادنامۀ امام موسی صدر، ص ۱۵۶.