نهم شهریور یادآور ناپدید شدن مبارزی از جنس مردم، امام موسی صدر است، انسانی که با دعوت قذافی دیکتاتور لیبی به این کشور عزیمت کرد و سفری بی‌بازگشت برای او و دو تن از همراهانش رقم خورد.
امام موسی صدر در ۱۴ خرداد ۱۳۰۷ هجری خورشیدی در شهر قم دیده به جهان گشود. پدر او آیت‌الله سید صدرالدین صدر ازمراجع بزرگ زمان خود بود.
او پس از اتمام تحصیلات سیکل به حوزه علمیه قم رفت و از محضر حضرات آیات سید محمد باقر سلطانی طباطبایی، شیخ عبدالجواد جبل عاملی، امام خمینی (ره) و سید محمد محقق داماد کسب فیض کرد.
او ۱۳ سال در حوزه علمیه به فراگیری علوم حوزه پرداخت و در کنار تحصیلات حوزوی، دروس دبیرستان خود را نیز به اتمام رساند و نخستین روحانی فارغ التحصیل در رشته حقوق از دانشگاه تهران به شمار می‌رفت.
وی قبل از عزیمت به نجف اشرف، از سوی علامه طباطبایی نظارت بر نشریه انجمن تعلیمات دینی را عهده دار و پس از ورود به نجف همزمان با تحصیل به عضویت هیئت امناء جمعیت منتدی النشر در آمد و پس از بازگشت به قم در کنار اداره یکی از مدارس ملی این شهر، مسئولیت سردبیری مجله تازه تاسیس مکتب اسلام را عهده دار شد.
از مهم‌ترین فعالیتهای امام صدر در آخرین سال اقامت در شهر قم، تدوین طرحی گسترده جهت اصلاح نظام آموزشی حوزه علمیه بود، که با همفکری حضرات آیات محمد بهشتی، ناصر مکارم شیرازی و برخی دیگر از بزرگان صورت پذیرفت.
سپس امام صدر پس از درگذشت آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین رهبر شیعیان لبنان به عنوان جانشین آن مرحوم، ایران را به مقصد لبنان ترک کرد.
اهداف اصلی امام موسی صدر از پذیرش این سمت اصلاح شئون اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شیعیان آن روز لبنان و همچنین استفاده از توان‌های منحصر به فرد لبنان جهت نشان دادن چهره عاقل، عادل، انساندوست و سازگار با مکتب اهل بیت به جهان بود.
وی برای رسیدن به این اهداف، با توجه به جغرافیای اجتماعی و سیاسی لبنان در منطقه و جهان، از همان بدو ورود فعالیتهای خود را برنامه ریزی کرد و همزمان با آغاز فعالیتهای گسترده دینی و فرهنگی خود در مناطق شیعه نشین لبنان، مطالعات عمیق و گسترده‌ای را به منظور ریشه یابی دلایل عقب ماندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شیعیان آن منطقه انجام داد.
امام موسی صدر سازمان جمعیت خیریه البر و الاحسان در لبنان را احیا و باعث اشتغال و خودکفایی اقتصادی هزاران خانواده بی‌بضاعت، کاهش درصد بیسوادی، رشد فرهنگ عمومی و به اجرا در آمدن پروژه‌های عمرانی در مناطق محروم آن کشور شد.
او پس از بیعت شیعیان لبنان با وی به طور رسمی از حکومت وقت درخواست ایجاد مجلسی برای سازماندهی طایفه شیعه و پیگیری مسائل آن کرد. مجلس اعلای اسلامی شیعه، اولین بخش از برنامه درازمدت امام صدر در اول خرداد ۱۳۴۸ تاسیس و وی ریاست آن را عهده دار شد.
او در همان سال‌ها به عضویت مرکز اسلام‌شناسی استراسبورگ در آمد و انتشار آثار گرانقدری همچون مغز متفکر جهان شیعه را زمینه سازی کرد.
وی در سال ۱۳۴۹ پس از افتتاح مجلس اعلای اسلامی‌شیعه، از شیخ حسن خالد مفتی اهل سنت لبنان دعوت کرد تا با همفکری یکدیگر برای توحید شعائر، اعیاد و فعالیتهای اجتماعی طوائف اسلامی، تدابیری بیندیشند و در نهایت طرح مدونی را در مجمع بحوث اسلامی‌قاهره ارائه و به عضویت دائم این مجمع درآمد.
ایشان در سال ۱۳۵۴ علی رغم کارشکنی‌های شدید دولت، دگر بار به ریاست مجلس اعلای اسلامی‌شیعه برگزیده شد.
امام صدر در جمع سردبیران روزنامه‌های بیروت، روند جهانی شدن در اواخر قرن بیستم را پیش بینی و قرن بیست و یکم را قرن همزیستی پیروان ادیان، مذاهب، فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون نامید.
امام موسی صدر در اواسط سال ۱۳۵۷ موفق شد، رهبران مسلمان و مسیحی لبنان را برای برپایی یک جبهه فراگیر ملی متقاعد و حتی زمان تاسیس و اولین گردهمایی آنان را پس از بازگشت خود از سفر لیبی مشخص کرد.
با اینکه لبنان محل اصلی فعالیتهای او بود، اما هیچ‌گاه از مسائل جهان اسلام غافل نشد، موفقیت انقلاب اسلامی‌ایران، امنیت حوزه‌های علمیه، اتحاد جهان عرب و اسلام برای مبارزه با رژیم صهیونیستی و در نهایت گسترش تشیع در آفریقا از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری او بود.
امام صدر در دیدارهای پیوسته خود در سال ۱۳۵۷ با رهبران سوریه، عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای جهان عرب، اهمیت انقلاب اسلامی‌ایران، پیروزی نزدیک آن و ضرورت هم‌پیمانی آن‌ها با این انقلاب را به آن‌ها اعلام کرد.
بزرگ‌ترین خدمت امام صدر به انقلاب اسلامی، آشنایی عموم مردم لبنان، به ویژه شیعیان و کادرهای مقاومت آن کشور با انقلاب و فعالیتهای مردم در ایران بود.
امام موسی صدر در آخرین مرحله از سفر دوره‌ای خود به برخی کشورهای عربی، با دعوت رسمی معمر قذافی رهبر لیبی به همراه شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین (خبرنگار) در ۳ شهریور ۱۳۵۷ وارد این کشور شد و در هتل الشاطی در طرابلس مستقر و در نهایت در روز ۹ شهریور ربوده شد.
رژیم لیبی در واکنش به فشار افکار عمومی در ۲۷ شهریور ۱۳۵۷ اعلام کرد، امام صدر و دو همراه ایشان، با پرواز شماره ۸۸۱ هواپیمایی آلیتالیا، در تاریخ نهم شهریور طرابلس را به مقصد رم ترک کرده‌اند.
کمیته تحقیق دولت لبنان پس از یک ماه تحقیق و بررسی اسناد و مدارک در کشورهای لیبی و ایتالیا در گزارش مهر ۱۳۵۷ به دولت متبوع خود ادعای حکومت لیبی را رد و اعلام کرد، امام صدر و دو همراه وی نه تنها در رم نیستند، بلکه در تاریخ مذکور و با پرواز نام برده در بیانیه رژیم لیبی خاک طرابلس را ترک نکرده‌اند.
قاضی تحقیق دادستانی شهر رم در خرداد ۱۳۵۸ با صدور حکمی از عدم ترک لیبی توسط امام موسی صدر و همراهانش خبر داد و این حکم را از سوی دولت ایتالیا به دولتهای لبنان، سوریه، جمهوری اسلامی‌ایران و مجلس اعلای اسلامی‌شیعه ابلاغ شد.
اطلاعات به دست آمده در سال‌های پس از ناپدید شدن امام موسی صدر نشان می‌دهد که وی در قید حیات بوده و به همراه تعدادی دیگر از علما و فعالان اسلامی‌جهان عرب، در زندان‌های لیبی به سر می‌برند.
امام موسی صدر روحانی‌ای مبارز و صدیق در راه اسلام است که در تمامی دوران فعالیت خویش با روحیه‌ای خستگی ناپذیر کوشید تا وحدت بخش شیعیان باشد و چهره اصیل و پاک آن‌ها را به جهانیان بشناساند، وجود او برای مسلمانان مایه امید و دلگرمی بود. ناپدید شدن وی غمی عظیم را در سینه شیعیان به یادگار گذاشت و سالهاست که آنان رهایی امام موسی صدر را از درگاه ایزدمنان خواستارند.