برای انسان گرد آمده‌ایم. مراسم پنجاهمین سال تاسیسات موسسات امام موسی صدر با این شعار برگزار می‌شود.

خیلی مانده به سالن یونسکو نیروهای امنیتی دیده می‌شوند. خانم حورا صدر می‌گوید به خاطر حضور نبیه بری در مراسم است. در طول مسیر برخی جا‌ها را نوار زرد رنگی کشیده‌اند که کسی عبور نکند. با شرایط لبنان که انگار همیشه منتظر حادثه‌ای است، این کار‌ها عجیب نیست. 

ورودی ساختمان یونسکو پوسترهای بزرگ پنجاهمین سال را زده‌اند که ساده و زیبا طراحی شده است. عبارت «یوبیل الذهبی» روی پوستر‌ها دیده می‌شود که اصطلاحی است برای ۵۰ ساله شدن فعالیت یا نهادی. با وجود حفاظت خیابان‌های اطراف، در خود سالن جز حضور مردانی با لباس نظامی چیز دیگری دیده نمی‌شود. از گیت و بازرسی هم خبری نیست. فقط گفته‌اند بعد از حضور بری، اجازه نمی‌دهند برای کسی جلو سالن رفت. 

اینجا همه سعی می‌کنند زود‌تر از ساعت شروع مراسم حاضر شوند. مهمانان همه به صف می‌شوند تا به میزبانان مراسم که در ورودی سالن به صف ایستاده‌اند، سلام کنند و خوشامد بشنوند. 

در صف مستقبلین، صدرالدین صدر، مهدی فیروزان، حمید صدر و ربابه صدر هم ایستاده‌اند. عبدالامیر قبلان، رئیس مجلس اعلای شیعیان، که مدتی است بیمار است، هم می‌آید، حسین الحسینی، رئیس سابق مجلس لبنان هم از جمله شرکت کنندگان است، به علاوه چند درجه دار ارتش و نمایندگان سازمان‌های مختلفی که در این سال‌ها با موسسات همکاری کرده‌اند. 

نبیه بری هم در میان استقبال پر شور حضار وارد می‌شود. سالن پر از جمعیت است. آنقدر که مجبور می‌شوند دختران موسسات را که از صور آمده‌اند به طبقه بالا بفرستند. 

مراسم با تلاوت قرآن آغاز می‌شود. بعد از پخش کلیپ ۵۰ سالگی موسسات گروه کر دختران موسسه روی سن می‌رود. شکل وارد شدنشان هم جذاب است. لؤی شرف الدین توضیح می‌دهد که این گروه امسال در مسابقات سراسری لبنان اول شده‌اند، در حالی که برخلاف گروه‌های دیگر که ارکس‌تر کاملی دارند، تنها سازشان پیانوست. او همچنین می‌گوید رهبر ارکس‌تر بانوی موسیقیدانی است که همراه برادرش با این دختران تمرین می‌کند و آموزششان می‌دهد. 

اجرای گروه کر با پخش تصاویری از امام موسی صدر همراه می‌شود. چون دختران از امام می‌گویند و تلاش‌هایش که امروز ۵۰ ساله شده است. یادی هم از رباب صدر می‌کنند که سال هاست مدیر مؤسسات امام موسی صدر است. لؤی شرف الدین می‌گوید: بیست سال است از امریکا برگشته‌ام لبنان. اما هنوز، هر بار که موسسات می‌روم برایم تازه است و تکراری نشده.

بعد از آن نوبت سخنرانی رباب صدر است. خواهر امام موسی و رئیس هیئت مدیریه موسسات امام. کسی که از ابتدا در کنار امام به تأسیس خانه دختران کمک کرد و همچنان فعالیت می‌کند. 

رباب صدر صحبت‌هایش را خطاب به برادرش شروع می‌کند و خطاب به برادر ربوده شده‌اش می‌گوید: برادرم و آقایم و امام من، تو ما را در راه تغییر و اصلاح، به تربیت زنانی شهروند، سربلند و کارآمد تشویق کردی. 

در مسیری گام نهادیم که به آن ایمان یافتیم و در مقابل خدا و در برابر تو همه سختی‌هایش را به جان خریدیم. پنجاه سال گذشت و ما بر عزم و طرح خود استواریم. غیبت تو ما را آزمود، چراکه شانزده سالی که ما را سرپرستی کردی با تو راه پیمودیم و رویاهای تو را لمس کردیم و به یاد سپردیم.

وی اشاره کرد غیبت امام موسی صدر نتوانست نور معرفت او را خاموش سازد و در حالی مؤسسات پنجاه سالگی خود را پشت سر گذاشته که چشمه امام موسی صدر هنوز جوشان است. 

رباب صدر به نقطه آغاز این فعالیت‌ها و فراز و فرودهای آن و روند فعالیت‌ها و اهداف مؤسسات اشاره کرد و سپس، خطاب به نبیه بری گفت: شما بر اساس موقعیتتان حق دارید بپرسید این پیشرفت‌ها از کجا به دست آمده است. و من باید پاسخگو باشم که این پیشرفت متعلق و برآمده از لبنان است. ملت لبنان، عقل متجدد لبنانی که کل تجاربش را به اشتراک می‌گذارد و قلب‌های پاک لبنانی که راضی به گرسنگی همسایه‌اش نیست، انسان لبنانی تلاشگر در وطن یا هجرت، پس از این‌ها مؤسسات بین المللی که با ما همکاری کردند.

 
خانم صدر از دولت و وزارتخانه‌ها و مؤسسات آن برای همکاری با مؤسسات امام موسی صدر تشکر کرد و در آخر از همسرش، استاد حسین شرف الدین، که نه فقط با فداکاری و تشویق بلکه در امور مشاوره و مدیریت و فنی در این سال‌ها کمک و پشتیبان او بوده است، تشکر کرد. 

بخش بعدی، صحبت یکی از دختران مؤسسات است. سوریا که امروز خودش مادر است و معلم، در صحبت‌هایی کوتاه اما بسیار گیرا و جذاب، از خودش می‌گوید و زندگی‌اش. از اینکه دختری از جنوب است که پدرش را در حملات اسرائیل از دست داد و به خانه دختران آمد و بزرگ شد. صحبت‌هایش بسیار تأثیرگذار است. در پایان صحبت‌هایش از حضار می‌خواهد همه با هم برای حضور دوباره امام موسی صدر دعا کنند. 

معرفی مؤسسات در فیلمی به تصویر درآمده است که بعد از این صحبت‌ها پخش می‌شود. در این فیلم آغاز تأسیس مؤسسات، حوادث و تحولات آن، بخش‌ها و فعالیت‌های مؤسسه، منابع مالی مؤسسات و نهادهایی که در سال‌های اخیر با آن همکاری کرده‌اند، نشان داده شد. 

بخش پایانی مراسم سخنرانی نبیه بری بود که به نمایندگی از رئیس جمهور شرکت کرده بود. او در سخنانش از تلاش‌های امام موسی صدر گفت و در پایان به پیگیری پرونده ربودن وی و دو همراهش هم اشاره کرد.

نجاد شرف الدین، کوچک‌ترین پسر رباب صدر که امروز مدیر مؤسسات امام موسی صدر است. او مسئول اصلی برگزاری برنامه بود و توضیحاتی درباره جزئیات آن داد. نجاد شرف الدین گفت این برنامه که قرار بود پنج ماه قبل برگزار شود و به دلیل شرایط لبنان عقب افتاد، در واقع اختتامیه جلساتی است که از یک سال و نیم قبل هر هفته یا دو هفته یک بار در صور برگزار می‌شد. جلساتی که در آن فعالیت‌های مختلف مؤسسات با حضور کار‌شناسان مؤسسه و متخصصانی خارج از آن و البته مردم جنوب برگزار می‌شد. 

شرف الدین گفت: هدف ما تعریف کردن از خودمان نیست. می‌خواهیم بگوییم راه امام موسی این است و ما سعی می‌کنیم آن را ادامه دهیم. به همین دلیل برنامه طوری طراحی شد که فقط معرفی مؤسسات و فعالیت‌ها باشد و تأکید بر نام و حضور امام موسی صدر. مدت زمان برنامه را هم کوتاه در نظر گرفتیم. چون در لبنان معمولا برنامه‌ها طولانی نیست. افراد زیادی را دعوت کردیم؛ از مقامات مختلف سیاسی و فرهنگی و نظامی تا رؤسای دانشگاه‌ها، اما بخش اعظم مهمانانمان کسانی بودند که در این سال‌ها با مؤسسات همکاری دارند و کمک می‌کنند. بعضی نمایندگان سازمان‌ها بودند و بعضی خودشان افراد حامی ما هستند. به نمایندگی از دختران مؤسسه هم تنها یک نفر را انتخاب کردیم. صحبت‌های خانم سوریا هم انتخاب خودش بود. در دعوت‌هایمان هم محدودیتی نداریم. ما همه افراد از همه گروه‌ها را دعوت می‌کنیم. حتی آنانی را که نسبت به ما جهت گیری دارند. 

شرف الدین گفت در برگزاری این مراسم غیر از نیروهای رسمی مؤسسات ۲۵ نفر داوطلب هم کمک کردند که تعدادشات بیشتر از این بود، اما امکان استفاده از همه افراد را نداشتیم. پنج گروه مختلف برای این مراسم تلاش کردند؛ گرافیک و تبلیغات، فیلم و کلیپ، پذیرایی، گروه فنی و پشتیبانی. دو گروه آخر مربوط به آماده کردن سالن و آماده کردن گروه کر بود. سالن یونسکو امکانات صوتی ضعیفی دارد و ما خودمان همه تجهیزات لازم را آماده و نصب کردیم تا کیفیت برنامه حفظ شود. 

او این را هم گفت که عادت ندارم از کار‌هایم تعریف کنم و ترجیح می‌دهم در عمل نشان دهم، اما ضرورت اطلاع رسانی و معرفی فعالیت‌ها را حس کرده‌ایم و تلاش کرده‌ایم ارتباط مؤثری با روزنامه نگاران داشته باشیم تا تصویر درستی از فعالیت‌های مؤسسات داشته باشند. به همین دلیل هم فیلمی را که پخش شد، آماده کردیم که بسیار هم وقت گیر و پر زحمت بود. 

به گفته رباب صدر، پنجاه سالگی مؤسسات اتفاقی است که یک بار می‌شود تجربه‌اش کرد و خوشحالیم امروز به اینجا رسیده‌ایم. هرچند راه بسیار سختی را آمده‌ایم، اما باور به حضور خداوند باعث می‌شود امیدوار باشیم و ادامه دهیم. 

در تمام طول برنامه و همه بخش‌ها و صحبت‌ها، حضور مردی حس می‌شد که علت همه این برنامه‌ها و تلاش هاست. مردی که ۳۵ سال از ۵۰ سالگی مؤسساتش را در اسارت گذرانده است، اما در چهره تک تک دختران مؤسساتش و در تمام واژه‌ها و حرف‌ها دیده می‌شود. مردی که برای انسان کار کرد و همچنان سایه حمایتش بالای سر محرومان حس می‌شود.

مهدیه پالیزبان