مشارکت نزدیک به ۵۰درصد واجدان شرایط رای دادن در مناطق شیعه‌نشین جنوب
لبنان در دومین مرحلهٔ انتخابات مجلس این کشور که یکشنبه گذشته برگزار شد
را باید نتیجهٔ رشد آگاهی جامعهٔ شیعهٔ لبنان ارزیابی کرد.
جرقهٔ این آگاهی به وسیلهٔ امام موسی صدر رهبر ربوده شدهٔ شیعیان لبنان در نیمهٔ دوم قرن بیستم میلادی زده شد، هنگامی که وی در سال ۱۹۵۹از ایران به شهر «صور» در جنوب لبنان مهاجرت کرد. شیعیان لبنان که تا دههٔ ۱۹۵۰یک طایفهٔ مذهبی حاشیه‌ای و غیر فعال در لبنان به شمار می‌رفتند پس از مهاجرت امام موسی صدر و آغاز فعالیت آگاهی بخشی وی به یکی از بازیگران آگاه و اصلی در صحنهٔ سیاسی این کشور تبدیل شدند. پیش از این بویژه در قرن نوزدهم و نیمهٔ اول قرن بیستم، شیعیان لبنان آماج فشار‌ها و محدودیت‌های گوناگون قرار داشتند، از عرصهٔ سیاسی به دور و فاقد برنامه، هدف و خط مشی لازم برای فعالیت در این عرصه بودند.
طایفهٔ شیعه در زمینهٔ اقتصادی، مناصب اداری و سیاسی، سطح آموزشی و خدمات بهداشتی ضعیف‌تر از دیگر طایفه‌های لبنان بود. پس از ورود امام موسی صدر به لبنان نشانه‌های اولیهٔ تغییرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در میان طایفهٔ شیعه عیان گردید و این تغییرات اثرات خود را بر دیگر طوایف این کشور بر جای گذاشت. وی به عنوان نخستین گام، مجلس اعلای اسلامی شیعهٔ لبنان را در سال ۱۹۶۷ تاسیس و مجلس ملی لبنان آن را تصویب کرد، به این ترتیب شیعیان برای اولین بار از جایگاه ارزشمند در میان دیگر طوایف برخوردار شدند و ابزار قانونی برای فعالیت‌های تشکیلاتی در اختیار آنان قرار گرفت.
رهبر ربوده شدهٔ شیعیان لبنان تعدادی از نهادهای دینی، آموزشی و اجتماعی که نقش آگاهی بخشی و خدمات دهی را ایفا می‌کنند به وجود آورد. جمعیت احسان و نیکوکاری، موسسهٔ مطالعات اسلامی، مدرسهٔ جبل عامل و خانهٔ زنان و دختران از مهم‌ترین این نهاد‌ها بشمار می‌روند. تاسیس «مجلس جنوب» در سال ۱۹۷۰میلادی زیر فشار نیروهای مردمی به رهبری امام موسی صدر بویژه اعتصاب عمومی در سال یادشده یکی دیگر از دستاوردهای شیعیان لبنان تلقی می‌شود. با کوشش امام صدر و اقدام‌های مجلس جنوب چندین طرح مشخص در زمینهٔ کشاورزی و آبیاری، احداث جاده‌های ارتباطی، برق رسانی، ساخت مدرسه‌ها و موسسه‌های آموزشی در مناطق شیعه‌نشین لبنان اجرا شد.
در کنار این اقدام‌ها، امام صدر در سال ۱۹۷۵میلادی تشکیلات منظمی به نام «جنبش محرومان» به وجود آورد که چندی بعد شاخهٔ نظامی این جنبش با عنوان واحدهای مقاومت لبنان «امل» تاسیس شد و در دههٔ ۱۹۸۰حزب‌الله از درون آن سر بیرون آورد. این امر یعنی تاسیس جنبش محرومان برای نخستین بار در تاریخ لبنان اتفاق می‌افتاد که طایفهٔ شیعه در چارچوب یک تشکیلات منظم و مستقل و غیر وابسته به بیگانگان، حضور خود را به اثبات می‌رساند. این حضور تحت رهبری یک نهاد و شخصیت دینی (مجلس اعلای اسلامی شیعه به ریاست امام موسی صدر) با شیوهٔ مبارزاتی و آگاهی‌بخشی خاص خود انجام می‌گرفت. مسالهٔ رشد و توسعهٔ همه‌جانبهٔ مناطق شیعه‌نشین جنوب لبنان و رفع مشکلات سیاسی، امنیتی، عمرانی و رفاهی ساکنان این مناطق بخش مهم درخواست‌های امام موسی صدر از دولت لبنان بود.
وی برغم حمایت از نظام سیاسی لبنان خواستار تجدید نظر در شیوهٔ تقسیم قدرت و مناصب سیاسی در این کشور بود به گونه‌ای که سهمیه‌بندی قدرت با تغییرات جمعیتی که در لبنان بویژه میان شیعیان رخ داده است، سازگاری داشته باشد. رهبر ربوده شدهٔ شیعیان لبنان از دولت مرکزی می‌خواست با دخالت در امور اقتصادی و آموزشی و تاسیس بنیاد‌ها و موسسات دولتی به محرومان که بیشترشان شیعه بودند، خدمت کند. امام صدر همچنین خواستار ایجاد یک ارتش قدرتمند ملی شد که هدف و وظیفهٔ آن دفاع از جنوب شیعه‌نشین لبنان در میدان رویارویی با اسراییل باشد. خطوط اصلی سیاست و پیام سیاسی و فرهنگی امام موسی صدر، رهبری مردمی، شیوهٔ اجرایی، توان تشکیلاتی و قدرت آگاهی‌بخشی وی در لبنان پیش از جنگ داخلی ( (۱۹۹۰ ۱۹۷۵در میان طوایف این کشور بخصوص شیعیان تجلی و اهمیت پیدا کرد.
هرچند طایفهٔ شیعه به رهبری امام صدر همواره نسبت به وضع موجود و برنامه‌های نظام حاکم اعتراض داشته اما با سرنگونی آن و تبدیل لبنان به کشوری که بر اساس «اصل تکثرگرایی دینی و مذهبی» استوار نباشد، مخالف بوده است. وی معتقد بود که اصل یادشده نمایندگی مطلوب و ممکن برای همهٔ طوایف را تضمین می‌کند و از طرف دیگر شیعیان لبنان گزینه‌ای بجز حکومت لبنان نداشته و هیچ کشور عربی و غربی نمی‌تواند برای آنان جایگزین نظام و دولت خودشان باشد و لبنان بهترین چارچوب برای حفظ طایفهٔ شیعه است که البته باید سهمیه‌بندی قدرت در آن عادلانه گردد.
امام موسی صدر به عنوان یک چهرهٔ ملی در اوج جنگ داخلی حرکت برای «گفت‌و‌گوی بین ادیان و تقریب مذاهب در لبنان» را به راه انداخت، همهٔ طوایف را مخاطب قرار داد و آن‌ها را به آگاهی از وضع موجود و همکاری با یکدیگر تشویق کرد. رهبر ربوده شدهٔ شیعیان لبنان به علت بیطرفی و دخالت نکردن در جنگ داخلی توانست طایفهٔ شیعه و قدرت کارساز و موثر آن را در شرایط بی‌ثبات این جنگ بویژه در مقابل جناح‌های تندرو حفظ کند از این رو تا زمان حضور امام صدر، مناطق شیعه‌نشین لبنان از آتش جنگ داخلی آن گونه که مناطق مسیحی‌نشین، سنی‌نشین و دروزی‌نشین زیان دیدند، متضرر نشد.
او همواره از موقعیت دینی و اجتماعی خویش به سود شیعیان و آگاهی و مشارکت آنان در عرصه‌های مختلف استفاده کرد و تا زمان ربوده شدن، به عنوان بازگوکنندهٔ آرمان و خواسته‌های آنان مطرح بود. امام موسی صدر در شهریور ۱۳۵۷ (اوت (۱۹۷۸برای دیدار رسمی از لیبی به این کشور رفت اما پس از گذشت چند روز ربوده شد. لیبی ادعا کرده است که وی به ایتالیا رفته اما دولت ایتالیا بار‌ها اعلام کرده که امام صدر وارد این کشور نشده است. دولت و ملت لبنان معتقدند که «معمر قذافی» رهبر لیبی دستور ربودن و زندانی کردن امام صدر را صادر کرده است. آیا قذافی قصد داشت به خاطر بیطرفی امام صدر در جنگ داخلی لبنان از او انتقام بگیرد؟ چرا که لیبی در عمل از جناح تندرو و چپ گرای لبنان در جنگ داخلی این کشور بشدت حمایت می‌کرد. آیا جاسوسان اسراییلی در خاک لیبی امام صدر را ربودند؟ چرا که وی اسراییل را شر مطلق اعلام نمود و حمایت از آرمان فلسطین و آزادی قدس شریف را در سر لوحهٔ مبارزات خود قرار داد و لیبی بخاطر شرمندگی و سرافکندگی حاضر به اقرار به این موضوع نبوده و نیست.
دلایل این امر هر چه باشد امام موسی صدر از صحنهٔ سیاسی لبنان غایب شد و طایفهٔ شیعه رهبری توانمند، آگاه و آگاهی‌بخش را از دست داد اما روح و اندیشهٔ او همچنان در لبنان حضور دارد. تاثیر این حضور در زمان حاضر یک بار دیگر خود را در میزان مشارکت بالای شیعیان جنوب لبنان در مرحلهٔ نخست انتخابات مجلس این کشور نشان داد و در سومین مرحله در دشت شیعه‌نشین بقاع نیز نشان خواهد داد. قرار است سومین مرحلهٔ این انتخابات فردا (یکشنبه) در دو استان کوهستان و دشت بقاع در شرق لبنان برگزار شود. پیش بینی می‌شود شیعیان واجد شرایط ساکن دو استان یادشده، حضور آگاهانه و مشارکت بالا در این مرحله از انتخابات مجلس لبنان داشته باشند.