حسن یعقوب، فرزند شیخ محمد یعقوب و نمایندۀ پیشین پارلمان لبنان، شنبۀ گذشته میهمان برنامۀ «حوار الیوم» در شبکه تلویزیونی او.وی.تی بود و به پرسش‌های جورج یاسمین خبرنگار این شبکه پاسخ گفت.

بخش هایی از این گفت‌وگو که به موضوع ربودن امام موسی صدر و همراهانش اختصاص داشت، به این شرح است:

حسن یعقوب گفت: امروز سیزدهم آوریل و سالگرد حادثۀ عین الرمانه و آغاز جنگ داخلی لبنان است. یادآوری این حادثه و هم‌زمانی آن با این روزها از نظر عاطفی و احساسی در من تأثیرگذار است، چون ما مستقیماً درگیر جنگ داخلی بودیم و هزینه‌های زیادی هم پرداختیم، و افتخار می‌کنم که پدرم نخستین کسی بود که با راه انداختن راهپیمایی مسالمت‌آمیز، برای اولین بار در آن جنگ شوم آتش بس برقرار کرد.

مرحوم دانی شمعون هم به همراه پدرم بود. در حد فاصل عین الرمانه و الشیاح در خیابان المرایه راهپیمایی کردند و سنگرهای هر دو طرف را از بین بردند و تظاهراتی با عنوان «همه با هم برای وطن، همه با هم برای پرچم» به راه انداختند. در آن راهپیمایی سه بار به آن‌ها شلیک شد. امین جمیّل هم در ابتدا با آنها بود، اما تا آخر نماند و رفت...


یاسمین: پیش از تیراندازی رفت یا بعد از آن؟

حسن یعقوب: بعد از اولین تیراندازی رفت و از این کار منصرف شدند و آتش بس را آن روز، پدرم، شیخ محمد یعقوب برقرار و تثبیت کرد. اما مرحوم دانی کمیل شمعون تا آخرین لحظه با پدرم همراه بود. تلاش‌ها برای آتش‌بس همچنان ادامه داشت و همیشگی بود و در ابتدا هم بسیار «نمادین» و آشکار بود...

ياسمين: جناب  شیخ حسن  در دوره قذافی دربارۀ  لیبی گفته می شد که تا قذافی زنده است، سرنوشت امام موسی صدر و یارانش مشخص نخواهد شد. حالا قذافی رفته و نظام دیگری روی کار آمده، اما ابهامات بیشتر شده است. چه اتفاقی در حال وقوع است؟ ممکن است قبل از ادامۀ گفت‌وگو، به طور خلاصه آخرین تحولات قضیه ـ به ویژه شرایط کنونی ـ را برایمان تشریح کنید؟ این مسئلۀ مهمی  است و در لبنان الان کسی در این باره حرف نمی‌زند. منتظر بودیم که بعد از انقلاب لیبی و روی کار آمدن نظام جدید، فرجی حاصل شود، اما ناگهان دیدیم که از ورود شیعیان به لیبی جلوگیری می کنند...

یعقوب: قبل از هرچیز لازم می دانم درباره از سرگیری روابط لبنان و لیبی مطلبی بگویم. ما از ابتدا هم با مردم لیبی مشکلی نداشتیم، به عکس، لبنان و لیبی در اجلاس های  اتحادیه عرب و سازمان ملل در همه موارد چون نام هردو کشور با حرف لام شروع می شد در کنار هم  بوده اند. اما آنچه این رابطه را مخدوش کرد و بر هم زد، توطئه ای بود که قذافی به اجرا گذاشت و قدرت های بزرگ جهانی هم در پس پرده آن بودند. اما از سرگیری روابط لبنان و لیبی ممکن نخواهد بود، مگر آن که دولت جدید لیبی، به طور مشخص  عزم و چهرۀ جدیدی از خود در این قضیه نشان  دهد و با جدیت و صراحت برای یافتن و آزادی امام و همراهانش اقدام کند.

متاسفانه اکنون مشخص شده که اقدام دولت لبنان در این راستا وسطح  برخورد دولت با این قضیه، بسیار پایین تر از آن چیزی است که انتظار می رفت. برخی معامله ها و تهدیدات و تلاش هایی که در حال انجام است، و سوداگری هایی که در پس این قضیه صورت می گیرد، کاملا رسوا و آشکار شده است. مقامات لیبی ادعا می کردند که در پیگیری موضوع جدی هستند، اما مشخص شد که اصلا جدیت ندارند. من شخصا به این اطمینان رسیده ام که برخی طرف ها که با این قضیه در ارتباط هستند، عمدا مماشات و کوتاهی در پیش گرفته اند و موضوع ربوده شدن و پرونده آن را "اداره" می کنند. من از ابتدا هم گفته بودم که این سکه، دو رو دارد؛ یکی افرادی که عملیات ربودن را اجرا کردند و دیگری کسانی که سیر تحول پرونده مربوط به این عملیات را اداره می کنند. کسی که مستقیما امام و همراهانش را ربود - یعنی قذافی- کشته شد و از بین رفت. اما روند "اداره" کردن پرونده همچنان ادامه دارد و در جریان است.

ياسمين: اما همه هنوز منتظر دریافت پاسخ هایی هستند... این که با توجه به تحولات اخیر قضیه امام صدر و همراهانش، چرا لبنان برای قطعی کردن اطلاعات موجود کاری نمی کند؟ چرا درخواست نمی کند که درباره این اطلاعات، به طور رسمی اظهار نظر صورت بگیرد؟ درباره همه جزئیات... همه ما منتظر پاسخ هایی هستیم که باید ارائه شود...

يعقوب: اقداماتی که در برخی موارد انجام شده و مقامات لیبی از آن سخن می گویند، هنوز به نتایج مشخصی نرسیده. اول از همه این که می توانیم اطمینان بدهیم که جنازه های نسبت داده شده به امام و همراهانش؛ و حرف هایی از این قبیل ومسئلۀ DNA  و...، همه نادرست است و مشخص شد که جنازه های مورد بحث، متعلق به آنان نیست. اما روش و شیوه برخورد با این موضوع، خیلی نقص دارد و بی فایده است. إن شاء الله این نقص ها عمدی نباشد! ما به شک افتاده ایم و داریم به این نتیجه می رسیم که مسائلی وجود دارد که اصلاً قابل پذیرش نیست. آنچه در این شرایط می توانم بگویم این است که آحاد ملت لبنان، تمامی مردم لبنان اکنون به این نتیجه رسیده اند که کوتاهی و سهل انگاری عمدی در این قضیه وجود دارد. همه مردم لبنان – همانطور که شما اشاره کردید- الآن یک پرسش در ذهن دارند، این که وقتی قذافی مرده و رفته است، الان دیگر چه چیز مانع از روشن شدن حقایق است؟ در دوره قذافی یک دستگاه اطلاعاتی و امنیتی قوی و منسجم وجود داشت که مانع از آشکار شدن حقایق بود. اما حالا دیگر چه چیز مانع از این کار است؟... اما امر بسیار خطیری که شاید عده ای به آن توجه نداشته اند و ما به آن اشاره کرده بودیم، این است که بعد از مرگ قذافی، هر "یک" روزی که بگذرد، برای ما و برای همه ملت ما، دشوارتر از همۀ آن 33 سالی خواهد بود  که قبل از مرگ قذافی بر ما گذشت.

ياسمين: آیا فلسطینی ها در ماجرای ربوده  شدن امام و همراهانش نقش دارند؟

يعقوب: نه، نه! معمر قذافی خودش فرمانده و مجری تمامی مراحل عملیات اطلاعاتی این قضیه بود.

ياسمين: عجیب است ! امام صدر همواره ندا می داد: "اسرائیل شرّ مطلق است و همکاری با اسرائیل حرام است"، اما  آنانی که او را ربودند و پنهان کردند عرب  اند! یعنی اسرائیل در ناپدید شدن ایشان دست نداشت؟