این مجموعه شامل برخی از سخنرانی‌ها، مقالات، مصاحبه‌ها و بیانیه هائی است
که از زمان استقرار امام موسی صدر در لبنان تا نخستین سال تاسیس مجلس اعلای
شیعیان عرضه یا صادر شده است.
به اهتمام و ترجمه: مرحوم علی حجتی کرمانی
ناشر: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر
چاپ اول: زمستان ۱۳۸۳
۴۰۴ص، ۳۰۰۰تومان
این مجموعه شامل برخی از سخنرانی‌ها، مقالات، مصاحبه‌ها و بیانیه هائی است که از زمان استقرار امام موسی صدر در لبنان تا نخستین سال تاسیس مجلس اعلای شیعیان عرضه یا صادر شده است.
فصل اول این مجموعه به اصول عقاید، جهان بینی، ارزش‌ها واخلاق و تاریخ اسلامی اختصاص یافته است. مخاطبان موضوعات این فصل گاهی شیعیان در مساجد، گاهی مسیحیان در کلیسا، زمانی مسلمانان وغیر ایشان در محافل علمی ودانشگاهی لبنان یا دیگر کشورهای عربی واروپایی بوده‌اند. تنوع یا اختلاف فرهنگی مخاطبان وحتی تفاوت سنی واقلیمی ودینی آنان هیچگاه عامل گسیختگی وحدت ویکپارچگی اندیشه امام موسی صدر در بیان آموزه‌های اسلام نشده است، ودر کلام ایشان هیچگونه تنازلی از اصول معرفتی ومبانی دین یافت نمی‌شود. به تعبیر دیگر، اسلامی که در مسجد یا محافل دینی شیعیان ارائه می‌شود با آنچه در دانشگاه‌های اروپا یا کلیساهای لبنان مطرح می‌گردد یگانگی و مطابقت کامل دارد. اختلاف مکان‌ها ومناسبت‌ها فقط موجب بسط یا تلخیص آگاهانه و هدفمند جنبه‌ها ویا تأکید بر مفهوم یا ارزش یا دیدگاه ویژه‌ای از مکتب اسلام یا مذهب شیعه شده است.
از این نظر، این مجموعه، در مقایسه با آثار سایر متفکران وعلمای اسلامی، بی‌نظیر است و این مجموعه و سایر تألیفات امام صدر که تاکنون انتشار یافته ودر آینده نزدیک منتشر می‌گردد، بر روی هم، می‌تواند یک مجموعه یا فرهنگی از اسلام‌شناسی تلقی گردد. اگر یکی از دو تفاوت اصلی مذهب شیعه با اهل سنت ولایت است، چگونه می‌توان جامعه‌ای را بر ا ساس ولایت امامان معصوم وآموزه‌های ایشان برپا ساخت، واداره کرد و سامان وتوسعه داد. به ویژه پس از فقدان نبی اکرم ودر غیبت آخرین امام و ولی اعظم و درهنگامه سختی روزگار وگرفتاری مردمان؟
بخش دوم این کتاب، گزارشی است از چنین تجربه‌ای، البته نه درباره ورود اسلام به سرزمینی وتشکیل امت آن برای نخستین بار، بلکه برای احیاء هویت، حرکت وشخصیت شیعیان در لبنان.
این بخش، روش کار امام را که از صور در لبنان شروع شده وسپس به تمام مناطق شیعه نشین لبنان گسترش یافته است تشریح می‌کند. خصوصیت مهم این روش برای تغییر و تحول جامعه شیعیان آنست که، برغم تنوع طوایف مذهبی در لبنان، این توسعه اجتماعی اسلامی شیعی، به موازات همبستگی با سایر مذاهب، و همکاری با دیگر ادیان، واتحاد با همه شهروندان لبنان، ونیزهمدردی با همسایگان، وبسیج نیروهای ملی ومنطقه‌ای برای مبارزه با دشمن مشترک، اسرائیل غاصب، همراه است.
آشنائی کامل با چگونگی ایجاد یک تحول اسلامی وشناخت روش امام وتجربه شیعیان لبنان نیازمند مراجعه به سایر آثار منتشر شده از ایشان واطلاع از اقدامات وموسسات وتشکیلات شکل گرفته پس از تاسیس مجلس اعلای شیعه نیز هست. مطالب این بخش، حداقل، آنچه را که در صور انجام گرفته ویا از آن شروع شده نمایان می‌سازد وبرای کاوشگری که تحولات وتوسعه اجتماعی را بر اساس فرهنگ اسلامی جستجو می‌کند راهکار‌ها وشیوه‌های ارزشمندی ارائه می‌دهد. یک اقلیت اسلامی چگونه می‌تواند با غیر مسلمانان همزیستی وروابط اجتماعی برقرار کند وبا ایشان وبهره‌مندی از ظرفیت‌ها و تجربه‌هایشان به تعقیب اهداف مشترک وکسب منافع ملی بپردازد؛ در عین حال نه تنها اصالت خود را حفظ کند بلکه در میان آنان اعتبار وحرمت وتشخـّص یابد. بخش دوم این مجموعه روایتگر وروشنگر روش رهبری ونحوه تعامل رهبرشیعیان با سایر طوایف ورفتار ایشان به مثابه یک شهروند لبنانی است. در این پیوند، از یک سو روشنگری‌ها، مشارکت‌ها، ارتباطات ومجموعه برنامه هائی را که برای رشد جامعه لبنانی وانتخاب اهداف مشترک وآرمانهای واحد صورت گرفته می‌بینیم واز سوی دیگر با تشکیلات وتاسیساتی که برای ارتقاء همه جانبه شیعیان وبا توافق وتایید سایر شهروندان لبنانی ایجاد شده است آشنا می‌شویم.
این قسمت نیز همانند بخش نخست برای نشان دادن وترسیم کلیت نحوه تعایش وتعامل شیعیان با دیگران برای دستیابی به اهداف مشترک ونیل به وحدت ویکپارچگی کافی نیست وباید با سایر آثار مشابه منتشر شده از امام صدر همراه ومطالعه گردد. فصل آخر (فصل سوم) این مجموعه به معرفی دشمن مشترک وتمهیدات جمعی وملی وفراملی می‌پردازد که برای مبارزه با اسرائیل وحمایت از ملت مظلوم فلسطین صورت گرفته است. این اقدامات، پس از تاسیس مجلس اعلای شیعیان وآغاز حملات اسرائیل به جنوب لبنان شدت بیشتر و ماهیت جدیدی به خود گرفت وبه سبب اعتماد قاطبه ملت لبنان نسبت به امام، نقش وموقعیت خاصی برای رهبری ایشان جهت مبارزه با تجاوزگران واشغالگران ودفاع از شیعیان جنوب لبنان، که دائم در معرض حملات دائمی اسرائیل قرار گرفته بودند، فراهم آورد. به لطف خداوند متعال، شرح این اقدامات وفعالیت‌ها نیز بزودی منتشر می‌گردد.
امید است این مجموعه به شناسائی ابعاد یک نهضت وحرکت اسلامی – اجتماعی که امام موسی صدر از لبنان آغاز کرد وتا کنون به بسیاری از سایر نقاط جهان اسلام کشیده شده کمک کند. در این مجال، شایسته است که یاد وخاطره دانشمند فقید مرحوم حجه الاسلام والمسلمین علی حجتی کرمانی، که در سال‌های آخر عمر پر برکت خویش، برغم ابتلا به بیماری وضعف روز افزون ناشی از آن، این مجموعه ارزشمند را تهیه وترجمه نمود، گرامی بداریم واز خداوند متعال علو درجات ایشان را مسألت کنیم.
از آنجا که ایشان نتواست این اثر را، همانند دیگر آثاری که از امام موسی صدر ترجمه کرده در حیات خود منتشر کند، موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدربه لطف خانواده گرانقدرایشان اجازه آماده سازی وانتشار آن را کسب کرد وبه این توفیق علمی وفرهنگی مباهات می‌کند. ودر عین حال از اینکه جامعه از تداوم خدمات فکری وعلمی وبهره‌مندی از ادبیات سلیس ونثر شیرین مرحوم حجتی کرمانی محروم شده، حسرت ودریغ می‌خورد. هر چند که برکت وجود معنوی او برای ما که از آثارش بهره‌مند می‌شویم همچنان باقی است. نامش جاودان باد.
در خاتمه، امیدواریم که این مجموعه ودیگر آثار امام موسی صدر، افق‌های جدیدی بگشاید وراه محتوم تحولات واصلاحات را روشن‌تر وروشن‌تر سازد.